علیرضا الوندی، رئیس هیأت مدیره سازمان مردم نهاد توسعه کشاورزی ایران در نشستی خبری گفت: این سازمان حدود چهار و نیم سال است که فعالیت می‌کند و امیدوار هستیم که به عنوان یک سازمان مردم نهاد واقعی فعالیت‌های خود را انجام دهد.
وی عدم هماهنگی در بخش‌های مختلف کشاورزی را بزرگترین مشکل تولید در حال حاضر عنوان کرد و افزود: اقدامات و هماهنگی‌هایی که شایسته ظرفیت‌های بخش است بین وزارت جهاد کشاورزی، وزارت صمت و وزارت نیرو وجود ندارد و همین باعث شده نتوانیم در بخش کشاورزی بهره وری بالایی داشته باشیم.
الوندی گفت: عدم سرمایه گذاری در بخش زیرساخت‌های کشاورزی که باید در سالهای گذشته انجام می‌شد، یکی دیگر از بزرگترین چالش‌های این بخش است که در کنار دیدگاه سنتی حاکم بر بخش کشاورزی باعث مغفول ماندن ظرفیت‌های بخش شده است.
مشکل بخش کشاورزی، بازاریابی است
در ادامه این نشست سیروس تاپدوقی تولید کننده محصولات کشاورزی و عضو سازمان مردم نهاد توسعه کشاورزی ایران، یکی از بزرگترین مشکلات حال حاضر کشاورزان را بحث بازاریابی محصولات عنوان کرد و گفت: به دلیل ضعف در این حوزه محصول کشاورزان معمولاً به قیمت مناسب به فروش نمی‌رود ضمن اینکه مصرف کنندگان نیز با نرخ‌های کاذب این محصولات را تهیه می‌کنند. به عنوان مثال گیلاسی که در برخی از مناطق کشور با قیمت بیش از ۵۰ هزار تومان به دست مصرف کننده می‌رسد ۵-۶ هزار تومان از کشاورز خریداری می‌شود.
وی با بیان اینکه باید بر ایجاد بازارهای صادراتی و حذف واسطه‌ها و دلالان در حوزه کشاورزی توجه ویژه شود، گفت: می‌توان عنوان کرد که مدیریت ضعیف در بخش کشاورزی و به ویژه در بخش وزارت جهاد، باعث شده که اکثر تولید کننده ها دچار خسارت‌های شدید شوند.
قوانین مصوب در بخش کشاورزی به درستی اجرا نمی‌شود
در ادامه این نشست ایرج شهبازی تولید کننده مرکبات و کشاورز نمونه تولید کننده محصولات سالم با اشاره به اینکه عدم اجرای قوانین مصوب در بخش کشاورزی چالش‌های زیادی را برای تولید کنندگان به وجود آورده است، اظهار داشت: به عنوان مثال قانون خرید تضمینی محصولات کشاورزی طی سالهای اخیر به درستی اجرا نشده، همچنین قانون افزایش بهره وری و بیمه محصولات کشاورزی با چالش‌های زیادی همراه بوده است. درخواست ما از دولتمردان این است که قوانین تدوین شده که متعلق به امروز و دیروز هم نیستند و سال‌ها از تدوین آنها می‌گذرد به درستی اجرا شود.
شهبازی اضافه کرد: به عنوان مثال صندوق بیمه محصولات کشاورزی باید در هنگام خسارت‌ها از کشاورزان حمایت کند اما آنها پول را از کشاورزان می‌گیرند و در زمانی که باید خسارت پرداخت کنند، این کار آنقدر با تأخیر انجام می‌شود که کشاورزان پشیمان می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه سازمان مرکزی تعاون روستایی دارای قوانین و مقررات متعدد و اساسنامه است، ادامه داد: در این قوانین و اساسنامه، حتی تهیه مسکن برای تولید کنندگان بخش کشاورزی نیز پیش بینی شده اما به خیلی از آنها عمل نمی‌شود.
