استان کرمان ۲۰ درصد باغهای کشور را در خود جای داده و همچنین شغل نخست مردم این استان کشاورز است یا اکثر سرپرستان خانوار شغلی وابسته به کشاورزی دارند.
در حالی امسال زمستان کرمان گرم بود و سردی را عاید کرمانی ها نکرد که تنها ۲۰ روز به فصل بهار به یکباره کرمان سرد شد و این سرما وضعیت اقتصادی روستاییان کرمان را سیاه کرد.
در این سال طبق آمار تنها ۴۰ درصد میزان نرمال بارندگی در کرمان روی داده است و ذخایر آب زیر زمینی با کاهش جدی مواجه شده و میزان افت سطح آبهای زیر زمینی کرمان در سالهای اخیر بسیار ملموس تر است.
در چنین شرایطی بود که باغهای کرمان شکوفه زدند اما این شکوفه های زودرس در سرمای ناگهانی هوا یخ زد. تنها در یک مورد ۴۰۰ هکتار جنگل بادام وحشی در دشت های ارزوئیه خشک شد و سرمازدگی در شهرستان بافت ۱.۵ میلیارد تومان خسارت به بار آورد. این خسارتها در بسیاری از شهرستانهای کرمان مشاهده می شود. شکوفه های باغ های میوه کرمان از بین رفته و عملا ثمر باغ های امسال کشاورزان خشک شده است و کشاورزانی که چشم امید به فروش این محصول در تابستان داشتند حالا دیگر منبع درآمدی ندارند.
هجوم آفت سن به مزارع گندم
اما این تمام ماجرا نیست سرمای هوا که در سال جاری باید در طول زمستان موجب دفع آفات می شد روی نداد و رویداد مقطعی آن نیز نتوانست بر روی رشد و نمو آفت ها اثر بگذارد. گزارش های اولیه از افزایش آفت پسیل پسته، زنجره خرما و البته آفت سن در مزارع گندم حکایت دارد.
در حال حاضر متوسط تولید گندم در استان ۳.۵ تا ۴ تن در هکتار است و این در حالی است که در شرایط مطلوب استفاده بهینه از آب و خاک اراضی کشاورزی استان استعداد تولید حداقل شش تن گندم در هکتار را دارند.
کشت پاییزی گندم وجو
کارشناسان کشاورزی هم اکنون هشدار می دهند که با توجه به شرایط جوی و گرم شدن هوا کشاورزان گندم کار استان کرمان مراقب هجوم آفت سن گندم به مزارع باشند.
استان کرمان استانی خودکفا در زمینه تولید گندم نیست به طوری که برای تامین گندم مورد نیاز خود به ناچار به وارد کننده تبدیل شده تا بتواند گندم مورد نیاز خود برای تولید نان را تامین کند با این وجود به شدت به تولید داخلی استان برای تامین بخشی از نیازش وابسته است اما در سال جاری آفت سن گندم به شدت مزارع استان کرمان را تهدید می کند.
با توجه به عدم سردی شدن هوا آفت سن امسال زودتر از سال های قبل در مزارع گندم خودنمایی می کند این در حالی است که از سن به عنوان خطرناک ترین گندم یاد می شود. با توجه به عدم سرد شدن هوا آفت سن امسال زودتر از سالهای قبل در مزارع گندم خودنمایی می کند این در حالی است که از سن به عنوان خطرناک ترین آفت گندم یاد می شود.
برای مقابله با آفت سن هم اکنون کارگاه های آموزشی در استان کرمان آغاز شده است و انتطار می رود طرحهای مبارزه با این آفت که در زمان کوتاهی شیوع می یابد نیز آغاز شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان در گفتگو با مهر اظهارداشت: امسال زمستان گرمی را سپری کردیم و همین مسئله موجب شد آفت سن از بین نرود و در سال جاری شاهد بروز زود هنگام این آفت هستیم به همین دلیل از کشاورزان می خواهیم از گسترش آفت جلوگیری کنند.
وی با اشاره به آمادگی کارشناسان گیاه پزشکی جهادکشاورزی گفت: از کشاورزان می خواهیم که با مراکز علمی مشورت کنند و از شیوع آفت در مزارع گندم جلوگیری کنند.
سعیدی افزود: به خصوص در مناطقی که قطب تولید گندم در استان به شمار می رود مثل شهرستان بافت و ارزوئیه، کشاورزان باید تمام تلاش خود را برای کنترل آفت انجام دهند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان گفت: در صورت شیوع این آفت در مزارع گندم شاهد خسارات بالایی خواهیم بود و باید از هم اکنون کشاورزان این آفت را کنترل کنند.
