دکتر محمد حسین عزیزی با اشاره به وضعیت پایش آلاینده‌ها در محصولات کشاورزی، گفت: به دنبال بحث‌هایی که درباره آلاینده‌ها، سموم شیمیایی، سموم دفع آفات، آلودگی خاک و فلزات سنگین و ... مطرح شده بود، در سال ۱۳۹۷ برنامه‌ریزی بسیار خوبی برای پایش این عناصر در محصولات کشاورزی انجام و بودجه خوبی هم در وزارت بهداشت برایش در نظر گرفته شد.
وی افزود: بر اساس این برنامه محصولاتی که به میادین عرضه می‌شد اعم از سبزیجات، میوه‌جات و... باید مورد پایش قرار می‌گرفتند. این محصولات در پنج گروه تقسیم‌بندی شدند که هر گروه بین ۱۵ تا ۳۰ محصول مختلف را شامل می‌شد. به عنوان مثال سنجش میزان نیترات در محصولاتی مانند سیب‌زمینی، پیاز، گوجه‌فرنگی، خیار، اسفناج و ... مطرح بود. همچنین پایش میزان سمومِ میوه‌ها و وضعیت فلزاتِ غلات در این گروه‌ها مورد بررسی قرار گرفت؛ به‌طوری که مجموعا از محصولات مورد نظر نزدیک به ۳۰ هزار نمونه گرفته شد.
عزیزی ادامه داد: بر اساس این پایش‌ها در سال گذشته ۱۲ هزار و ۵۶۰ نمونه از ۲۹ محصول در حوزه باقیمانده سموم مورد ارزیابی قرار گرفت که از این میزان در ۱۹.۷ درصد موارد میزان سموم بالاتر از حد مجاز بوده است و به عبارت دیگر با استانداردها منطبق نبوده است. همچنین ۵۹۶۹ نمونه از ۱۵ نوع محصول در حوزه باقیمانده نیترات مورد ارزیابی قرار گرفت که نتیجه این پایش نشان داد که ۲۸.۳ درصد محصولات ارزیابی شده نیترات‌شان بالاتر از حد مجاز بوده است. در عین حال در حوزه باقیمانده فلزات سنگین ۷۴۴۹ نمونه از ۱۵ نوع محصول مورد پایش قرار گرفته و ۱۱.۵ درصد عدم انطباق با استانداردها را نشان داد.
محصولات دامی و کشاورزی شناسنامه‌دار شوند
وی با بیان اینکه این پایش‌ها در سال ۱۳۹۸ نیز از ابتدای تیر ماه در حال انجام است، گفت: طبق نتایجی که از این پایش‌ها در سال گذشته به دست آمده، خوشبختانه وضعیت آلاینده‌ها در محصولات‌مان خیلی بد نبود. منتها مشکلی که در حال حاضر وجود دارد، این است که محصولات مزرعه‌ای و باغی ما، یعنی محصولات کشاورزی و حتی محصولات دامی شناسنامه‌دار نیستند و در نتیجه قابل ردیابی و پیگیری هم نخواهند بود.
هزینه ۴۰۰ میلیاردی برای پایش آلاینده‌های محصولات کشاورزی
عزیزی اظهار کرد: شناسنامه‌دار نبودن محصولات باعث می‌شود که زحمت وزارت بهداشت که حدود ۴۰۰ میلیارد تومان برای پایش این محصولات هزینه کرده بود، هدر رود. زیرا از طریق این پایش‌ها فقط به وضعیت موجود پی می‌بریم. بر همین اساس با وزارت جهاد کشاورزی مذاکراتی داشته‌ایم تا این محصولات شناسنامه‌دار شده و مانند محصولات کارخانه‌ای کد ۱۶ رقمی داشته باشند تا اگر مشخص شد که به عنوان مثال یک محصول گوجه‌فرنگی نیتراتش بالاست، بتوانیم ردیابی کنیم که این گوجه‌فرنگی در کجا کشت شده است تا از این طریق بتوانیم در جهت رفع مشکل مداخله کنیم تا اصلاح شود.
وی با بیان اینکه خوشبختانه وزارت جهاد کشاورزی کدگذاری این محصولات را به صورت پایلوت در یک استان آغاز کرده است، گفت: البته این کار بسیار سخت است. زیرا تعداد مزارع و باغات در کشور بسیار زیاد است و کار بسیار عظیمی است که اگر موفق به انجام آن شوند، خدمت بسیار بزرگی به سلامت مردم انجام داده‌اند.
عزیزی افزود: در عین حال وزارت جهاد کشاورزی سامانه‌ای هم برای سموم ایجاد کرده است و هر سمی که وارد می‌شود و یا در داخل تولید می‌شود، باید در این سامانه ثبت شود تا متوجه شویم از چه سمی و به چه میزان استفاده شده است. در عین حال یکسری سموم تقلبی هم وجود دارد که از طریق این سامانه می‌توان سموم کشاورزی را اصالت‌سنجی کرد. بنابراین اصل موضوع از مزرعه آغاز می‌شود و وزارت بهداشت در پایان زنجیره تنها می‌تواند سلامت محصول را پایش کند. اگر این اقدامات انجام شود، کمک زیادی به سلامت می‌شود.