تهدید‌های طلای سرخ ایران/اگر حمایت نشود بازار جهانی را از دست می‌دهیم

مشکلاتی امروزه پیش‌روی تولید و تجارت طلای سرخ ایران که سالانه 400 میلیون دلار ارز برای کشور می‌آورد، وجود دارد که بیم آن هست در آینده نزدیک جایگاه تولید و سهم صادراتی خود را در جهان از دست بدهیم. این سخنان نایب رئیس شورای ملی زعفران است که سالهاست بر این مسند تکیه کرده است.

نایب رئیس شورای ملی زعفران مهمترین مشکلات پیش روی زعفران این طلای سرخ را که آوازه آن در جهان به نام ایران گره خورده است را قاچاق، نبودن سیاست‌های نامناسب صادراتی از جمله پیمان‌سپاری ارزی، دلالی‌ها در بخش تولید و صادرات و خشکسالی‌‌ها عنوان کرد. 

زعفران سالهاست به عنوان یک محصول کشاورزی ویژه و ارز‌آور برای ایران محسوب می‌شود. سالانه 400 میلیون دلار از بابت صادرات این محصول ارز نصیب کشور می‌شود که در شرایط فعلی که تحریم‌های نفتی از سوی آمریکا می‌خواهد آغاز شود این میزان ارز یک غنیمت بزرگی برای کشور است.

نایب رئیس شورای ملی زعفران گفت:«اگر موانع تولید و صادرات زعفران کشور را برندارند کشورهایی مانند ازبکستان، یونان، کشمیر، ایتالیا و مراکش می‌تواند بازارهای ما را در آینده نزدیک از دستمان بگیرد.» 

*قاچاق معضل طلای سرخ کشور

نبودن استراتژی مناسب صادراتی در سال‌های گذشته باعث شده که طلای سرخ ایران به کشورهای دیگر قاچاق شود. جدیدترین مقصد قاچاق به افغانستان است که از آنجا به کشورهای ثالث که اتفاقا مقصد صادراتی ایران است، نظیر اسپانیا و بازارهای اروپایی می‌رود و با بسته‌بندی‌های شکیل و با برندهای مخصوص صادر می‌شود.

نایب رئیس شورای زعفران می‌گوید: در حال حاضر کشورهای دیگر اقبال بیشتری به تولید زعفران پیدا کرده‌اند و ظرفیت این را دارند در صورتی که از زعفران کشور ما حمایت نشود در آینده نزدیک بازارهای ما را بگیرند.

*سیاست‌های نادرست صادراتی

وی به سیاست‌های نامناسب صادراتی در کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: پیمان‌سپاری ارزی که اخیراً پس از نوسان‌های ارزی تصویب شد خیلی ناسنجیده و بدون مطالعه است. در حالی که زعفران کیلویی 500 تا 1000 دلار به کشورهای دیگر صادر می‌شود اما در داخل کشور صادرکنندگان را ملزم کرده‌اند که 1450 تومان در با ارز نیمایی بازگرداند و این اصلاً شدنی نیست و چنین فرایندی سهم صادرات ما را به شدت کاهش می‌دهد.

از میری درباره میزان صادرات زعفران امسال سؤال می‌شود وی پاسخ می‌دهد که در 6 ماه گذشته 40 درصد از نظر وزنی و ارزشی صادرات زعفران افزایش یافته است.

*پولشویی دلیل افزایش صادرات زعفران

نایب رئیس شورای زعفران در پاسخ به اینکه دلیل  رشد 40 درصدی صادرات زعفران به رغم پیمان‌سپاری ارزی که جنابعالی آن را مانع صادرات می‌دانید چه بوده است، گفت: اکثر صادرکنندگان زعفران امروزه پولشویی انجام می‌دهند یعنی آنها صادرات زعفران را به عنوان ابزاری برای خروج ارز از کشور استفاده می‌کنند.

وی ادامه می‌دهد: کسانی که به هر طریقی می‌خواهند ارز از کشور خارج کنند و یا محصولات دیگری را وارد کنند از صادرات زعفران به عنوان یک ابزار استفاده می‌کنند.

