ارسال دومین محموله قزل‌آلا به روسیه

اگرچه سبک زندگی ایرانی‌ها با کشورهای توسعه‌یافته در زمینه میزان مصرف ماهی و آبزیان تفاوت زیادی دارد و کارشناسان بهداشت و سلامت درباره سهم اندک گوشت ماهی در سبد غذایی خانواده و عوارضی ناشی از آن برای نسل‌های آینده هشدار داده‌اند؛ اما ماهی قزل‌آلا از این موضوع مستثنی بوده و جزو معدود آبزیان خوراکی مورد علاقه ایرانیان محسوب می‌شود که در برخی از استان‌ها همچون استان‌های شمالی کشور خصوصاً مازندران سرانه مصرف این ماهی از کل کشور بالاتر است. شاید به همین دلیل است که ماهی قزل‌آلا در تهران از کیلویی 15 تا حداکثر 19 هزار تومان در برخی مناطق یافت می‌شود؛ اما در استان‌های شمالی فروشندگان می‌توانند با قیمت‌های بالاتری به فروش برسانند. با این وجود به دلیل مصرف کم ماهی به طور کلی و قزل‌آلا به طور خاص در کشور از یک سو و تولید بالای آن که منجر شده تا کشورمان نخستین تولیدکننده قزل ‌آلا در دنیا باشد، تولیدکننده مجبور است محصول خود را کیلویی 7 تا 10 هزار تومان به واسطه و کلی‌فروش عرضه کند که با توجه به بالا بودن هزینه‌های تولید، این رقم برای بسیاری از تولیدکنندگان به صرفه نیست.موضوعی که سبب شده تا اتحادیه تولیدکنندگان ماهیان سردآبی کشور با همکاری اتحادیه صیادی کشور به صادرات این محصول پرمصرف به اروپا روی آورد. از سوی دیگر تحریم روسیه از سوی اتحادیه اروپا این کشور را به سمت تأمین نیازهای غذایی خود از طریق کشورهای همسایه به ویژه ایران سوق داده است که قزل‌آلا نیز به دلیل محبوب بودن در روسیه، با استقبال خریداران روس مواجه شده است که قطعاً تولیدکنندگان کشورمان در صورت رعایت استانداردهای سلامت آبزیان، می‌توانند از آب گل‌آلود روابط سیاسی روسیه و غرب، ماهی‌های درشتی شکار کنند. 

 

در این خصوص مدیرعامل اتحادیه سراسری تولیدکنندگان ماهیان سردآبی معتقد است مهم‌ترین مشکلی که بر سر راه فرآیند صدور قزل‌آلا به روسیه وجود دارد، تفاوت در استانداردهای سلامتی آبزیان و مقرارت سختگیرانه این کشور برای واردات محصولات غذایی و دریایی است؛ موضوعی که باعث شد تا سازمان دامپزشکی که تا پیش از اعلام صادرات قزل‌آلا به روسیه استانداردهای پایش سلامت این محصول را به صورت محدود تعیین کرده بود، با صادرات قزل‌آلا به روسیه مخالفت کند. اما در نهایت اهمیت این موضوع باعث شد تا پس از سه ماه جلسات متعدد با کارشناسان و مدیران سازمان دامپزشکی، این سازمان به رفع موانع صادرات قزل‌آلا اقدام کند و اعضای اتحادیه تولیدکنندگان ماهیان سردآبی از رئیس سازمان دامپزشکی تقدیر ویژه‌ای داشته باشند. همچنین شاهد امضای تفاهم‌نامه‌ای میان سازمان دامپزشکی و اتحادیه سراسری تولیدکنندگان ماهیان سردآبی با حضور مدیران استانی و سراسری این اتحادیه با رئیس و مدیران ارشد سازمان دامپزشکی بودیم. در ادامه امضای این تفاهم‌نامه، نشستی نیز برای بیان و حل برخی مشکلات تولیدکنندگان قزل‌آلا از سوی رئیس سازمان دامپزشکی برگزار شد. 