۹۸ درصد بذر سیب زمینی در داخل تولید می‌شود
بهزاد بابایی تولید کننده سیب زمینی نیز در این نشست با بیان اینکه ایران ۵ میلیون تن سیب زمینی تولید می‌کند که یک و نیم میلیون تن آن صادر می‌شود، گفت: امسال به دلیل کرونا صادرات سیب زمینی کاهش داشته است.
وی با بیان اینکه برای تولید ۵ میلیون تن سیب زمینی هر ساله نیاز به ۵۰۰ هزار تن بذر داریم، افزود: ۹۸ درصد این بذور در داخل تولید می‌شود و ۲ درصد آن از هلند وارد می‌شود.
بابایی گفت: آمسال دولت در تخصیص ارز برای واردات بذر سیب زمینی کم لطفی کرده و در حال حاضر محموله‌های بذر حدود ۲۰ روز است که در بندر شهید باهنر بلاتکلیف مانده است.
بابایی همچنین با اشاره به مشکلاتی که پیمان سپاری ارزی برای صادر کنندگان سیب زمینی به وجود آورده است، تصریح کرد: تقاضای ما از دولت این است که مشوق صادراتی را جایگزین خرید تضمینی کند. اگر این اتفاق در محصلاتی مانند سیب زمینی بیفتد هم بار مالی از دوش دولت برداشته می‌شود و هم ما می‌توانیم برای کشور ارز آوری داشته باشیم.
ارائه تسهیلات بانکی و مجوزها برای بخش کشاورزی ایجاد بحران کرده است
سید نورالله میرجلیلی تولید کننده گیاهان دارویی و محصولات گلخانه‌ای در این نشست اضافه کرد: مشکلات بخش کشاورزی بیشتر به بانک‌ها و ارائه تسهیلات بر می‌گردد. در این حوزه کشاورزان و تولیدکنندگان با چالش‌های زیادی همراه هستند و بانک‌ها آنچنان که شایسته است با فعالان بخش کشاورزی همکاری نمی‌کنند و به تولید کنندگان فشار می‌آورند. همچنین در بحث صدور مجوزها سازمان نظام مهندسی کشاورزی، عملکرد مناسبی ندارد و به دلیل عدم نظارت این سازمان هر طور که می‌خواهد با تولید کنندگان رفتار می‌کند.
وی با بیان اینکه بخش کشاورزی شامل زنجیره کاشت، داشت و برداشت و فرآوری و فروش است، تصریح کرد: متأسفانه در مرحله فرآوری و فروش و تأمین نهاده‌ها، دلالان حضور گسترده دارند و بین ۶۰ تا ۷۰ درصد سود تولید در این مرحله به جیب دلالان می‌رود.
میرجلیلی با اشاره به ناکارآمد بودن صنایع تبدیلی در بخش کشاورزی، خاطرنشان کرد: در حوزه تولیدات گلخانه‌ای و دارویی فعال هستیم و برای حل این مسائل خودمان زنجیره ارزش ایجاد کرده ایم و فکر می‌کنم که یکی از راهکارها، برای بخش کشاورزی کشور همین ایجاد زنجیره باشد.
تولید کننده گیاهان دارویی و محصولات گلخانه‌ای اظهار داشت: با توجه به کشاورزی خرده مالکی در کشور، شاید ایجاد زنجیره به صرفه نباشد. به همین جهت باید تعاونی‌هایی تشکیل شود که کشاورزان خرد تحت پوشش آنها قرار بگیرند. وقتی این تعاونی‌ها ایجاد شود و زنجیره ارزش ایجاد کنند، دست دلالان از بخش کشاورزی حذف می‌شود ضمن اینکه این روزها با گسترش فضای مجازی کشاورز می‌تواند از این طریق به صورت آنلاین محصولات خود را به مصرف کنندگان نهایی عرضه کند و با استفاده درست از فضای مجازی نیز ما می‌توانیم دست واسطه‌ها را قطع کنیم.
از بسته بندی محصولات کشاورزی به شدت ضربه می‌خوریم
مهران صادقی از تولید کنندگان گندم، پسته و یونجه نیز در این مراسم با بیان اینکه بنده علاوه بر داخل در کشور اوکراین نیز در حوزه تولید گندم، کلزا، گل آفتابگردان و در ایتالیا نیز در حوزه تولید زیتون و انگور فعال هستم، گفت: کشت‌هایی که ما در خارج از کشور انجام می‌دهیم بدون حمایت دولت و تنها به دلیل علاقه خودمان است.
