در سالهای اخیر کشور و به تبع آن استان گلستان با بحران جدی به نام خشکسالی مواجه شده است، بحرانی که بدون تردید در وهله نخست اقتصاد گلستان را متأثر خواهد کرد چرا که اقتصاد بیش از نیمی از مردم این استان به کشاورزی وابسته است و البته فعالیت کشاورزی بدون آب امکان پذیر نخواهد بود، از اینرو به دلیل کاهش ریزشهای جوی، تغییر اقلیم و خشکسالی و کاهش سفرههای آب زیرزمینی در استان، مسوولان متولی جهاد کشاورزی بر آن آمدند تا کشت محصولات پرآب هم چون شالی را از الگوی کشت این استان حذف و به جای آن کشت دانههای روغنی را به عنوان محصولات جایگزین شالی به کشاورزان معرفی کنند.
بحران آب در سالهای اخیر برای بیشتر کشاورزان راهی به جز کشت دانههای روغنی در مزارع باقی نگذاشت اگر چه سود حاصل از کشت دانههای روغنی هیچگاه نتوانست جای سود کشت شالی را برای کشاورزان پر کند اما مسوولان با وعدههایی همچون در اختیار قرار دادن به موقع نهادههای با کیفیت و قیمت مناسب و از سویی بازار فروش کشاورزان را ترغیب به کشت دانههای روغنی از جمله سویا کردند.
سویا از جمله محصولاتی است که از دیرباز کشاورزان گلستانی برای کشت آن با مشکل مواجه بودند روزی این محصول با عدم غلاف‌بندی مواجه بود و روزی دیگر با هجوم آفات، روزی کشاورزان از سموم و بذور بی‌کیفیت معترض بودند و روز دیگر برای بازار فروش آن دغدغه داشتند به هر حال داستان مشکلات مربوط به کشت سویا همچنان به قوت خود باقی است و در این روزها که مصادف با برداشت محصول سویا از مزارع کشاورزان گلستانی است کشاورزان این استان با ابراز نارضایتی از وضعیت کشت تا فروش این محصول به استقبال برداشت سویا میروند.
*پشیمانی کشاورزان گلستانی از کشت سویا
در همین رابطه یک کشاورز گلستانی اظهار کرد: امسال دو هکتار از اراضی خود را به کشت سویا اختصاص دادم اما اکنون که در فصل برداشت آن هستیم از کشت این محصول بسیار پشیمان هستم چرا که تنها ضرر عاید ما شد.
اسماعیل سمیعی افزود: سموم موجود در بازار برای سویا از کیفیت خوی برخوردار نبودند از طرفی کم آبی، وجود آفات و نبود بذور خوب موجب شده در زمان برداشت سویا، هنوز این محصول علوفهای باشد.
وی خاطرنشان کرد: ماهها برای به ثمر رسیدن سویا وقت و هزینه صرف میکنیم اما محصول کامل به دست ما نمیرسد زمانی که محصول را برای فروش به کارخانه میبریم کارخانه افت زیادی به محصول میزند که موجب کاهش شدید درآمد کشاورز می‌شود.
این کشاورز گلستانی گفت: با این وجود حتی هزینههای مربوط به کشت سویا برای کشاورز جبران نمیشود کشاورز از زمان کاشت محصول باید دغدغه بذر، کود و سم داشته باشد زمان برداشت نیز فروش این محصول بر مشکلات موجود اضافه میکند.
*کاهش سطح زیر کشت سویا در گلستان
رئیس اداره دانههای روغنی و پنبه جهاد کشاورزی گلستان با بیان اینکه سطح زیر کشت سویا نسبت به سال گذشته کاهش یافته است اظهار کرد: سال جاری 17 هزار هکتار از مزارع گلستان زیر کشت سویا رفت در حالیکه سال گذشته این رقم معادل 31 هزار هکتار بود در واقع در سال جاری شاهد کاهش 45 درصدی کشت سویا در استان بودیم.
علی موسیخانی کاهش ریزشهای جوی و اشتیاق کشاورزان برای کشت شالی را از دلایل کاهش سطح کشت این محصول عنوان کرد و افزود: قیمت خرید تضمینی سویا نسبت به سال گذشته 10 درصد افزایش یافته است یعنی هر کیلو دانه سویا 2 هزار و 469 تومان با 12 درصد رطوبت و مواد خارجی 2 درصد خریداری می‌شود.
