در ماه‌های اخیر قیمت تخم مرغ طی یک روند افزایشی از شانه‌ای 18 هزار تومان فراتر رفت که برخی کارشناسان این گرانی را ناشی از شیوع آنفلوانزا مرغی و معدوم‌سازی تعداد قابل توجهی مرغ تخم‌گذار دانستند.
با وجود اذعان مسئولان مبنی بر بکارگیری برخی اقدامات در راستای جلوگیری از گسترش بیماری آنفلوانزا، تعداد مرغ‌های معدومی به 25 میلیون قطعه رسید که این امر بیانگر وضعیت وخیم تولید نسبت به سال گذشته است. هم‌اکنون شیوع آنفلوانزا فوق حاد پرندگان در حال تبدیل شدن به یک چالش بزرگ است که این امر نگرانی‌هایی برای آینده بازار این کالای اساسی به وجود آورده است.
براساس آخرین گزارش بانک مرکزی، تخم‌مرغ 53 درصد گران شده است. البته ناگفته نماند که داستان گرانی مرغ و تخم‌مرغ همه‌ساله به بهانه‌های مختلفی نظیر نامتوازنی توزیع، سودجویی دلالان و کمبود نظارت دستگاه‌های مسئول در ایام پایانی سال اتفاق می‌افتد که امسال وضعیت وخیم تولید ناشی از بیماری، بیش از پیش بر افزایش قیمت، دامن زده است.
اگرچه مدیر عامل اتحادیه مرغ گوشتی معتقد است که این بیماری تنها در صنعت مرغ تخم‌گذار بوده است، اما در روزهای اخیر زمزمه‌هایی مبنی بر شیوع بیماری آنفلوانزا در صنعت مرغ گوشتی در رسانه‌ها پیچیده که این امر نگرانی‌هایی مبنی بر آشفتگی بازار مرغ در ایام پایانی سال رقم زده است.
آخرین بررسی از سطح بازار بیانگر آن است که قیمت هر عدد تخم مرغ در مراکز خرده فروشی به 700 تا 800 تومان و شانه‌ای 18 تا 18 هزار و 500 تومان رسیده است.
فرزاد طلاکش دبیرکل کانون پرورش دهندگان مرغ تخم‌گذار با اشاره به اینکه سویه جدید بیماری H5N6 در کانون مرغ بومی و صنعتی گزارش نشده است، اظهار کرد: با وجود آنکه سویه جدید بیماری با ورود خود به کشور منجر به تلفات تعدادی از پرندگان پارک ملی بوجاق در بندرکیاشهر استان گیلان شده است، اما خوشبختانه با اقدامات صورت گرفته تاکنون گزارشی در زمینه انتقال ویروس به کانون‌های مرغ بومی و صنعتی اعلام نشده است.
وی افزود: این ویروس ابتدا از طریق پرندگان مهاجر وارد کشور شده و سپس در جمعیت مرغ‌های بومی شیوع و بعد از آن به واحدهای مرغ صنعتی انتقال می‌یابد، که خوشبختانه تاکنون گزارشی از این ویروس در جمعیت مرغ بومی دریافت نشده است.
طلاکش ادامه داد: افرادی که با مرغ زنده و تلف شده در استان های شمالی سرو کار دارند ، باید مراقبت‌های ویژه‌ای به عمل آورند، چرا که امکان انتقال بیماری از طریق تماس مستقیم وجود دارد.
به گفته این مقام مسئول؛ انتقال این بیماری به انسان از طریق ماکیان زنده و مصرف خام گوشت و تخم‌مرغ امکانپذیر است، که خوشبختانه به سبب فرهنگ مصرف مرغ و تخم مرغ در کشور جای هیچ گونه نگرانی وجود ندارد.
دبیرکل کانون پرورش‌دهندگان مرغ تخم‌گذار با اشاره به آخرین وضعیت قیمت تخم‌مرغ در بازار گفت: با توجه به شیوع بیماری، معدوم‌سازی تعداد قابل توجهی مرغ تخم‌گذار و کمبود عرضه ، پیش بینی می شود که این گرانی‌ها تنها تا اواسط اسفندماه ادامه دارد.
طلاکش بحث روانی موجود در بازار را یکی دیگر از دلایل گرانی تخم‌مرغ دانست و گفت: شواهد نشان می‌دهد که در تمامی مغازه‌ها تخم‌مرغ به اندازه کافی وجود دارد و با کمبود جدی عرضه روبرو نیستیم و تنها برخی از بحث‌های روانی مبنی بر کمبود تخم‌مرغ توانسته بر گرانی‌های اخیر دامن بزند.
وی متوسط قیمت هر کیلو تخم مرغ درب مرغداری را 7 هزار و 100 تومان اعلام کرد.
طلاکش درباره آخرین روند تولید تخم مرغ گفت: تولید روزانه تخم‌مرغ از 2700 تن به 1700 تن تقلیل یافته است که نامتوازنی تولید و توزیع در برخی استان‌ها آثار تورمی قیمت را به همراه داشته است.
این مقام مسئول با اشاره به ضرورت اصلاح الگوی مصرف تخم‌مرغ گفت: مردم برای جلوگیری از بحران باید به اندازه نیاز روزانه خود خرید کنند تا با کاهش تقاضا قیمت متعادل شود.
