زادبوم معاون توسعه بازارهای صادرتی سازمان توسعه تجارت در برنامه گفت و گوی ۱۸:۳۰ شبکه خبر از اعزام رایزنان بازرگانی به ۱۵ کشور همسایه خبر داد و گفت: هم اکنون ۶ رایزن بازرگانی ایران در ۵ کشور همسایه از قبیل عمان، ترکیه، ارمنستان، پاکستان و عراق فعال هستند که ۸۰ درصد روابط تجاری ما با این کشورها است.
زادبوم افزود: هند، چین، افغانستان، روسیه، قزاقستان، قطر، عمان، جمهوری آذربایجان، لبنان و امارات متحده، ۱۰ کشور دیگری هستند که برنامه اعزام رایزن بازرگانی به این کشورها امسال در دستور کار است.
وی گفت: برای ارتقای سطح اشتغال، تولید و رونق بازار برخی از کالا‌های منحصر به صادرات در کشور تولید شود، ضمن اینکه لازم است در کشور‌هایی که طرف تجاری ما هستند نیاز سنجی و متناسب با نیاز آنها صادرات کنیم.
معاون سازمان توسعه تجارت اظهار کرد: رایزن اقتصادی و رایزن بازرگانی دو سمت مختلف با وظایف جداگانه است. رایزن اقتصادی با وزارت خارجه رابطه کاری دارد و رایزن بازرگانی دیپلمات تجاری و وابسته به وزارت صمت است.
وی ادامه داد: به منظور جلوگیری از مداخلات کاری و موازی کاری، وظایف هر کدام از رایزن ها تفکیک شده است.کار‌های تجاری، ارتباط با بخش خصوصی و روابط دوجانه تجار دوکشور از سوی رایزنان بازرگانی پیگیری می شود و روابط دوجانه اقتصادی دو کشور و حل مشکلات دیپلماتیک در حوزه کاری رایزنان اقتصادی است.
زادبوم تصریح کرد: سابقه دیپلماسی تجاری کشور از سال ۷۸ به بعد است و در این بیست سال به طور متوسط سالانه ۱۵ رایزن داشتیم . البته همه جاهم موفق نبودیم، قابلیت افراد و میزان تعامل کشورها مختلف است به طور مثال در کشور ترکیه تمام عوامل اقتصادی با رایزنان ما همکاری می‌کنند اما در برخی کشورها اینگونه نیست.
وی در خصوص اینکه محل کار رایزن بازرگانی باید جایی به غیر از سفارتخانه ها باشد گفت: این امر بستگی به قواعد دیپلماتیک کشورها دارد برخی کشورها صیانت از رایزن‌های بازرگانی را در جایی به غیر از سفارتخانه‌ها بر عهده نمی‌گیرند.
این مقام مسئول در خصوص استفاده از فعالان اقتصادی به عنوان رایزن بازرگانی گفت: می توانیم در جا‌هایی که امکان اعزام رایزن بازرگانی نیست از ظرفیت اتاق‌های بازرگانی مشترک و فعالان اقتصادی مقیم استفاده کنیم، اما اینکه اقامت دیپلماتیک به آنها داده شود این امکان از نظر قانونی وجود ندارد.
در ادامه لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات در این خصوص گفت: یکی از ابزارهای مهم برای گشایش تجارت استفاده از رایزن بازرگانی است و در این مورد نظرات اتاق های بازرگانی هم گرفته شده است.
وی ادامه داد: تجربه اعزام رایزن به دو دهه بر می‌گردد، اما تاثیر چندانی در حوزه تجارت ما نداشته است چراکه رایزن بازرگانی از وزارت صمت حکم می‌گیرد اما محل خدمت وی در کنسولگری‌ها و سفارتخانه های کشور است که این امر تناقض دارد.
لاهوتی تاکید کرد: جنس وزارت امور خارجه با جنس بازرگانی متفاوت است و نمی تواند گشایشی در کار‌های تجارتی داشته باشد. نتیجه کل کار رایزنان بازرگانی را در این مدت مثبت نمی‌بینیم.
رئیس کنفدراسیون صادرات تصریح کرد: محل خدمت رایزن بازرگانی باید جایی جدا از سفارتخانه باشد تا تحت تاثیر مسائل سیاسی قرار نگیرد.
وی افزود: کشور کره از تجار مقیم در بازارهای هدف برای توسعه روابط تجاری خود استفاده کرده است که این افراد هم فعالیت شخصی داشتند هم برای کشور کار می کردند.
لاهوتی با بیان اینکه هم اکنون امکان ارائه حکم رایزن به فعال اقتصادی نداریم گفت: باید از ظرفیت فعالان اقتصادی مقیم خارج برای گسترش روابط تجاری کشور استفاده کرد. همچنین اتاق‌های بازرگانی مشترک هم می‌توانند در این زمینه اقداماتی انجام دهند که بستر قانونی آن باید فراهم شود.