آرش نبی‌زاده، مدیرعامل اتحادیه سراسری تولیدکنندگان ماهیان سردآبی کشور، به همراه اعضای این اتحادیه در نشستی که برا امضای تفاهم‌نامه بین این اتحادیه و سازمان دامپزشکی کشور و همچنین تقدیر از زحمات مهدی خلج، رئیس سازمان دامپزشکی کشور، و مسئولان این سازمان صورت گرفت، گفت: بسیاری از مشکلات با مساعدت و همکاری گسترده سازمان دامپزشکی در حال حاضر مرتفع شدن است؛ با این حال یکی از مهم‌ترین مشکلات فعلی صادرات قزل‌‌آلا به خارج از کشور خصوصاً روسیه، عدم تسریع صدور مجوز حمل ماهی (جابه‌جایی درون استانی و درون‌کشوری) است که باید این مشکل با همکاری سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای کشور برطرف شود. همچنین مشکل دیگر عملکرد ضعیف مدیر قرنطینه مرز آستاراست که حتی سایر دستگاه‌های مرتبط با صادرات از جمله گمرک نیز از این موضوع اظهار گله‌ کرده‌اند. وی در پایان اظهارات خود از ارسال دومین محموله قزل‌آلا به روسیه از گمرک تهران خبر داد و گفت: این محموله 20 تنی امروز به روسیه صادر می‌شود. 

 

همچنین مهدی خلج، رئیس سازمان دامپزشکی کشور، نیز در این نشست با تأکید بر اهمیت توجه دولت به اتحادیه‌ها و تشکل‌های صنفی برای رفع موانع تولید و اجرای مفاد دستورالعمل‌های اقتصاد مقاومتی، گفت: هیچ یک از دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های ارتقای تولیدات داخل، بدون حضور خود تولیدکنندگان به بار نمی‌نشیند. 

رئیس سازمان دامپزشکی کشور با بیان این‌که ما در زمینه تولید گوشت سفید از جمله مرغ و ماهی مشکل خاصی در کشور نداریم، افزود: مشکل اصلی در این زمینه رقابتی نبودن محصولات ما با تولیدات جهانی است. رئیس دامپزشکی رومانی اخیراً در سفری که به ایران داشت، گفت: کشورش خواهان واردات 150 تن آبزیان از ایران است که با توجه به این‌که رومانی دروازه اتحادیه اروپاست، می‌تواند فرصت خوبی برای ارائه تولیدات آبزیان ایران در بازارهای اروپا باشد، ولی برای حضور در بازارهای اروپایی، می‌بایست کیفیت تولیدات ماهی و آبزیان خود را ارتقاء دهیم. 

 

وی با تأکید بر لزوم برندسازی در زمینه پرورش آبزیان تأکید کرد: اگر برندسازی انجام شود، سازمان دامپزشکی نیز به تبلیغ آن برند محصولات آبزی در صورتی که همه استانداردهای سلامت در همه مراحل تولید، پرورش و بسته‌بندی رعایت شود، خواهد پراخت تا با الگوسازی برای مردم، به سمت فروش گوشت ماهی سالم رفته و از فروش سنتی به صورت زنده‌فروشی یا فروش در سبدهای یخ فاصله بگیریم. 

خلج با انتقاد از وجود برخی واحدهای تولید قزل‌‌آلا که در آب‌های آلوده و مملو از فاضلاب انسانی و زباله‌های مخرب محیط زیست اقدام به پرورش ماهی می‌کنند، به برخی از انتقادات اعضای اتحادیه تولیدکنندگان ماهیان سردآبی پاسخ داد و تصریح کرد: درباره واردات تخم چشم‌زده هیچ انحصاری وجود ندارد و هر شرکت صاحب‌صلاحیتی می‌تواند اقدام به واردات این ماده اولیه کند. همچنین در زمینه برخورد با واحدهای بدون مجوز تولید قزل‌آلا هم گفت: این مشکل را در بخش‌های دیگر از جمله مرغداری‌ها نیز داریم و به زودی قرار است برخورد با این واحدها را آغاز کنیم. 

خلج در جمع‌بندی جلسه تأکید کرد: این گونه جلسات باید ادامه‌دار باشد تا مشکلات را با همکاری خود اتحادیه‌ها به نتیجه برسانیم. همچنین با همکاری سایر دستگاه‌های متولی نظیر حفاظت محیط زیست و سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری باید از آلودگی منابع آبی بالادست مزارع پرورش ماهی جلوگیری شود. 

