تجهیز ۱۸۲ هزار هکتار اراضی آبی به سامانه‌های نوین آبیاری

عباس زارع مجری طرح سامانه های نوین آبیاری وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه تا پایان سال حدود ۱۸۲ هزار هکتار اراضی آبی به سامانه‌های نوین آبیاری مجهز می‌شوند، اظهار کرد: تاکنون سامانه‌های نوین آبیاری در ۵۲ هزار هکتار اراضی آبی اجرا و به بهره برداری رسیده و ۱۳۰ هزار هکتار مابقی در دست اجراست که تا پایان سال تحویل بهره برداران می‌شود.
وی افزود: اخیرا از مجموع ۱۵۰ میلیون یورو اعتبارات صندوق توسعه ملی با اذن مقام معظم رهبری ۲۵ درصد معادل ۴۲۰ میلیارد تومان به سامانه‌های نوین آبیاری اختصاص یافت که میزان اعتبار به استان‌ها ارسال و در حال ارسال است.
به گفته زارع، برای امسال قرار است ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار از بودجه سنواتی اسناد خزانه به سامانه‌های نوین آبیاری اختصاص یابد که تاکنون این میزان تخصیص داده نشده است.
مجری طرح سامانه‌های نوین آبیاری ادامه داد: اگرچه وضعیت اعتبارات مصوب شده تاکنون نسبت به سال قبل بهتر است، اما به طور کلی امیدواریم که تا پایان سال ۱۰۰ درصد اعتبارات به اجرای این پروژه اختصاص یابد.
وی طرح توسعه سامانه‌های نوین آبیاری را تقاضا محور دانست و گفت: در اصل بهره برداران و کشاورزان در اجرای این پروژه کارفرماست و دولت کمک خود را به صورت بلاعوض در اختیار کشاورزان قرار می‌دهد و آن‌ها با انتخاب مجری یا تولیدکنندگان لوازم و تجهیزات مجاز که در سامانه ثبت شدند، کار خود را انجام می‌دهند.
به گفته زارع، اگرچه در برنامه ششم توسعه پیش بینی شده که سالانه ۴۰۰ هزار هکتار اراضی آبی به سامانه‌های نوین آبیاری مظروط به تامین اعتبار مجهز شوند، اما شرایط فعلی کشور در حدی نیست که این میزان اعتبار به اجرای پروژه‌های نوین آبیاری تخصیص داده شود.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه پتانسیل تبخیر در کشور ما سه برابر متوسط دنیاست، بیان کرد: براین اساس سیاست وزارت جهاد کشاورزی از سال ۹۳ برآن بود که حدالامکان در ارتباط با سامانه‌های نوین آبیاری یارانه بیشتری پرداخت کند تا راندمان افزایش یابد.
وی ادامه داد: در سال‌های قبل از ۹۳ و ۹۴، نسبت آبیاری بارانی به سایر روش‌ها بالا بود، اما خوشبختانه شرایط سیاست گذاری به گونه‌ای شد که آبیاری بارانی نسبت به سایر روش‌های نوین به ۲۷ درصد رسید که با این وجود میزان آبیاری با این روش نسبت به سال‌های ۹۳ و ۹۴، ۵۰ درصد کمتر شد که با وجود تبخیر بالا، سیاست صرفه جویی آب و نگه داری منابع آبی محقق شد.
زارع افزایش راندمان آبیاری را که به راندمان کاربر معروف است از جمله مزایای اجرای سامانه‌های نوین آبیاری اعلام کرد و افزود: به طور متوسط پتانسیل آن است که ۴۴ درصد افزایش راندمان آبیاری داشته باشیم چرا که این امر در افزایش حداقل ۳۰ درصدی تولید محصول تاثیر گذار است و در صورت مدیریت صحیح، حداقل پتانسیل آن است که ۳۰ درصد مصرف سم و کود شیمیایی که در ارتقای کیفیت محصول تاثیر گذار است، کاهش یابد و همواره با کاهش برداشت از منابع زیرزمینی حدود ۲۰ درصد صرفه جویی در انرژی را خواهیم داشت.
مجری طرح سامانه‌های نوین آبیاری اجرای پروژه‌های سیستم‌های نوین آبیاری در اراضی آبی را به عنوان اصل مدیریت صحیح مصرف در جهت تولید پایدار امری ضروری دانست و گفت: در کشور‌هایی که میزان بارش آن‌ها چند برابر کشور ماست، سطح بیشتری از اراضی خود را به سامانه نوین آبیاری تجهیز کردند.
وی افزایش تولید، حفظ منابع آب و خاک، کاهش مصرف سم و کود شیمیایی و کاهش هزینه‌های کارگری و تولید را از دیگر مزایای توسعه سامانه‌های نوین آبیاری برشمرد.
مجری طرح سامانه‌های نوین آبیاری توسعه سامانه‌های نوین آبیاری را سازگار با کم آبی دانست و افزود: افزایش ۳۰ درصدی تولید، کاهش ۳۰ درصدی مصرف سم و کود و ارتقای مدیریت مزرعه تاثیر بسزایی دارد.
زارع با اشاره به پرداخت یارانه به آبیاری زیرسطحی برای محصول پسته مشابه یارانه آبیاری قطره‌ای، افزود: این موضوع به سبب مزایای متعدد با استقبال خوب کشاورزان مواجه شده چرا که در مناطقی که پسته کشت می‌شود، EC آب بالاست و این موضوع باعث کاهش عملکرد محصول تا حدود ۷۰۰ کیلوگرم در هکتار شده بود، اما با اجرای آبیاری زیرسطحی، میزان عملکرد به ۱۵۰۰ کیلوگرم در هکتار افزایش یافته است.
به گفته این مقام مسئول، هم اکنون حدود ۶۰۰۰ هکتار از باغات پسته به سامانه آبیاری زیرسطحی مجهز شده‌اند که از این رقم، ۲۴۰۰ هکتار آبیاری زیرسطحی کم‌فشار و ۳۶۰۰ هکتار آبیاری زیرسطحی تحت‌فشار است.
وی از اجرای آبیاری زیرسطحی در ۶ هزار هکتار از باغات پسته خبر داد و گفت: استفاده از این روش آبیاری باعث افزایش ۲ برابری عملکرد درختان پسته شده است.
زارع در پایان با اشاره به کاهش ۹۹ درصدی تبخیر در روش آبیاری زیرسطحی، گفت در مناطقی که EC آب بالاست، این امر می‌تواند به تجمع نمک در خاک منجر شود، از این رو طبق تحقیقات انجام شده با در نظر گرفتن شرایط اقلیمی کشور استفاده از این روش آبیاری برای درختان پسته کارآیی دارد.