گوجه فرنگی یکی از تولیدات عمده در جنوب کرمان است و بخشی از آن وارد کارخانه های رب گوجه می شود که به گفته مسوولان وضعیت بهداشتی مناسبی ندارند.
جنوب استان کرمان با سطح زیر کشت 270 هزار هکتار اراضی زراعی و باغی سالانه بیش از 4.5 میلیون تن انواع محصولات کشاورزی را تولید می کند که بخشی از این محصولات به صورت تازه خوری وارد بازار می شود و بخش دیگر هم باید فرآوری شود.
صنایع فرآوری و تبدیلی کشاورزی همواره حلقه مفقوده این بخش در استان کرمان بوده که در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته اما تاکنون توازن بین تولید و صنایع فرآوری رعایت نشده است.
هر سال در فصل برداشت محصولات کشاورزی شاهد نوسانات و کاهش قیمت برخی از محصولات هستیم که این موضوع گلایه و در مواردی زیان کشاورزان جنوب را به همراه دارد.
در پی افت شدید قیمت محصول گوجه فرنگی در جنوب کرمان رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور برای افزایش و تنظیم قیمت این محصول سال گذشته اعتباری را برای خرید گوجه فرنگی از کشاورزان به سازمان تعاون روستایی جنوب کرمان اختصاص داد که بلافاصله پس از ابلاغ، خرید توافقی این محصول آغاز شد.
سال گذشته علاوه بر خرید گوجه کشاورزان توسط کارخانه های رب گوجه، 28 هزار و 170 تن محصول گوجه فرنگی کشاورزان جنوب کرمان توسط مراکز خرید تعاون روستایی در شهرستان های جنوب کرمان خریداری شد تا از کشاورازن این منطقه حمایت شود.
از سوی دیگر موضوع چگونگی فعالیت کارخانه رب گوجه و وضعیت بهداشتی آنها این روزها به نشست های مسوولان شهرستان و استان کشیده شده است، وضعیت بهداشتی که بنا بر اعلام رییس دانشگاه علوم پزشکی جیرفت 40 تن رب گوجه تولیدی این کارخانه ها به علت غیر بهداشتی بودن باید از چرخه مصرف انسان و حتی دام خارج و معدوم شود.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: سال گذشته در جنوب کرمان سطح زیر کشت گوجه فرنگی 16 هزار و 800 هکتار بود که از این سطح 520 هزار تن محصول برداشت شد.
فرامرز رستگاری افزود: امسال نیز سطح زیر کشت گوجه فرنگی در منطقه 14 هزار و 200 هکتار است که پیش بینی می شود 435 هزار تن محصول برداشت شود.
وی خاطرنشان کرد: این سطح زیر کشت بر اساس ابلاغ وزارت جهاد کشاورزی و میزان بذر وارد شده است و در جنوب کرمان شهرستان های رودبار جنوب، کهنوج و عنبرآباد بیشترین سطح زیر کشت را دارند.
فرماندار جیرفت نیز گفت: یکی از اولویت های دولت یازدهم، سلامت جامعه است که در این راستا نیز گام های بسیار موثری برداشته شده است.
احمد امینی روش با اشاره به مشکلات بهداشتی کارخانه های رب گوجه در جیرفت گفت: مشکلاتی که امروز شاهد آن هستیم، ارمغان برخی سهل انگاری ها در گذشته است.
وی بیان کرد: در هشت سال گذشته مشکلات بسیاری برای واحدهای تولیدی بوجود آمد که یکی از سیاست های دولت تدبیر و امید این است بر اساس اولویت این مشکلات را حل و فصل کند.
وی گفت: اگر کارخانه های رب گوجه دستورالعمل های بهداشتی را رعایت نکنند با سلامت جامعه بازی نخواهیم کرد و واحدهای متخلف را تعطیل می کنیم.
فرماندار جیرفت افزود: یک برنامه زمان بندی به این واحدها داده می شود که اگر در آغاز فصل برداشت محصول و شروع بکار این کارخانه ها این برنامه ها عملیاتی نشود، از فعالیت آنها طبق قانون جلوگیری می شود زیرا سلامت جامعه در اولویت است.
رییس دانشگاه علوم پزشکی جیرفت نیز به خبرنگار ایرنا گفت: در بازرسی های انجام شده از این کارخانه ها که مستندات آن در قالب فیلم و عکس وجود دارد، وضعیت بهداشتی آنها بسیار تاسف بار دیده شد.
محمدرضا محمدی ساردو تصریح کرد: استفاده نکردن از ظروف مناسب و بهداشتی، نداشتن سیستم فاضلاب و رها سازی فاضلاب در محوطه های کارخانه ها باعث شده تا شرایط بهداشتی این واحدها مورد بحث قرار گیرد.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به رعایت نکردن نکات بهداشتی و مطلوب نبودن این شرایط لذا وجدان ما اجازه نخواهد داد که این این رب گوجه ها را تحویل مردم دهیم.
