کد اقتصادی به عنوان یک فاکتور مهم برای جلوگیری از فرار مالیاتی

البته در حال حاضر مجددا کدهای شناسایی راه‌اندازی شده است. کدهای شناسایی در واقع به منزله  کد رهگیری است. به‌طوری که تعیین شد کلیه فعالیت های اقتصادی شخص حقیقی یا حقوقی که به تولید کالا و خدمات اشتغال دارند، دارای کد باشند و این کد قابلیت رهگیری دارد.

به این صورت که این اشخاص باید کد اقتصادی خود را روی فاکتورهای خرید و فروش ثبت کنند. از جمله دلایل درج کد اقتصادی روی فاکتورهای خرید و فروش محاسبه سود به دست آمده در معاملات است و بنابراین با محاسبه دقیق سودهای کسب شده مالیات ها نیز کمتر برآوردی و نظری خواهند بود و محاسبه آنها بیشتر بر اساس اسناد و مدارک صحیح خواهد بود.

علاوه براین به وسیله کداقتصادی سازمان امور مالیاتی کشور قادر است دفاتر قانونی، فاکتورها و صورتحساب‌های صادر شده را به راحتی بررسی کند. در واقع تمامی خریدها و فروش‌ها، معاملات اقتصادی، حتی سفرهای خارجی و داخلی و هر معامله یا فعالیت اقتصادی که برای آن فاکتور صادر می شود، باید دارای کد شناسایی باشد، که قابل پیگیری و رهگیری باشد.

در بحث مالیات، برای استفاده از ظرفیت های مالیاتی نیاز به ابزار داریم. یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین ابزارها، وجود اطلاعات مالیاتی جامع است. اساس کار مالیات، اطلاعات است. زمانی سیستم مالیاتی می تواند کارآمد عمل کند که اطلاعات جامعی نسبت به معاملات ملکی، شهرداری ها، گمرک، حساب‌های بانکی افراد، نقل و انتقالات، درآمدها داشته‌باشد لذا در این راستا برای این که افراد نتوانند تقلب کنند یا دست به فرار مالیاتی بزنند، باید کلیه فعالیت های اقتصادی شخص حقیقی یا حقوقی که به تولید کالا و خدمات اشتغال دارند، دارای کد اقتصادی باشند.

اگرچه مالیات افرادی که دارای کارخانه و محل کار مشخصی هستند با کمترین دردسری وصول می شود اما یکی از معضلات سیستم مالیاتی، افرادی هستند که کارهای دلالی و واسطه‌ای می کنند و در هیچ جا فعالیت آنان ثبت نمی شود و قابل ردیابی نیز نیستند. یعنی در واقع افرادی که معامله‌ای انجام می دهند و بدون این که کد فعالیت اقتصادی داشته باشند، خلاف مرتکب شده‌اند.

تخلفاتی که از این دست شاهد آن در کشور هستیم، می‌تواند به این دلیل باشد که برخی فاکتورها بدون کد صادر می‌شوند. در واقع کد اقتصادی را دور می‌زنند یا معاملاتی صورت می گیرد که کدهای شناسایی در آن لحاظ نمی‌شود. لذا  برای جلوگیری از این گونه تخلفات، باید کنترل کلی انجام شود. این امر هم با اتخاذ سیاست‌های اعتبار مالیاتی است. یعنی افرادی را که اطلاعات می‌دهند در ازای آن اطلاعات اعتبار مالیاتی می‌گیرند. این امر به نوعی سیاست تشویقی است که باعث می‌شود افراد اطلاعات را به صورت داوطلبانه ارائه دهند. چرا که از طریق اعبتار مالیاتی که دریافت می‌کنند، می توانند از تخفیف مالیاتی برخوردار شوند.

مهدی جاویدپور

سردبیر اقتصادی فودنا