در حال حاضر سالانه نزدیک به یک میلیون تن سیب در بزرگترین باغ سیب کشور با عنوان 'آذربایجان غربی' تولید می شود که در کنار تولید 6.2 میلیون تنی محصولات باغی و زراعی استان، رقم بسیار زیادی به شمار می رود.
میزان اشتغالزایی مستقیم و غیرمستقیم این محصول نیز بسیار زیاد است و با وجود اینکه آمار دقیقی از این میزان در دسترس نیست ولی می توان تخمین زد که دهها هزار نفر در استان به درآمد این محصول وابستگی مستقیم و غیرمستقیم دارند.
این آمار تخمینی زمانی اهمیت می یابد که آمار 60 هزار نفری اشتغال بخش صنعت آذربایجان غربی در کنار آن قرار گیرد؛ صنعتی که بخش قابل توجهی از آن به محصولات کشاورزی و از جمله سیب وابسته است.
همین مزیت های اقتصادی سیب درختی در آذربایجان غربی هم موجب شده است تا مدیریت زنجیره سیب کشور با هدف ساماندهی بازار به این استان واگذار شود اما مصرف 60 لیتر آب برای تولید یک کیلوگرم سیب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه نیز قابل تامل است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی با اشاره به اینکه وسعت باغ های استان 112 هزار هکتار است، گفت: 53 هزار هکتار از آن شامل حدود 47.3 درصد زیر کشت درختان سیب قرار دارد.
عبدالله فتح الله زاده اضافه کرد: علاوه بر تولید بیش از یک میلیون تنی سیب در آذربایجان غربی، راندمان تولید نیز در این استان بسیار خوب است به طوری که از هر هکتار باغ 23 تن محصول به صورت متوسط برداشت می شود.
وی با اشاره به اینکه راندمان کشوری در این خصوص 19 تن در هکتار، آمریکا 40، چین 19 و ترکیه 14 تن در هر هکتار است، بیان کرد: با وجود این مزیت های تولید سیب در آذربایجان غربی، چالشی به نام سیب زیردرختی یا همان صنعتی هم وجود دارد.
برخی ها از زیردرختی بودن حدود 40 تا 50 هزار تن سیب در آذربایجان غربی خبر می دهند و مسوولان نیز برنامه ریزی های سلبی و ایجابی خوبی را برای حل مشکل سیب و به ویژه سیب زیردرختی تدوین کرده اند.
یکی از مهمترین برنامه ریزی ها، مدیریت زنجیره سیب کشور در آذربایجان غربی است؛ امری که می تواند به ساماندهی بازار سیب درختی و کاهش مشکلات باغداران منجر شود.
مدیر توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی معتقد است که آذربایجان غربی به خاطر اینکه بیشترین سهم تولید سیب در کشور را دارد، می تواند سهم بسزایی در بهبود تولید، عرضه، بازاریابی و فروش این محصول به نفع کشاورزان داشته باشد.
احمد دهقان، افزود: چهار حلقه تولید، صادرات، صنایع تبدیلی و تکمیلی و حمل و نقل در این زنجیره فعالیت می کنند که سه نفر از حلقه تولید، یک نفر از حلقه صادرات، یک نفر از حلقه صنایع تبدیلی، یک نفر از صنایع تکمیلی و یک نفر از حلقه حمل و نقل در این زنجیره عضو هیات مدیره خواهند بود.
مدیرکل امور اقتصادی استانداری آذربایجان غربی هم انباشت و خرید سیب صنعتی در کنار جاده های استان را طی سال جاری ممنوع اعلام کرد و گفت: بازرسی و نظارت روزانه در این زمینه الزامی است و گزارش آن نیز باید ارائه شود.
حسین سیوانی افزود: جهاد کشاورزی و تعاون روستایی موظف است تا تابلوهای اطلاع رسانی را در این زمینه در کنار جاده ها نصب کند.
وی اضافه کرد: امسال قیمت پایه سیب صنعتی توافقی خواهد بود و به زودی قیمت آن با هماهنگی اتحادیه باغداران به بازار ارائه می شود.
وی بیان کرد: استفاده از ظرفیت سردخانه ها برای انباشت سیب های درختی صنعتی لازم است و تامین اعتبار مورد نیاز تعاون روستایی برای این امر نیز پیگیری می شود تا با صندوق توسعه کشاورزی استان هماهنگ شود.
رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی نیز به کمبود کانتینرهای یخچال دار برای صادرات سیب اشاره کرد و افزود: مدیریت زنجیره سیب کشور در آذربایجان غربی تاثیر بسزایی در فروش محصول سیب درختی استان خواهد داشت اما مشکلات زیرساختی نیز باید مرتفع شود.
اسمعیل کریم زاده با اشاره به اینکه طرح بسته بندی مطلوب و بهداشتی سیب صنعتی باید توسط باغداران اجرا شود، بیان کرد: انباشت و خرید سیب صنعتی به صورت غیربهداشتی در کنار جاده های استان هم ممنوع شده است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار آذربایجان غربی نیز راه حل توسعه بخش تولیدات کشاورزی به ویژه سیب را برندسازی دانست و گفت: سیب مناطق مختلف استان به طور مثال اشنویه از لحاظ کیفی و کمی توانایی تبدیل شدن به برند ملی را دارد.
رضا حسینی افزود: در یک سال آینده باید اقدامات تکمیلی جهت تحقق این امر انجام و در کنار آن نیز کارخانه های صنایع تکمیلی احداث شود.
بازاریابی برای این محصول از طریق برگزاری جشنواره ها دنبال می شود اما جلب مشارکت کشاورزان برای کاهش مصرف آب از طریق توسعه آبیاری مدرن ضروری است.
از سوی دیگر بازاریابی بدون توجه به کیفیت محصول از جمله مهمترین مشکلات برخی تولیدات از جمله سیب در آذربایجان غربی است.