یکسال تدبیر و امید، دستاوردها و چالش ها

با گذشت یک سال از آغاز به کار دولت دکتر روحانی،  می خواهیم نگاهی داشته باشیم به دستاوردهای اقتصادی دولت و نیز کارهایی که برای رونق اقتصادی کشور باید انجام شود. مدیریت اقتصادی دولت تدبیر و امید  طی یک سال عملا به پیشرفت تمامی شاخص های رشد اقتصادی کشور انجامیده است. ایشان برنامه های کارشناسی هم برای ادامه احیا اقتصادی کشور ارائه کرده اند. به رغم این دستاوردها، چالش های زیادی هم پیش روست. شاید مهمترین سوالی که بی پاسخ مانده اینست که آیا تلاش های دولت به رفع تحریم ها خواهد انجامید؟ به نظر ما تنها در صورت رفع تحریم هاست که ما خواهیم توانست ظرفیت های کامل اقتصادی کشور را بالفعل سازیم.

با نگاهی به پیشرفت های صورت گرفته طی سال گذشته می توان گفت که مطمئنا اقتصاد کشور در جایگاه بهتری قرار دارد. واقعیت آنست که یک سال پیش ما هنوز درگیر سیاست های ماجراجویانه دولت آقای احمدی نژاد بودیم و کشور همچنان درگیر انطباق با تحریم های سخت اقتصادی بود. زمانی که آقای احمدی نژاد ساختمان ریاست جمهوری را ترک کرد نرخ تورم تقریبا 40 درصد بود و روند رو به افزایشی هم داشت. در واقع 1391 سال بسیار بدی برای اقتصاد بود و روحانی میراث دار این وضعیت آشفته بود. خودروسازی کشور در حال سقوط بود و تحریم ها باعث شده بود که  کشور چالش هایی اساسی برای واردات تولیدات بهداشتی و پزشکی داشته باشد. تحریم بخش نفت نیز حجم صادرات کشور را 40 درصد کاهش داده بود. باید انصاف داد که روحانی کارش را در شرایط دشواری آغاز کرد و اقتصاد کشور یک سال پیش وضعیت نابسامانی داشت.

اقتصاد کشور اکنون وضعیت بهتری پیدا کرده است. البته این وضعیت هنوز به هیچ وجه مطلوب نیست، ولی به طور نسبی بهتر از گذشته است. رئیس جمهر هم متوجه اضطرار وضعیت موجود می باشد و خوشبختانه کادر اقتصادی متخصص و کارشناسی را به کار گرفته است. در این راستا بانک مرکزی نیز میزان نقدینگی را کنترل کرد تا تورم را مهار کند و به نوسانات ارزش ریال پایان دهد. از سوی دیگر دولت روحانی در حالی که تلاش کرد تا غرب حق اتمی ایران را بپذیرد، توانست بخشی از تحریم ها را نیز رفع کند. این تحول به خوشبینی عمومی انجامیده و توجه شرکت های عمده سرمایه گذاری را جلب کرده است. طی 10 ماه ما توانستیم به بیش از 7 میلیارد دلار درآمد نفتی دسترسی پیدا کنیم. اقدامات دولت برای پیگیری طرح اصلاح یارانه ها هم هر چند در کوتاه مدت برای مردم عادی دشواری هایی دارد، ولی به هر حال در درازمدت به سلامت بیشتر اقتصاد کشور خواهد انجامید. البته ما دقت آمارهای ارائه شده در زمینه کاهش تورم را زیر سوال برده ایم، ولی بحثی نیست که نرخ تورم به طور قابل توجهی کاهش یافته است.

روحانی و تیم اقتصادی ایشان بسیاری از نگرانی های اقتصادی کشور را مورد توجه قرار داده اند و تصمیمات درست و کارشناسانه ای هم اتخاذ کرده اند. اما سوالی که دولت باید به آن پاسخ دهد اینست که رفع کامل تحریم ها کی و چگونه عملی خواهد شد؟  به نظر ما پاسخ به این سوال و برنامه ریزی برای دوران پساتحریم باید بخش اصلی برنامه آینده اقتصادی کشور باشد.

تحریم ها عملا ارتباط بانک های ایران را با سیستم بانکی بین الملل قطع کرده و روابط تجاری ما را با دیگر کشورها با چالش های فراوانی روبرو نموده است. گسترش  تجارت بخش مهمی از برنامه اقتصادی تدبیر و امید است ولی متاسفانه تحریم ها باعث شده که دسترسی ما به میلیارها دلار درآمد نفتی محدود شود. به علت تحریم ها، بخش نفت کشور از فن آوری لازم برای افزایش قابل توجه تولید نفت بی بهره است و در ضمن فروش نفت هم تنها به چند کشور محدود شده است.  تاثیر تحریم ها گسترده بوده و بخش های مهمی همچون صنعت هواپیمایی را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. این امر باعث شده که ناوگان هوایی کشور بسیار قدیمی و فرسوده باشد. این مشکلات به خاطر تحریم هاست. بخش خودروسازی هم در پی تحریم ها آسیب دید که البته خوشبختانه وضعیت این بخش نسبت به سال گذشته کمی بهتر شده است. ولی نباید فراموش کرد که تحریم ها همچنان مانعی بر سر رشد این صنعت است.

معمولا بازار عکس العمل یکسانی در برابر اخبار  خوب و بد ندارد و واکنش شدیدتری نسبت به اخبار بد نشان می دهد. مثلا در پی توافق موقت با پنج به علاوه یک، ارزش ریال تنها چند درصد بالا رفت. به همین علت است که ما نگرانیم که اگر مذاکرات اتمی به سرانجام نرسد، پیشرفت های دولت روحانی طی سال گذشته یک شبه بر باد رود. در صورت شکست مذاکرات، عدم اطمینان نسبت به وضعیت اقتصادی افزایش خواهد یافت و مهمتر از آن افزایش احتمال تحریم های غرب به گمانه زنی ها درباره افزایش نرخ تورم دامن خواهد زد.

قطعا ما علاقه ای نداریم که این پیشرفت های اقتصادی بی نتیجه باقی بماند. متاسفانه به رغم دستاوردهای دولت روحانی، واقعیت اینست که اقتصاد ایران، اقتصاد تراز اولی در منطقه نیست. نباید فراموش کرد که برای اشتغال زایی جوانان تحصیل کرده کشور، برای رقابت با عربستان سعودی در تولید نفت، برای جذب سرمایه خارجی همچون دبی و قطر، برای رساندن استاندارد زندگی به سطح اروپا، برای جذب میلیون ها گردشگر از آثار باستانی و فرهنگی کشور و برای ورود به نظام مالی جهانی، ایران نیازمند رفع تحریم هاست.

 تدبیر و امید در نبرد با تورم

 تدبیر یا امید به احیای اقتصاد کشور

نوشته شده توسط تاجران