این مسئول افزود: طبق برآوردهای صورت گرفته آفت سن در سال جاری ۲۵ روز زودتر پدیدار شده است و به مزارع هجوم برده است.
وی هشدار داد در صورت بی توجهی کشاورزان، خسارت جبران ناپذیری به محصول گندم فصل وارد می شود و کیفیت محصول و نان و آرد را کاهش می دهد.
سعیدی ادامه داد: بخش قابل توجهی از گندم استان در شمال کرمان تولید می شود که ۴۷ هزار هکتار تخمین زده می شود که در منطقه گرمسیر مانند ارزوئیه، بم، ریگان و شرق کرمان ۲۷ هزار تن، مناطق معتدل مانند کرمان، سیرجان و زرند ۱۳ هزار و ۵۰۰ تن و مناطق سردسیر مانند بافت و بردسیر شش هزار و ۵۰۰ هزار تن کشت می شود و در جنوب کرمان نیز جداگانه این محصول تولید می شود.
۱۹۰ هزار تن محصول استراتژیک گندم در کرمان تولید می شود
وی تولید سالانه گندم در کرمان را ۱۹۰ هزار تن گندم اعلام کرد و گفت: برنامه ریزی ویژه ای برای بهبود کیفیت محصول انجام شده است که شامل برگزاری کلاس های آموزشی و استفاده از بذرهای اصلاحی و مشاوره از جمله این اقدامات است.
وی همچنین از اختصاص کود شیمیایی فسفاته و ازته و پتاسه به کشاورزان برای افزایش کیفت محصول خبر داد.
وی از تولید بذر اصلاح شده در کرمان خبر داد و گفت: این بذر ها علاوه بر کشاورزان استان کرمان برای تامین نیاز سایر استانهای کشور نیز صادر می شود.
کشاورزان هشدارها را جدی بگیرند
سحر محمد تقی زاده کارشناس گیاه پزشکی در گفتگو با مهر اظهارداشت: آفت سن در سال جاری بسیار زودتر و در ابعاد وسیعتری نسبت به سالهای گذشته در شمال استان کرمان شیوع پیدا کرده است و باید از هم اکنون برای دفع این آفت چاره اندیشی کرد.
وی افزود: این آفت در صورت عدم کنترل می تواند در زمان بسیار کوتاهی سطح وسیعی از مزارع را در برگیرد و علاوه بر کاهش تولید کیفیت را نیز به شدت دچار افت کند.
وی گفت: این حشره به سادگی رشد و نمو می کند و میزان خسارتهای بالایی به مزارع می زند به همین دلیل باید مبارزه با این آفت به موقع در دستور کار کشاورزان قرار گیرد.
لزوم ترویج مبارزه تلفیقی با سن گندم
محمد تقی زاده در خصوص نحوه کنترل این آفت بیان کرد: سم پاشی نباید به عنوان تنها راه مبارزه با آفت به کار روند و روش های تلفیقی شامل سمپاشی و استفاده از روش های بیولوژیکی بهترین روش برای مقابله با سن است.
این کارشناس کشاورزی ادامه داد: آفت کش در واقع زمانی به کار می رود که نتوانیم با استفاده از روش ها بیولوژیکی جمعیت آفت را کنترل کنیم.
وی کنترل زراعی را یکی از روشهای پیش روی کشاورزان دانست و گفت: این روش شامل برداشت زود هنگام، زود کاشتن و یا کاشت پونه های مقاوم تر، وجین کردن کامل علف های هرز در تمام طول فصل، تناوب کشت با محصولاتی غیر از غلات، به زراعی در کشت غلات که باعث می شود گیاه بهترین رشد و نمو را داشته و در نتیجه زودتر برداشت شود، است.
وی افزود: روش بیولوژیک دیگر روش مبارزه با این آفت خطرناک است که به دلیل اثرات فوری و آشکار بسیاری از آفت کش های در دسترس، استراتزی مبارزه بیولوژیک در مقایسه با مزایای روش های شیمیایی کاملا مورد غفلت قرار گرفته است.
وی در مورد مبارزه با آفت کشها نیز گفت: به صورت کلی همه آفت کش ها اثر مرگ و میر لازم روی سن گندم را دارند ولی کاربرد آفت کشها همیشه باعث کاهش جمعیت سن گندم نمی شود از سم هایی که برای کنترل این آفت استفاده می شود می توان پیرتروئیدهای مصنوعی مانند دلتامترین (دسیس- دلتا مترین و دلتارین) به دلیل سمیت کم برای دامها را نام برد.
گزارش: اسما محمودی
مهر