خشک کن های خورشیدی

عملیات خشک کردن در صنایع غذایی اهمیت ویژه دارد.از آنجا که آب موجود در مواد غذایی به صورت ملکولهای آزاد می باشند،می توانند به صورت مستقیم در فعل و انفعالات شیمیایی و میکروبی شرکت کنند یا به صورت واسطه ای باعث فساد سریع سیستم غذایی گردد. به همین دلیل خارج کردن آب از محصولات غذایی در افزایش عمر انبار داری موثر است. استفاده از خشک کن های خورشیدی یکی از بهترین روش های خشک کردن مواد غذایی است که مقرون به صرفه است.

دو مرحله اصلی در عملیات خشک کردن در خشک کن های خورشیدی عبارت است از گرم شدن سیال به کار رفته و عمل خشک کردن . بدین ترتیب هوای گرم شده آب درون موادی که باید خشک شوند را جذب می نمایند.

نخستین مرحله به دو صورت انجام می شود:

- غیر مستقیم : در این روش کلکتور خورشیدی جدا از محلی که محصول مورد نظر قرار داده شده است تعبیه می گردد و هوای محیط به صورت طبیعی و یا تحت مکش هواکش در این محیط گرم شده و رطوبت آن کاهش می یابد و به محلی که محصولات قرار گرفته اند هدایت می شود.

- مستقیم: به وسیله گرم کردن هوایی که در تماس مستقیم با محصول صورت می گیرد که متعاقب آن محصول شروع به خشک شدن می کند.

یکی از خواص مهم موادی که به طریق مستقیم خشک می شوند میزان جذب اشعه آنهاست. خوشبختانه اکثر مواد دارای خاصیت جذبی بالایی هستند. ولی ممکن است این خاصیت با پیشرفت عمل خشک شدن تغییر یابد. سطح محصولات در جریان خشک شدن کم و بیش تیره می شود و رو به سیاه می گذارد.در خشک کن های عظیم ، انتقال حرارت بوسیله نیروی خارجی نظیر فن که معمولا با نیروی برق یا مشابه کار می کنند موجب افزایش نسبت خشک شدن محصولات وبالا رفتن کیفیت آن می گردد.

طبقه بندی خشک کن های خورشیدی

این خشک کن ها بر حسب روش گرمایی یا طریقی که گرما از تشعشعات خورشیدی مشتق گردد طبقه بندی می شوند.

- خشک کن های خورشیدی طبیعی:

که از تشعشع طبیعی در محیط و از درجه حرارت و رطوبت و حرکت هوا در محیط طبیعی برای خشک کردن محصولات استفاده می کنند.

- خشک کن های خورشیدی به طریق مستقیم:

در این روش موادی که باید خشک شوند دریک فضای بسته قرار داده می شوند که دارای یک پوشش شفاف مانند شیشه می باشد؛ حرارت ناشی از تشعشع خورشید توسط سطح مواد داخل محفظه جذب می شوند. این حرارت موجب تبخیر رطوبت می گردد.و همچنین باعث انبساط هوای درون محفظه و در نتیجه آن تخلیه رطوبت می گردد.

- خشک کن های خورشیدی غیر مستقیم:

هوا توسط کلکتور خورشیدی گرم شده به داخل اتاقی که محصولات درون آن قرار دارند وارد می شود تا عمل خشک شدن را انجام دهد

- خشک کن های خورشیدی ترکیبی:

در این روش از اثر مستقیم تشعشع انرژی خورشیدی استفاده می گردد و در ضمن هوا قبلا توسط یک کلکتورمجزا پیش گرمایی می شود تا عمل گرم شدن تسریع گردد.

خشک کن های خورشیدی –تکنیکی روشی بسیار مناسب در نواحی گرمسیر است. زیرا در این نواحی،نور خورشید زیاد٬ حرارت بالا و در طول سال نسبتا ثابت است .

دکتر مصطفی ایرانمنش