وی با اشاره به چالش‌های تولید در داخل کشور اظهار داشت: قیمت گذاری غیرمنصفانه محصولات کشاورزی یکی از مهمترین چالش‌ها در سالهای اخیر بوده است. به عنوان مثال هزینه تمام شده تولید گندم در سال جاری، حدود سه هزار و ۱۰۰ تومان بوده اما دولت قیمت آن را دو هزار و ۵۰۰ تومان تعیین کرده است.
صادقی با اشاره به هدف گذاری‌های نادرست در بخش کشاورزی، تصریح کرد: به نظر می‌رسد بیشتر هدف گذاری ها در جهت کنترل آمار باشد. به عنوان مثال ما در تولیدگندم در کشور خودکفا شدیم اما تمام کشتزارهای پنبه تقریباً از بین رفت وما به وارد کننده محض تبدیل شدیم.
وی افزود: بالا بودن ادوات کشاورزی و ماشین آلات نیز برای کشاورزان مشکلات زیادی ایجاد کرده است. به عنوان مثال قیمت تراکتور دو سال قبل ۷۰ میلیون تومان بوده ولی هم اکنون به ۳۰۰ میلیون تومان افزایش یافته است یا قیمت کمباین نیوهلند اوایل سال ۹۷، ۵۷۰ میلیون تومان بوده و الان به دو میلیارد و ۳۸۰ میلیون تومان رسیده است.
وی با بیان اینکه کشاورزی ایران در حال حاضر اقتصادی نیست و بیشتر معیشتی است، خاطرنشان کرد: ما به جای اینکه سیاست اقتصادی داشته باشیم اقتصاد سیاسی داریم که این مشکلات زیادی را برای فرد ایجاد کرده است.
صادقی استفاده نکردن از بذرهای مرغوب و تکنولوژی روز دنیا را از دیگر مشکلات بخش کشاورزی عنوان کرد و گفت: متأسفانه مسئولان بخش کشاورزی با دنیای مدرن قطع ارتباط کرده اند و تحریم نیز بهانه این مسئله است. اگر شرکتی بخواهد در بخش کشاورزی کشور ما سرمایه گذاری کند این اجازه به آنها داده نمی‌شود.
وی با اشاره به بحث خرده مالکی در حوزه کشاورزی گفت: برای حل این مسئله باید تجمیع اراضی صورت بگیرد و کشت قراردادی توسعه داده شود. کشور اوکراین در سال ۱۹۹۲ با چنین مشکلی مواجه بود و به این منظور دولت مرکزی کشور فراخوان داد که هر کشاورز و شرکتی می‌تواند اقدام به تجمیع اراضی و حامی شدن نماید. این در حالی است که متوسط زمین‌های آنها در آن زمان کمتر از زمین‌های ما بود. در حال حاضر این تجمیع در اوکراین صورت گرفته و همه به صورت سهامی درآمده اند و مشکلشان به بهترین نحو حل شده است. ما به وزارت جهاد کشاورزی نیز این پیشنهاد را می‌دهیم.
صادقی همچنین به ایجاد توریست کشاورزی اشاره و تصریح کرد: می‌توان با برنامه ریزی و ایجاد نقشه‌های درست باغات و مزارع و زمین‌های کشاورزی را به گونه‌ای طراحی کرد که توریست‌ها برای دیدن آنها به کشور بیایند و اینگونه ارزآوری جدیدی در حوزه کشاورزی ایجاد کنیم.
وی در پایان با تأکید بر ساماندهی بسته بندی محصولات کشاورزی، خاطرنشان کرد: در حال حاضر به شدت از این حوزه ضربه می‌خوریم به دلیل اینکه لیبل، برند و بسته بندی مناسبی نداریم. ما باید در حوزه برندسازی، نصب لیبل، بازاریابی، بازارگردانی و بازارداری اقدامات موثرتری انجام بدهیم.