حافظ کبریتچی، مدیرعامل شرکت تهیه و بسته‌بندی موادغذایی هانی در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد»، از فرصت‌ها و تهدیدهای این صنعت مهم کشور سخن گفته است. کبریتچی تجربه خانوادگی را کلیدی‌ترین عامل موفقیت این شرکت بیان می‌کند. وی همچنین نوسانات ارزی، مشکلات واردات مواد اولیه و وجود واسطه‌ها را چالش‌های اصلی صنعت غذا دانست.
در مورد اولین تجربه‌کاری خودتان توضیح دهید و اینکه راه را چگونه آغاز کردید؟
تاسیس رستوران‌های هانی و رستوران‌داری پیشینه قدیمی در خانواده ما دارد. قبل از هانی، چلوکبابی‌های طریقت توسط خانواده ما اداره می‌شد. از این رو این ایده از همان سال‌ها در خانواده ما شکل گرفت. پدر و مادر من در این مسیر زحمات بسیاری کشیدند و با توجه به تجارب فراوانی که داشتند، توانستند رستوران‌های زنجیره‌ای هانی را دایر کنند.
ایده تاسیس رستوران‌های هانی از کجا شکل گرفت؟ چگونه به فکر افتادید غذاها را به‌صورت آماده شده تولید و عرضه کنید؟
غذاهای آماده‌ای که در شرکت هانی تولید می‌شود به‌صورت کنسرو شده نیستند. زیرا هیچ ماده نگه‌دارنده‌ای در تولید و نگهداری آنها استفاده نمی‌شود. این غذاها صددرصد طبیعی تهیه شده و با استریل کردن و اتوکلاو فرآیند تولید آن انجام می‌شود. ایده تهیه غذاهای آماده از ۳۰ سال گذشته توسط پدر بنده مطرح شد. در همین زمینه ماشین‌آلات و دستگاه‌های لازم وارد کشور شد و کارخانه فعالیت خود را آغاز کرد.
محصولات شما نسبت به رقبا چه وجه تمایزهایی دارد؟
اولین وجه تمایز با چشم‌پوشی از برند و سابقه خانوادگی ما، فرمول‌ها کاملا اختصاصی است که در هیچ کارخانه دیگری استفاده نمی‌شود. به همین دلیل در فروش این نوع محصولات در کشور رتبه نخست را در اختیار داریم. ما با تولید محصولاتی نظیر قرمه، قیمه و خورشت‌های مختلف توانستیم ذائقه مردم را شناسایی کنیم و محصولی به بازار ارائه دادیم که شرکت‌‌هانی را به‌عنوان لیدر اصلی بازار معرفی کرد.
چه عواملی در این سال‌ها در موفقیت شما موثر بوده است؟
دلیل نخست این موفقیت به پشتوانه محکم خانواده ما برمی‌گردد. تمام سرمایه و ایده‌هایی که طی این سال‌ها استفاده شده است حاصل فعالیت‌های خانواده ما در زمینه رستوران‌داری و تهیه غذا است. در این سال‌ها یکی از مهم‌ترین اهداف ما توسعه فضای کاری و تولید محصولات متنوع بود. در این مدت توانستیم ۸۰۰ نفر پرسنل باتجربه را گرد هم آوریم و محصولاتی منحصربه‌فرد را به بازار ارائه دهیم.
چه موانعی بر سر رونق صنعت غذای ایران قرار دارد؟ آیا قوانین مالیاتی و بیمه به نفع تولیدکنندگان این صنعت است؟
مشکلات در این صنعت به‌گونه‌ای است که همگی نظاره‌گر آن هستند. مشکلاتی نظیر نوسانات نرخ دلار در بازار باعث شده است روزبه‌روز تولید محصولات کارخانه‌ها کاهش یابد. شاید از نگاه ریالی تغییری در شرایط کارخانه‌ها به‌وجود نیامده باشد، اما از نظر تعداد محصول شاهد کاهش تولیدات بوده‌ایم. زمانی‌که تعداد محصولات تولیدی کاهش یابد، کارفرما به اجبار باید تعداد کارگرها را کاهش داده و تعدیل نیرو داشته باشد. طی یک‌سال و نیم گذشته این مشکلات بسیار افزایش یافته است. موانعی نظیر افزایش نرخ دلار و یورو، تبادلات بانکی، واردات و ترخیص کالا ناهمواری‌های بسیاری را ایجاد کرد. متاسفانه طی مدت اخیر اروپایی‌ها تنها به شرط پول نقد با ما همکاری می‌کنند. به‌عنوان مثال، برای دریافت یک میلیون قوطی شرکت باید ۷ ماه جلوتر حدود ۱۲۰ هزار یورو حواله داشته باشد تا یک کانتینر وارد ایران شود.
