حمیدرضا دهقانی‌نیا در برنامه گفت و گوی ۱۸:۳۰ شبکه خبر با بیان اینکه دولت پارسال مصوبه‌ای با توجه به تلاطمات ارزی در کشور ابلاغ کرد که بر اساس آن تنها ۲۵ قلم کالای اساسی باید با ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی تامین و وارد شود، تصریح کرد: وقتی این نوع ارز به برخی کالا‌ها داده شد، صرفه اقتصادی برای قاچاق آن کالا هم میسر می‌شد که افرادی سودجو به خروج این کالا‌ها مبادرت کردند.
سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با اعلام اینکه قاچاق کالای اساسی از کشور به کمترین میزان رسیده گفت: نوع قاچاق کالا از فرآورده‌های سوختی به کالای اساسی تغییر کرده است.
او ادامه داد: بر این اساس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز با اینکه مسئولیت اجرایی ندارد، با هماهنگی دستگاه‌های مربوطه شامل دبیرخانه مناطق آزاد اقتصادی، وزارتخانههای صمت و جهاد کشاورزی و ضابطین آنها، برای مقابله با قاچاق و تهیه دستورالعمل‌های لازم در این باره قرارگاهی برای اقدامات مقابله‌ای تشکیل دادند.
این مقام مسئول بیان کرد: طبق بررسی‌ها از ۹۳ درصد کالاهای وارداتی که بازرگانان به سامانه جامع تجارت اظهار کردند، در ۵ گروه کالای اساسی شامل برنج، چای، روغن، شکر و گوشت، ۷۳ درصد زنجیره‌ها شفاف و رصد پذیر شده اند.
او در زمینه مبارزه با قاچاق سوخت تصریح کرد : در حوزه سوخت، فرآورده‌های متفاوتی مانند نفت گاز، نفت سفید، بنزین، نفت کوره وجود دارد و با توجه به تخصیص سهمیه بنزین از طریق کارت سوخت قاچاق بنزین اگرچه اندک بود و حدود ۵ درصد قاچاق سوخت را به خود اختصاص داده بود، کاهش یافت.
دهقانی نیا با بیان اینکه در حوزه قاچاق فرآورده‌های سوختی بخش عمده‌ای از قاچاق مربوط به گازوئیل است، گفت: اقدامات زیادی در این حوزه با هماهنگی ستاد، وزارت نفت، شرکت ملی نفت و پالایش، شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران و وزارتخانههای دیگر انجام شد و در ۱۸ ماه گذشته بیش از ۹ میلیارد لیتر صرفه‌جویی در حوزه نفت گاز و فرآوده‌ها را داشتیم.
سخنگوی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز افزود: اگر این اقدامات صورت نمی‌پذیرفت، این ۹ میلیارد لیتر به شبکه تزریق و از شبکه خارج می‌شد و عرضه خارج از شبکه صورت می‌پذیرفت و به سمت قاچاق می‌رفت.
وی تصریح کرد: در این حوزه یکی از پرمصرف‌ترین این فرآورده‌ها، اقلام کشاورزی است که می‌توان به پمپ چاه کشاورزی و ماشین آلات کشاورزی اشاره کرد.
دهقانی‌نیا بیان داشت: با توجه به مجوزهایی که برخی از کشاورزان برای سهمیه نفت و گاز داشته اند و پابرجایی آن مجوزها تا کنون حتی اگر آن ماشین آلان کشاورزی دیگر فعالیت نداشته‌اند، موجب شده بود تا در این زمینه سوء استفاده شود، بنابراین با هماهنگی‌های لازم اولین ادوات احصاء شد و با همکاری نیروی انتظامی اقلام کشاورزی شناسه دار شد و مصرف سوخت در این حوزه کاملا رصد می شود.
وی افزود: سوختی که برای دستگاه‌های چاه‌های آب کشاورزی مصرف می‌شد، هم به همین ترتیب رصد شد و نهایتا به صرفه‌جویی ۹ میلیارد لیتری در این حوزه رسیدیم.
دهقانی‌نیا اظهار داشت: برنامه شناسه‌دار شدن اقلام کشاورزی توسط ستاد در سال ۹۷ ابلاغ شد و پس از آن پیگیری و در ۱۸ ماه به میزان صرفه جویی ۹ میلیارد لیتری دست یافتیم که این پروسه همچنان ادامه دارد.