به گفته میری، از آنجایی که حجم زعفران نسبت به ارزش آن بسیار کمتر است امکان قاچاق و انتقال غیرقانونی آن بسیار راحت‌تر است. 

نایب رئیس شورای زعفران در توضیح اینکه قاچاق زعفران چگونه به تولید و صادرات این کشور ضربه می‌زند، گفت: در حال حاضر دلالانی وجود دارد که به راحتی با دریافت 450 یوان در هر کیلو برای چین و 150 دلار برای کشورهای اروپایی زعفران تولیدکننده یا صادرکننده را قاچاق می‌کند. بنابراین یعنی این دلالان یا قاچاقچیان با دریافت این مبلغ پول زعفران شما را در کشورهای مقصد تحویل می‌دهد. بنابراین تولیدکننده و یا صادرکننده این رقم را نسبت به سیاست پیمان‌سپاری بسیار به صرفه‌تر می‌داند و زعفران از این طریق به کشورهای دیگر می‌رود. 

وی گفت: ارسال زعفران به این نحو باعث می‌شود که برندهای ما در آینده نزدیک از بین بروند و کشورهای دیگر با زعفران ما برندهای خوبی را برای خودشان دست و پا کنند. 

به گفته میری، سال گذشته 326 تن زعفران در کشور تولید شده که 400 میلیون دلار برای کشور ارزآوری داشته است.

وی در پاسخ به پیش‌بینی تولید امسال گفت: به رغم خشکسالی‌ها و کم‌آبی‌هایی که وجود داشته اما با فزایش 10 درصدی سطح زیر کشت پیش‌بینی می‌شود امسال کاهش تولید نداشته باشیم.

*پیشنهاد به دولت

نایب رئیس شورای زعفران پیشنهاد کرد که دولت پیمان‌سپاری ارزی را به گونه‌ای انجام دهد که صادرکننده به همان اندازه که صادر کرده است ملزم به بازگرداندن ارز به داخل کشور شود. 

میری گفت: مبنای 1450 دلار مبنایی که دولت به صادرکنندگان می‌گوید به ازای صاردات یک کیلوگرم زعفران باید بازگردانده شود مبنای درستی نیست و این نرخ پایه از قبل به جا مانده است که باید در مورد آن بازنگری شود.

حدود 90 درصد تولید زعفران جهان در اختیار ایران است اما در تجارت این محصول ایران جایگاه پرفروغی ندارد  میزان تجارت جهانی زعفران در دنیا، ۸.۲ میلیارد دلار است اما کل صادرات ما به ۲۸۶ میلیون دلار می‌رسد،‌بازار در اختیار اسپانیا، ایتالیا، آلمان و دیگر کشورهای اروپایی است؛ سهم تجارت ما یک هفدهم جهان است.

کشورهای عمده صادرکننده زعفران را ایران، اسپانیا، افغانستان، پرتغال، فرانسه، هنگ کنگ، هلند، یونان، چین، آلمان و سوئیس اتشکیل می‌دهند، سهم ایران از صادرات ارزی زعفران در سال ۲۰۱۶؛ ۴۲ درصد،   اسپانیا ۲۹ درصد، افغانستان ۸ درصد، پرتغال ۵ درصد، فرانسه ۳ درصد و سایر کشورهای جهان ۱۳ درصد بوده است.

به گزارش فارس، برخی محصولات کشاورزی در جهان به نام ایران شناخته می‌شود از آن جمله پسته، زعفران و خاویار است. حفظ این جایگاه برای کشور بسیار باارزش است. هم از نظر ارزآوری، هم از نظر بلندآوازه کردن نام ایران در جهان.

طی سال‌های گذشته ما جایگاه نخست تولید پسته را از دست دادیم و به آمریکا واگذار کردیم، در مورد خاویار هم با کاهش تولید در داخل کشور از یک سو و پرداختن کشورهای دیگر به افزایش تولید چه به صورت طبیعی و چه به صورت صنعتی جایگاه و آوازه خاویار ایرانی رنگ باخت. اینها هشدار به مسئولان کشور است که مراقب جایگاه زعفران باشند تا نباشد که این بار جایگاه زعفران در دنیا را از دست بدهیم.