وی بیان کرد: 50 رقم بذر سویا در مرکز تحقیقات در حال بررسی است ارقامی که مناسب استان باشند را به کشاورزان معرفی میکنیم تا سود نصیب آنها شود.
رئیس اداره دانههای روغنی و پنبه جهاد کشاورزی گلستان در خصوص حمایتهایی که از سویا کاران انجام می‌شود گفت: سال گذشته کمتر از یک هفته مطالبات سویاکاران به آنها پرداخت شد از سویی به ازای هر یک کیلو بذر سویا یک هزار و 600 تومان یارانه در نظر گرفته شده است، همچنین دولت کود یارانهای نیز در اختیار کشاورزان قرار میدهد.
موسیخانی در رابطه با نارضایتی سویاکاران از کیفیت پایین سموم گفت: کشاورزان برای انتخاب سموم آزاد هستند و میتوانند سموم را از بازار تهیه کنند اما تکنیک سم‌پاشی و زمان مصرف سم‌پاشی در سویا درست نیست کشاورزان ترجیح می دهند همچنان مثل روش قدیم نسبت به سم‌پاشی مزارع خود اقدام کنند و به جای استفاده از تراکتور برای سم‌پاشی از لانس استفاده کنند.
*آمادگی مراکز خرید برای تحویل سویا
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی گلستان نیز در خصوص دغدغه سویاکاران برای بازار فروش گفت: در خصوص خرید سویا تفاهمنامهای با اداره غله امضا شده و تمام مراکز خرید دایر شده است که سویا را تحویل میگیرند.
محمدرضا عباسی در رابطه با فعال نبودن تمام مراکز خرید سویا در سطح استان اظهار کرد: با توجه به بارندگیهای اخیر اگر تمامی مراکز خرید سویا باز شوند کشاورزان در برداشت این محصول عجله خواهند کرد و نتیجه آن تحویل یک محصول بی‌کیفیت خواهد شد.
وی بیان کرد: زمانی که دولت محصولی را از کشاورز میخرد کیفیت و استانداردهای لازم را مدنظر قرار میدهد اگر سویا خریداری شده دارای رطوبت بالا باشد کپک خواهد زد و توده سم ایجاد میکند اگر این توده سم وارد جیره غذایی مردم شود سرطان زاست.
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی گلستان خاطرنشان کرد: قیمت خرید تضمینی سویا به ازای هر یک کیلو 2 هزار و 469 تومان است اگر درصد رطوبت بالاتر از 12 درصد و افت مواد خارجی بیش از دو درصد باشد قیمت خرید تضمینی نیز کمتر خواهد شد.
عباسی خاطرنشان کرد: در مراکز خرید نمایندگانی برای تضییع نشدن حقوق کشاورزان حضور دارند به این کارشناسان آموزشهای لازم ارائه شده است در واقع کارشناسان بین کشاورز و مراکز خرید حکمیت میکنند.
بر اساس این گزارش، در حالی که کشاورزی دنیا رو به توسعه و مکانیزاسیون است هنوز کشاورزی و کشاورزان ما دغدغه تأمین نهادهها و بازار فروش محصولات خود را دارند داستان پرفراز و نشیب کشاورزی گویی در کشور ما پایان خوش ندارد و هر ساله با آغاز کشت یا برداشت محصولی به جای آنکه شاهد شادی کشاورزان باشیم اما مشکلات جدیدتری در این عرصه نمایان می‌شود.
کشاورزی ما هنوز فرسنگها با کشاورزی مدرن و به روز جهان فاصله دارد در این میان که کشاورزی ما معیشتی است و سود و توجیه پذیری اقتصادی آن به رؤیایی برای کشاورزان تبدیل شده است تحقق امنیت غذایی که به عنوان یکی از مهمترین شاخصههای توسعه اقتصادی کشورها محسوب می‌شود گویی با مشکلات پیشرو و پایان‌ناپذیر در بخش کشاورزی مجالی برای عرض اندام نخواهد داشت. /فارس