در
صحنه جهانی و در میان دستاوردهای علوم کشاورزی و آنچه که تکنولوژی فرآوری یا مباحث
ژنتیکی و اصلاح نژادی و دستیابی به واریتههای
پر تولید و موضوعاتی از این قبیل نامیده میشود، دیگر رخدادهای طبیعی همانند کاهش
10 تا 15 درجهای هوا، سرمای شدید، بارندگی کم و زیاد و... به رغم تاثیرگذاری در
میزان تولید موجب نخواهد شد که تمامی تولیدات کشاورزی یا بخش عمدهای از آن در این
یا آن جغرافیای طبیعی به کلی تخریب یا برای سالیان متمادی از بین برود، بلکه بحرانهای
آب و هوایی و تغییرات ناگهانی حسب نمودارها و جداول 10 تا 50 ساله با ضریب بسیار
بالا ارزیابی و برای وقوع بدترین شرایط تکنولوژیهای مقابله و پایداری چه در نوع
گیاه چه در تنوع ژنتیکی دام و طیور منظور میشود.
و
همانگونه که قانون استیلای طبیعت در صنعت و سایر بخشها مقهور علوم شده است، در
بخش کشاورزی نیز، البته با ضریب کمتر این قانون توان تاثیرگذاری خود را از دست
داده است. چنانچه دیگر جاذبه زمین عاملی نیست که پرواز انسان از این قاره به قاره
دیگر یا حتی در ارتفاعات کم مانع ایجاد کند، هزاران نوع واریته گیاه مقاوم، خشکی،
سرما، کم آبی، شوری و قلیائی زمین و انواع و اقسام خاکها در آزمایشگاههای تحقیق
و مطالعه شده است، کشت گلخانهای گسترش معجزه آسایی یافته است، بهرهوری در واحد سطح، افزایش شگفت انگیزی پیدا
کرده است و دیگر و دیگر، آنگاه در کشور ما شاهد هستیم که در مقابل کاهش نابهنگام برودت
هوا به 4 درجه زیر صفر، به یکباره، 4 هزار میلیارد تومان خسارت به باغات و میوههای
هستهدار وارد می شود و حتی برگ درختان به اصطلاح از سرما میسوزند. این در حالی
است که یک اداره عریض و طویل و پر طمطراق به نام سازمان حفظ نباتات و قرنطینه با
دفتر و دستک بسیار داریم که تا کنون به جز ایجاد موانع بوروکراسی پر پیچ و خم اداری
مبتنی بر بدبینی شدید برای انتقال نتایج تحقیقات و تکنولوژی تولید به معنی عام در
عرصه کشاورزی هیچ هنر قابل توجهی از خود نشان نداده است، معرفی یک نوع بادام دیر
گل یا مواردی اندک از این دست شاهکار این یا آن مغازه دو نبش در حوزه کشاورزی است،
قوانین این نهاد مربوط به 50 سال پیش است که به نگاه صاحبنظران حتی اگر مربوط به 5
سال پیش نیز بود با توجه به گسترش حیرتآور علوم و مسائل ژنتیکی
و اصلاح نژادی میبایست تغییر کند. سازمان حفظ نباتات کشور و معاونت قرنطینه
بهداشت گیاهی آن سد سدید انتقال دانش و تکنولوژی از اقصی نقاط جهان برای رشد و
توسعه کشاورزی کشور به شمار میرود و توجیه آن نیز حفاظت از منابع ژنتیکی و
جلوگیری از انتقال آفات و امراض نباتی است. هنوز بازنشستگان قرنطینه و مادربزرگها
"داستان کرم ساقهخوار برنج" را
با آب و تاب تعریف میکنند ولی وقتی که یک تغییر آب و هوایی در این یا آن استان
کشور به وجود میآید پاسخی برای عوارض پیش آمده آن ندارند که چرا باید دامنه تنوع
گیاهی کشور اینگونه محدود، ناتوان و سنتی باشد که تاب مقابله در برابر تغییرات جوی
را نداشته باشد، دل خوش به این هستیم که جمعی از علما و فضل با درجههای مهندسی،
دکتری و بالاتر در این مجموعه هستند که متاثر از قوانین و مقررات کهنه، به درد
نخور و ناکارآمد، صدها دانشمند متخصص برجسته داخل کشور یا ایرانیالاصل تحصیل کرده در خارج از کشور و یا صاحب
نظران فعال بخش خصوصی در عرصه فعالیتهای تولیدی یا وارداتی را پشت در ساختمان
سازمان حفظ نباتات کشور میگذارند زیرا به گمان خود مشغول حفاظت از بهداشت گیاهی و
کنترل و مبارزه با آفات و امراض نباتی هستند! و ممکن است از جانب فکر یا عمل آنان
عرصه گیاهی کشور در این یا آن منطقه کشور آلوده شود، تردیدی نیست که مهندس حجتی که
با هدف ایجاد تحول در کشاورزی کشور به میدان آمده است باید در این سازمان خانه
تکانی اساسی کند و لایحهای حاوی آخرین تحولات در عرصه قرنطینه و کنترل و مبارزه
با آفات و امراض گیاهی واقعبینانه خارج از
بدبینیهای متداول که مبنای احساسی دارند و با شرایط مبادلات علمی و تجاری جهان
کنونی مباینتی نیز ندارند به مجلس ارائه دهد. باید توجه داشت که امروز کمتر از 2
سال دانش بشر دو برابر میشود، ولی ما میخواهیم
با قوانین 60 سال پیش کشاورزی کشور را اداره کنیم.
غیر
از آن کمیسیون کشاورزی مجلس نیز میتواند با نگاهی به قوانین تحول یافته جهانی در
عرصه حفظ نباتات و استعانت از بخش خصوصی فعال، دلسوز و سرشناس در این زمینهها و همچنین مراکز علمی و دانشگاهی، قوانین
کهنه را با قوانین و مقرراتی قابل اجرا و در جهت منافع ملی جایگزین و با آنچه هم
اکنون مبنای عمل باز دارنده در عرصه تحول است را کنار زنند.
منصور انصاری