بنا به درخواست مرکز توسعه روستایی و مناطق محروم کشور، شورای فرهنگ عمومی شهریور ۹۲ با پیشنهاد نامگذاری یک روز به نام روستاییان و عشایر موافقت کرد و قرار شد ۱۵ مهر در تقویم رسمی ایران روز روستا و عشایر شود.
معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم کشور نخستین همایش ملی روز روستا و عشایر را سال ۹۳ در سالن اجلاس سران تهران برگزار کرد که رئیس جمهوری اسلامی ایران سخنران ویژه این همایش بود.
پس از آن هر سال همایش ملی روز روستا و عشایر با حضور مسئولان کشوری، فعالان این حوزه و دستگاه‌های مرتبط در تهران برگزار شد و بازتاب خوبی پیدا کرد.
معرفی چنین روزی و برگزاری همایش در سطح ملی تدبیر و امیدی بود که فرهنگ روستایی و عشایر در جهت رونق تولید ملی توسعه و ترویج یابد و هدف اصلی از این اقدام ارزشمند ایجاد روحیه خودباوری و اعتماد به نفس بین روستاییان و عشایر است و از همه مهمتر این مناسبت می‌تواند روزی برای بزرگداشت شایسته مقام و منزلت جامعه روستایی و عشایری کشور باشد.
همایش ملی روز روستا و عشایر سال‌های ۹۳، ۹۴ و ۹۵ با حضور رئیس جمهوری در سالن اجلاس سران برگزار شد و سخنران چهارمین و پنجمین همایش نیز معاون اول رئیس جمهوری بود.
امسال بعد از گذشت پنج دوره از برگزاری همایش روز روستا و عشایر با تصمیم مسئولان اولین بار این همایش ملی قرار است خارج از پایتخت و در خراسان جنوبی برگزار شود. مسئولیت ستاد ملی روز روستا و عشایر با معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری است و در کنار آن ۶ وزارتخانه، سه سازمان و سه نهاد انقلاب اسلامی از جمله مشارکت کنندگان این ستاد محسوب می‌شوند.
خراسان جنوبی؛ استان پایلوت
خراسان جنوبی که امسال چند اولین از جمله تصویب سند سازگاری با کم‌آبی را به نام خود ثبت کرد، روز دوشنبه ۱۵ مهر میزبان حدود یک هزار میهمان از سراسر کشور خواهد بود.
معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری ۲۶ شهریور امسال در جلسه هماهنگی همایش روز ملی روستا و عشایر گفت: مقرر شد همایش این روز در یکی از استان‌های کم برخوردارتر برگزار شود که نهایتا استان خراسان جنوبی برای برگزاری این مراسم انتخاب شد.
محمد امید افزود: رئیس جمهوری پروژه‌های حوزه روستایی را تقسیم کردند و مقرر شد که پروژه‌های زیرساختی در هفته دولت امسال و سایر پروژه‌ها و اقدامات دستگاه‌های مرتبط در ۱۵ مهر ماه همزمان با روز ملی روستاییان و عشایر معرفی و افتتاح شود.
وی اظهار داشت: فرصت دو هفته‌ای که برای برگزاری این روز داریم از همه دستگاه‌ها می‌خواهیم پروژه‌های قابل افتتاح خود را برای این روز معرفی کنند و همچنین در برگزاری همایش روز ملی روستاییان و عشایر قطعا افتتاح پروژه، برگزاری نمایشگاه و انعقاد تفاهم‌نامه‌ها انجام خواهد شد.
استاندار خراسان جنوبی نیز در این نشست گفت: خراسان جنوبی سومین استان پهناور کشور است و رتبه ۲۸ جمعیت را دارد که با توجه به پهناور بودن استان کمترین تراکم انسانی را در کشور به خود اختصاص داده است.
محمدصادق معتمدیان افزود: یک هزار و ۷۰۰ روستای دارای سکنه در استان خراسان جنوبی داریم که ۴۱ درصد جمعیت استان را به خود اختصاص دادند و از این میان ۱۱ درصد جمعیت روستایی استان از عشایر هستند.
وی گفت: ما در این استان طولانی‌ترین مرز مشترک را با افغانستان را داریم و با ۶ استان کشورمان همسایه هستیم.
استاندار خراسان جنوبی با اشاره به معضل خشکسالی در این استان گفت: یکی از مهمترین مشکلات ما چالش کم‌آبی است به شکلی که در تامین آب شرب روستاها با مشکلات زیادی مواجه هستیم و سال گذشته ۵۰۰ روستا را از طریق تانکر آبرسانی کردیم و شرایطی سختی را داشتیم.
همچنین شورای قیمت گذاری و ارزیابی فرش دستباف استان خراسان جنوبی اولین بار در کشور همزمان با سفر مرداد امسال معاون توسعه روستایی و مناطق محروم کشور به این استان تشکیل شد.
معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری اظهار داشت: در راستای امضای این تفاهم‌نامه تولیدات افرادی که نمی‌توانند محصولات خود را به فروش برسانند به صورت تضمینی خریداری می‌شود.
وی گفت: امروز نشست بسیار مبارکی است و برای اولین بار در کشور، خارج از حوزه کمیته امداد، شرکت صنعت آفرینان مجتمع اقتصادی امداد، محصولات را خریداری می‌کند.
امید با بیان اینکه این اقدام می‌تواند فتح بابی برای سایر نقاط کشور باشد افزود: در وهله نخست حدود یک میلیارد تومان برای ۹۶ تخته فرش دستباف مددجویی و غیرمددجویان قیمت گذاری شده که خریداری می شود و قیمت‌ها نیز مناسب بود.
ششمین همایش با حضور معاون اول رئیس جمهوری
مدیرکل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری خراسان جنوبی هم گفت: ششمین همایش ملی روز روستا و عشایر روز دوشنبه ۱۵ مهر ماه با حضور معاون اول رئیس جمهوری، تعدادی از وزرا، مسئولان کشوری، استانداران و مسئولان و فعالان حوزه روستایی و عشایری در سالن اجلاس دانشگاه پیام نور بیرجند برگزار می‌شود.
عالیه خواجوی افزود: همزمان با برگزاری همایش ملی روز روستا و عشایر در خراسان جنوبی نمایشگاه دستاوردهای دستگاه‌های اجرایی نیز برپا می‌شود.
وی گفت: همچنین نمایشگاه ظرفیت‌های استان خراسان جنوبی در چهار حوزه کشاورزی، صنایع دستی، معدن و گردشگری در مجاورت سالن برگزاری همایش برپا می‌شود.
وی افتتاح همزمان تعدادی از پروژه‌های روستایی را از مهمترین بخش‌های همایش ملی روز روستا و عشایر در این استان عنوان کرد و گفت: این پروژه‌ها همزمان با سایر استان‌ها با حضور معاون اول رئیس جمهوری در بیرجند افتتاح می‌شود.
مدیرکل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری خراسان جنوبی با اشاره به حضور تعدادی از وزرا و معاونان آنان در این همایش اظهار داشت: برخی استانداران و مدیران کل دفاتر روستایی استانداری‌های سراسر کشور نیز در این همایش حضور خواهند داشت.
وی افزود: در این همایش کارآفرینان برتر، نخبگان روستایی، دهیاران منتخب و منتخبان روستایی و عشایری هم حضور دارند.
خواجوی با بیان اینکه تلاش می‌شود چند تفاهم‌نامه در این همایش به امضا برسد گفت: مهمترین تفاهم‌نامه با موضوع آب است که با وزارتخانه مربوط به امضا خواهد رسید.
وی اظهار داشت: هدف این است که در قالب تفاهم‌نامه‌های مختلف تا پایان دولت دوازدهم گام‌های موثری برای توسعه بخش‌های مختلف استان برداشته شود.
زرشک، زعفران و عناب از محصولات استراتژیک و مشهور خراسان جنوبی هستند و این استان مرزی و کویری داراری رتبه نخست زرشک و عناب، رتبه دوم زعفران، رتبه پنجم گل نرگس و ششم انار کشور را به خود اختصاص داده است.
سطح زیرکشت محصولات کشاورزی خراسان جنوبی بیش از ۱۴۹ هزار هکتار و تولیدات سالانه استان ۶۲۷ هزار تن است.
با وجود اینکه خراسان جنوبی ۲۰ سال درگیر خشکسالی است سال گذشته ۱۴ تولیدکننده و بهره‌بردار برتر بخش کشاورزی از این استان در سطح ملی به عنوان نمونه معرفی شدند.
بدون تردید یکی از علل انتخاب این میزبانی، تلاش‌ها و اقدامات هدفمند و موثری بوده که به ویژه در یک سال اخیر از سوی مدیریت عالی استان و با حمایت دولت و سایر ارکان حاکمیت در خراسان جنوبی برای توسعه روستایی و محرومیت‌زدایی انجام شده و نمونه آن تفاهم‌های اخیر استانداری با سازمان برنامه و بودجه، کمیته امداد امام خمینی (ره)، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره)، آستان قدس رضوی، بسیج سازندگی و... برای اجرای طرح‌های مختلف توسعه و آبادانی در روستاها و مناطق محروم است.
برگزاری مطلوب همایش ملی روز روستا و عشایر اولین بار در خراسان جنوبی می‌تواند نه تنها برای این استان که برای سایر استان‌ها دستاوردهای خوبی به همراه داشته باشد.
خراسان جنوبی ۱۱ شهرستان دارد و بیرجند مرکز آن است.
این استان چهار اثر ثبت جهانی شامل باغ اکبریه بیرجند، قنات بلده فردوس، بیابان لوت و روستای خراشاد دارد.
خراشاد از توابع شهرستان بیرجند به عنوان روستای جهانی توبافی (حوله بافی) سال گذشته ثبت جهانی شد.