رئیس سازمان دامپزشکی کشور ایجاد الگوها و نمونه‌های تولید سالم، کد رهگیری و ایجاد طرح تمپاک (ارائه ماهی پاک شده به بازار) و اعلام استانداردهای بازار داخلی و مشخص شدن وظایف مسئولان فنی مزارع پرورش ماهی با هدف افزایش کیفیت بهداشتی تولیدات  را از دیگر موارد همکاری این سازمان با اتحادیه پرورش ماهیان سردآبی دانست. 

در پایان این نشست، تفاهم‌نامه همکاری میان آرش نبی‌زاده، مدیرعامل اتحادیه سراسری تولیدکنندگان ماهیان سردآبی، و مهدی خلج، رئیس سازمان دامپزشکی کشور، در زمینه ارتقای همکاری‌های این تشکل به عنوان نماینده تولیدکنندگان قزل‌‌آلا و بخش خصوصی و سازمان دامپزشکی به عنوان نماینده دولت به امضاء رسید.

 

همچنین در این نشست برخی مشکلات موجود در این صنعت از سوی نمایندگان آبزی‌پروران در استان‌های مختلف اعلام شد که بخشی از آن به شرح زیر است: 

- عدم بیمه کردن محصولات آبزی از سوی شرکت‌های بیمه که با هر بار معدوم شدن ماهی‌ها، هزینه‌های گزافی بر تولیدکننده وارد می‌شود و هیچ شرکت بیمه‌ای حاضر به بیمه کردن سرمایه‌گذاری آبزی‌پروران نیست؛ 

- برخورد دوگانه سازمان حفاظت محیط زیست با شرکت‌های تولیدکننده قزل‌آلا که معتقد به آلوده‌شدن آب توسط این شرکت‌هاست با شرکت‌های گردشگری طبیعت که فعالیت‌هایشان به مراتب آب‌آلاینده‌تر از استخرهای پرورش ماهی است؛ 

- صدور دستورالعمل‌های سازمان دامپزشکی بدون هماهنگی و مشورت با اتحادیه تولیدکنندگان ماهیان سردآبی که بعضاً به معدوم شدن بخش زیادی از محصولات و ماهی‌های تولیدکنندگان می‌انجامد؛ 

- وجود انحصار برای دو یا سه شرکت واردکننده تخم چشم‌زده (تخم قزل‌‌آلا)؛ 

- عدم برخورد با واحدهای بدون مجوز تولید و پرورش قزل‌آلا؛ 

- ناهماهنگی میان دو سازمان دامپزشکی کشور و نظام دامپزشکی و تأخیر شش ماهه در صدور مجوزها؛

- تعدد واحدهای کوچک تولید و پرورش قزل‌آلا که با قیمتی پایین محصول خود را به بازار ارائه می‌کنند و سبب ایجاد مشکلات متعدد برای واحدهای صنعتی و بزرگ می‌شوند؛ 

- کمبود افراد متخصص در زمینه آبزیان در ادارات دامپزشکی استان‌ها که به دلیل ناآشنایی با حوزه آبزی‌پروری، مانع اجرای طرح‌های سودآور و مفید از سوی تولیدکنندگان قزل‌‌آلا می‌شوند؛ 

- کمبود آزمایشگاه‌های پایش سلامت آبزیان در بسیاری از استان‌ها که سبب می‌شود تا آبزی‌پرور برای دریافت گواهی‌های سلامت محصول خود به سایر استان‌ها سفر کند؛ 

- در دسترس بودن و به وفور و بدون نسخه ارائه شدن داروهای آنتی‌بیوتیک از سوی داروخانه‌های دامپزشکی که با استانداردهای بین‌المللی سلامت آبزیان و همچنین استانداردهای سلامت قزل‌آلای سازمان دامپزشکی کشور در تضاد است که باید سازمان دامپزشکی با این اقدام مقابله کرده و از داروخانه‌های دامی بخواهد تا آنتی‌بوتیک‌های دامی را بدون نسخه ارائه نکنند. / برهان محمودی، روزنامه سبزینه