وی گفت: پس از بررسی های انجام شده و انجام آزمایش های متعدد 40 تن رب گوجه تولیدی در این کارخانه ها غیر بهداشتی تشخیص داده شده که این دانشگاه اعلام کرده این میزان رب گوجه مصرف انسانی و دامی ندارد.
رییس دانشگاه علوم پزشکی جیرفت افزود: برای حفظ سلامت جامعه و پیشگیری از عوارض ناشی از این شرایط با تمامی توان بر رعایت بهداشت در واحدهای تولیدی تاکید داریم.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی جیرفت نیز گفت: متاسفانه در این منطقه کارخانه رب گوجه وجود دارد که هنوز حصار کشی نشده و فاضلاب آن در محوطه رها شده است.
محمد امیرپور تصریح کرد: در این کارخانه ها گوجه های ضایعاتی نیز برای تبدیل شدن به رب گوجه خریداری می شود که بخشی از مشکلات از اینجا شروع می شود که اصلا گوجه استفاده شده، سالم نیست.
وی بیان کرد: به منظور ارتقای وضعیت بهداشتی کارخانه های رب گوجه جنوب کرمان اقداماتی را از سال 89 آغاز و سال 90 نیز دو واحد تولیدی رب گوجه را به علت وضعیت نامطلوب بهداشتی تعطیل کردیم.
وی گفت: متاسفانه در فصل برداشت محصول که با کاهش قیمت محصول گوجه رو به رو شدیم، فشارها برای بازگشایی این واحدها آغاز شد و مسوولان کارخانه ها نیز تعهد دادند تا شرایط مطرح شده از سوی این دانشگاه را رعایت کنند اما متاسفانه به آن عمل نشد.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی جیرفت افزود: کارخانه های رب گوجه باید از خرید گوجه بی کیفیت و خراب خودداری کنند و قابل قبول نیست که از محصول بی کیفیت استفاده شود زیرا نتیجه آن تولید 40 تن محصول رب گوجه غیر بهداشتی است که باید معدوم شود.
وی با انتقاد از نحوه نگهداری و بسته بندی رب گوجه تولیدی تصریح کرد: رب های تولید شده در داخل بشکه های زنگ زده با یک پوشش پلاستیک آن هم در گرمای بالای 60 درجه نگهداری می شوند که این شرایط موجب می شود علاوه بر کپک زدن رب ها دچار افلاتوکسین شود.
آفلاتوکسین ها سموم قارچی طبیعی هستند که اگر از راه مواد غذایی وارد بدن شوند، می توانند سرطانزا باشند.
امیرپور تاکید کرد: علاوه بر نگهداری در شرایط نامطلوب، حمل این محصول برای بسته بندی به استان های دیگر غیر بهداشتی است.
وی گفت: متاسفانه آزمایشگاه های این کارخانه ها تنها تابلو آزمایشگاه را دارند اما هیچ اقدامی در آنها انجام نمی شود.
وی افزود: راه اندازی خط استریل (آسپتیک) در کارخانه ها ضروری است که اگر این خط راه اندازی شود، می توان بسیاری از مشکلات موجود در تولید کارخانه های رب گوجه را برطرف کرد.
معاون امور صنایع سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب کرمان هم گفت: 9 کارخانه رب گوجه در این منطقه فعالیت دارد که ظرفیت تولید این کارخانه ها سالانه 50 هزار تن رب است.
حسین سعیدی افزود: سال گذشته کارخانه های رب گوجه 300 هزار تن از محصول تولیدی در جنوب کرمان را فرآوری کردند.
وی بیان کرد: علاوه بر مشکلات بهداشتی مطرح شده، کارخانه های موجود مشکلاتی از جمله نقدینگی و سرمایه در گردش دارند زیرا در گذشته برخی از این کارخانه ها تسهیلات ارزی با دلار یکهزار و 200 تومان دریافت کرده اند و اکنون باید با دلار سه هزار و 200 تومان بازپرداخت کنند.
وی با بیان این که از 9 کارخانه رب گوجه موجود در جنوب کرمان هشت کارخانه آن پروانه بهره برداری دریافت کرده اند، گفت: یکی از شرایط اعطای پروانه بهره برداری گرفتن استعلام از مرکز بهداشت و درمان است.
با وجود انتقادات به کیفیت رب گوجه کارخانجات جنوب کرمان، مدیر مجموعه صنایع غذایی کهنوج به خبرنگار ایرنا گفت: با توجه به فعالیت 9 کارخانه در جنوب کرمان برخی اظهارنظرها درخصوص مشکلات بهداشتی از سوی مسوولان درست است.