وی افزود: یکی از اقداماتی که برای ما خروجی بسیار خوبی داشته است ارائه سوخت براساس پیمایش بوده و در این حوزه با توجه به اقدامات حمل و نقل جاده‌ای، وزارت جهاد و شرکت ملی پخش و پالایش اکنون بر اساس اسناد الکترونیک کاملا به ازای هر حامل می‌توان اعلام کرد، حاملی که دارای مصرف نفت گاز است چه میزان پیمایش داشته و چه میزان از سهمیه استفاده کرده و چه میزان باید نفت گاز به آن تخصیص داد، در نتیجه همه این اقدامات ما را به این میزان صرفه‌جویی رسانده است.
سخنگوی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز در پاسخ به این سوال که آیا قاچاق سوخت از بین رفته است و حتی در استان‌های جنوبی کشور هم قاچاق سوخت انجام نمی‌شود، گفت: خیر، براساس اولویت بندی و بررسی‌های انجام شده بیشترین مصرف خارج از شبکه مربوط به بخش کشاورزی بوده است که این میزان صرفه‌جویی در مصرف سوخت از بخش کشاورزی حاصل شده است، در مورد قاچاق سوخت از استان‌های جنوبی کشور هم برنامه‌هایی مصوب شده که آنها هم انجام می‌شود.
دهقانی‌نیا در پاسخ به این سوال که سلطان قاچاق سوخت چگونه دستگیر شد، گفت: وقتی سامانه‌ها راه‌اندازی و حلقه برای تشخیص کالای قاچاق بیشتر شد، در نتیجه اطلاعات سپاه، وزارت اطلاعات، نیروی دریایی سپاه که مشخصا در حوزه دریایی برای کشف سوخت قاچاق مسئولیت مستقیم دارند، این کشف را انجام دادند.
وی افزود: حکم صادره در این مورد قطعی است و ۱۴۶ میلیارد تومان جریمه قطعی برای این قاچاقچی صادر شده است و این فرد در قالب صادرات فرآورده‌ها و مشتقات نفتی و به صورت کم اظهار قاچاق را انجام می داده است.
دهقانی‌نیا گفت: در حوزه مشتقات نفتی فرآیند به این صورت است که شخص یک سری از مشتقات را خریداری و ترکیب می‌کند و اظهار می‌کند که مشتق جدیدی ایجاد کرده که این مشتق قاعدتا باید به گمرک ایران اعلام و اظهار شود و اسناد مربوط به سامانه نفت الکترونیکی نفتی بارگذاری شود و میزان سوخت یارانه‌ای و غیر یارانه‌ای آن را مشخص کند، بنابراین وقتی کم اظهاری صورت می‌پذیرد و حجم بسیار زیادی از این مشتق یارانه‌ای است قاعدتا قاچاق قلمداد می‌شود و این پرونده کشف شد و حکم قطعی آن صادر شد.
در ادامه برنامه حمید محله‌ای معاون دفتر خدمات بازرگانی وزارت صمت، در ارتباط تلفنی درخصوص روش‌های مقابله با قاچاق کالا در کشور گفت: شفافیت در زنجیره‌های تامین و توزیع کالا، مهمترین اقدام برای جلوگیری از خروج آن از کشور است.
او با بیان اینکه برنامه‌های ما بر ۷ شبکه اصلی کشور از تامین تا توزیع شامل واردکنندگان، تولیدکنندگان و خرده فروشان متمرکز شده است، افزود: ۲۰ هزار فعال تجاری اکنون اقدام به درج اطلاعات خرید و فروش کالاهای خود کرده اند که درنظر داریم تعدادشان را به ۳۰ هزار فعال برسانیم.
او ادامه داد: همچنین در نظر داریم بحث رصد را به زنجیره مصرف کننده هم برسانیم؛ کاری که اکنون فقط برای لاستیک انجام می‌دهیم.
محله‌ای ادامه داد: در این طرح همچنین بسیاری کالاهای اساسی، پرمصرف و بادوام را نیز اضافه خواهیم کرد تا نگرانی از بابت تامین کالا ایجاد نشود.