یعنی نقدینگی کارخانه ۷ ماه مسدود می‌شود تا مجددا وارد چرخه تولید شود. این زمان بسیار زیاد است به‌طوری‌که هزینه‌های تولیدکنندگان را بسیار افزایش داده است. در مورد بخش دوم سوال هم باید بگویم قوانین مالیاتی و بیمه، از سری قوانینی است که در تمام دنیا اجرا می‌شود و بین تولیدکنندگان و دولت‌ها توافق نهایی اجرایی می‌شود. موضوعی که ایران را نسبت به دیگر کشورها متمایز می‌کند نبود زیرساخت‌های مالیاتی در کشور است. به‌طور مثال، ممکن است مالیات ارزش افزوده از کارخانه‌های کوچک و گمنام دریافت نشود و از کارخانه‌های اسم و رسم‌دار و بزرگ دریافت شود. صحبت بر سر قطع کردن دریافت مالیات ارزش افزوده نیست، بلکه باید مشکلات این سیستم ریشه‌یابی شود. دولت باید روش‌های منطقی‌تری به‌کار ببرد تا تولیدکنندگان از مشکلات کنونی رهایی یابند. در بحث بیمه نیز معایب متعددی دیده می‌شود. بیمه همواره باید حامی کارگرها باشد اما این حمایت نباید به نحوی باشد که تولیدکننده را با ضرر‌ها و زیان‌های بسیاری همراه سازد. متاسفانه اداره کار، هیچ زمانی شرح وظایف کارگرها را به آنها اعلام نمی‌کند و این باعث کم‌کاری برخی کارگرها به‌رغم حمایت‌های کارفرماها می‌شود.
حمایت دولت از کارآفرینان صنایع مختلف به چه صورت است؟
من معتقدم اگر مجموعه‌ای سلامت باشد و بتواند محصول مرغوب تولید کند نیازی به دریافت وام ندارد. بسیاری از مجموعه‌های تولیدی که به‌دنبال دریافت وام هستند عملکرد صحیحی در سیستم کاری ندارند. وقتی شما یک مجموعه تولیدی راه‌اندازی می‌کنید، این عمل را با این هدف انجام می‌دهید که به سود برسد، تا از سود آن رونق و توسعه مجموعه شکل بگیرد. درحال‌حاضر شرکت هانی هیچ‌گونه وابستگی مالی ندارد، بسته‌های تسهیلاتی زیادی برای شرکت تعریف شده است اما دریافت این بسته‌ها به‌دلیل شرایط بسیار سخت دریافت و دوندگی‌های بسیار مقرون به صرفه نیست.
در بحث تامین مواد اولیه چه مشکلاتی وجود دارد؟
در این خصوص چالش‌های فراوانی داریم. متاسفانه وجود دلال‌ها تامین مواد اولیه را بسیار سخت کرده است. اگر رابطه میان تولیدکنندگان و وارد‌کننده با نظارت دولت باشد و عدد مشخصی اعلام شود این مشکلات تا این حد تسری نمی‌یابد. اگر دولت می‌توانست قیمت بسیاری از کالاها مانند مرغ و گوشت را کنترل کند شاهد این هرج و مرج در بازار نبودیم.
درحال‌حاضر تنوع محصولات هانی به چه صورت است؟ آیا فرهنگ استفاده از غذاهای آماده و نیمه آماده در میان مردم وجود دارد؟
خوشبختانه در سال‌های اخیر این غذاها بیش از قبل وارد سبد خانوارها شده است، با وجود این کماکان نیاز به فرهنگ‌سازی درخصوص مصرف این غذاها وجود دارد. دقت داشته باشید در زمانی‌که کشور دچار بلایای طبیعی همچون سیل و زلزله می‌شود این غذاها کمک زیادی به مردم می‌کند. این غذاها در کنار اینکه نگهداری آسان‌تری دارد، از نظر حمل‌ونقل نیز با سهولت همراه است. از سوی دیگر، با توجه به اینکه لایف استایل زندگی به‌خصوص در خانواده‌های جوان‌تر تغییرات بسیاری داشته است، روآوری به این غذاهای آماده افزایش یافته است. در این زمینه، بهترین راه فرهنگ‌سازی درخصوص مصرف این غذاها استفاده از بیلبوردها و تیزرهای تبلیغاتی است. شرکت‌ها باید درخصوص مزایا و قابلیت‌های این محصولات تبلیغ کنند.