محمدرضا محمدرضایی افزود: در این کارخانه تمامی ماشین آلات از ابتدای خط تولید تا انتها خارجی و از بهترین برند ایتالیا هستند که برای تولید رب با کیفیت انتخاب شده اند.
وی بیان کرد: در این مجموعه نظارت کافی از ابتدای ورود گوجه فرنگی صورت می گیرد و در مرحله نخست توسط ناظران متخصص از تخلیه گوجه بی کیفیت جلوگیری می شود.
وی گفت: در این کارخانه چهار مرحله شست و شو داریم اما در سایر کارخانه هایی که ماشین آلات ایرانی وجود دارد، یک مرحله شست شو صورت می گیرد که مشکلات بهداشتی به همراه دارد.
محمدرضایی ادامه داد: به منظور رعایت بهداشت نیروهای کار تمامی کارگرانی که در این واحد تولیدی فعالیت می کنند، دارای کارت بهداشتی سلامت هستند.
وی گفت: امکان تولید رب اسپتیک (تولید رب در شرایط استریل) در این کارخانه وجود دارد که در سایر کارخانه ها این شرایط امکان پذیر نیست و باید خط آن تامین شود.
وی اظهار کرد: با جلوگیری از تولید رب فله ای موافقم زیرا با تولید رب در شرایط اسپتیک بسیاری از مشکلات بهداشتی حل و فصل می شود.
محمدرضایی گفت: یکی از مشکلات کارخانه های رب گوجه که از تسهیلات صندوق توسعه ملی استفاده کردند، بازپرداخت این تسهیلات است.
وی افزود: سرمایه گذاران، تسهیلات ارزی را در گذشته با قیمت هر یورو، یکهزار و 200 تومان دریافت کردند اما اکنون در بازپرداخت باید به ازای هر یورو، بیش از 4 هزار تومان بپردازند.
محمدرضایی گفت: این بدهی به دلیل افزایش قیمت ارز به طور ناخواسته از چهار میلیارد تومان به 16 میلیارد تومان رسیده است.
وی خاطر نشان کرد: به تازگی مجلس شورای اسلامی مصوبه ای داشته که طبق آن واحدهای تولیدی اگر در مدت سه ماه بدهی خود را پرداخت کنند، بازپرداخت با همان قیمت ارز دریافتی صورت گیرد اما هنوز این مصوبه در دولت اجرایی نشده است.
این کارخانه دار موضوع تحریم را در روند تولید رب گوجه در جنوب کرمان دخیل دانست و گفت: تحریم ها مانع از توسعه صادرات این محصول شد که خود بدهکاری کارخانجات به مردم را رقم زد و البته خوشبختانه این روند سال گذشته تغییر کرد.
وی اطمینان داد که خود و دیگر کارکنان این مجموعه از رب های تولیدی همین کارخانه استفاده می کنند و محصول آنها از سلامت کامل برخوردار است.
مدیر کارخانه عنبر طوس عنبرآباد هم گفت: نظارت در این کارخانه بعد از وارد شدن گوجه فرنگی آغاز و از ورود هر گونه گوجه خراب به چرخه تولید خودداری می شود.
محمدجواد صلواتی بیان کرد: رب های تولید شده داخل بشکه و آن هم بشکه هایی که مجهز به دو لایه پلاستیک که مجوز صنایع غذایی را دارند، وارد و بلافاصله روی آنها نمک ریخته می شود.
وی گفت: رب ها پس از تولید تا زمان فروش برای نگهداری به سردخانه منتقل می شوند.
وی اظهار کرد: مسوولانی که امروز از بهداشت سخن می گویند در مدت هشت ماه که کارخانه های رب گوجه تعطیل بودند، حتی یک بار برای رسیدگی و پیگیری رفع نواقص به کارخانه ها سرکشی نکردند.
این کارخانه دار افزود: با شروع فعالیت کارخانه همه بازرسان حاضر می شوند و در موارد مختلف تذکر می دهند اما ای کاش در مدتی که کارخانه ها تعطیل بودند، می آمدند و نواقص را مطرح می کردند و اگر کارخانه ای مشکلات را مرتفع نمی کرد از فعالیت آن در فصل کار جلوگیری می شد.
صلواتی بیان کرد: هنوز رب گوجه سال گذشته این کارخانه با وجود دریافت تمام استانداردهای لازم فروخته نشده است.
وی افزود: برای راه اندازی خط استریل در کارخانه به یک میلیارد ریال است که اگر در اختیار ما قرار داده شود این خط راه اندازی می شود.
ایرنا