طلاکش در پاسخ به این سوال که با وجود نوسان نرخ ارز واردات تخم‌مرغ برای تجار صرفه اقتصادی دارد یا خیر، بیان کرد: در شرایط کنونی شرکت پشتیبانی امور دام در کنار بخش خصوصی وارد میدان شده، به طوریکه تا چند روز آینده 1400 تن تخم مرغ وارد شده از گمرک ترخیص و در بازار توزیع خواهد شد.
وی ادامه داد: با وجود نوسان نرخ ارز در روزهای اخیر هنوز واردات تخم‌مرغ برای تجار صرفه اقتصادی دارد، ضمن آنکه با تدابیر اندیشیده شده، شرایط واردات بهتر خواهد شد.
این مقام مسئول از توزیع تخم‌مرغ با نرخ مصوب شانه‌ای 12 هزار و 600 تومان در میادین و فروشگاه‌های زنجیره‌ای خبر داد.
وی در ادامه تاکید کرد: امکان پیش‌بینی روند بیماری وجود ندارد، اما با توجه به روند تولید تخم مرغ در برخی استان‌ها همچون اصفهان و مشهد و عدم اعلام گزارش شیوع بیماری در هفته‌های اخیر می‌توان به عبور از بحران فعلی امیدوار بود.
این مقام مسئول بیان کرد: سازمان دامپزشکی به تنهایی کاری از دستش بر نمی‌آید که از تردد غیرمجاز پرنده‌های زنده جلوگیری کند، به همین خاطر سایر دستگاه‌ها باید به کمک این سازمان بیایند.
وی ادامه داد: باوجود روند شیوع بیماری در ماه‌های اخیر و حذف و پاکسازی کانون‌های آلوده، سایر دستگاه‌های مربوطه به کمک سازمان دامپزشکی نیامدند و انتظار می‌رود همکاری بهتری برای جلوگیری از شیوع این بیماری با سازمان دامپزشکی صورت گیرد.
طلاکش با اشاره به اینکه 25 میلیون قطعه مرغ معدوم شدند، یادآور شد: بیش از 85 درصد این تعداد مربوط به مرغ‌های تخم‌گذار بودند که همین امر تأثیر بسزایی در افزایش قیمت تخم‌مرغ در بازار داشته است.
افزایش قیمت تخم مرغ تا پایان سال ادامه خواهد داشت
علیرضا اکبرشاهی مدیرکل بهداشت و پیگیری طیور سازمان دامپزشکی با اشاره به آخرین اقدامات این سازمان جهت مقابله با سویه جدید آنفلوانزا اظهار کرد: طی روزهای اخیر در کشور، سازمان دامپزشکی اقدامات بهداشتی نظیر قرنطینه کردن تالاب‌ها، ضدعفونی و پالایش تالاب‌های اطراف برای جلوگیری از ورود ویروس سویه جدید به بیماری به کشور انجام داده است.
وی با اشاره به اینکه آنفلوانزای فوق حاد پرندگان به یک بحث ملی تبدیل شده است، افزود: با همکاری ستاد ملی آنفلوانزا، اقداماتی نظیر ساماندهی کارگران موقت، آمایش مرغداری‌ها و ساماندهی کود را در دستور کار خود قرار داده‌ایم و تمامی این کارها به عنوان زیرساخت‌های اولیه آغاز شده است.
اکبرشاهی از معدوم‌سازی 19 میلیون مرغ تخم‌گذار در 6 ماهه دوم سال خبر داد و گفت: از ابتدای سال، 26 میلیون پرنده معدوم شده، که از این تعداد 21 میلیون مربوط به مرغ‌های تخم‌گذار و مابقی سایر پرندگان نظیر پرندگان بومی، وحشی و مرغ مادر است.
این مقام مسئول ادامه داد: سازمان دامپزشکی بحث واکسیناسیون هدفمند در سال 97 را در برنامه کاری خود قرار داده است که با این وجود طی یک برنامه 3 تا 4 سال امکان کنترل بیماری در کشور وجود دارد.
اکبرشاهی در پاسخ به این سوال که با توجه به روند شیوع آنفلوانزا امکان پیشگیری بیماری به منظور کنترل قیمت تا پایان سال وجود دارد یا خیر، گفت: با توجه به آنکه یک سوم ظرفیت مرغ تخم‌گذار نابود شده است، هم‌اکنون امکان جوجه‌ریزی و تولید تخم مرغ در این بازه زمانی وجود ندارد و به همین خاطر نوسان قیمت تا پایان سال امری طبیعی است.
مدیرکل بهداشت و پیگیری طیور سازمان دامپزشکی ادامه داد: اگرچه امور دام وزارت جهاد کشاورزی از طریق واردات درصدد کنترل بازار تخم مرغ است، اما با وجود افزایش مصرف تخم مرغ به سبب بحث شیرینی در ماه‌های بهمن و اسفند نوسان قیمت در بازار را باید پذیرفت.
وی از کاهش تعرفه واردات پودر تخم مرغ خبر داد و گفت: تعرفه واردات پودر تخم مرغ برای مصارف صنعتی کاهش پیدا کرده است، اما با وجود افزایش تقاضا برای تخم مرغ، نوسان قیمت تا پایان سال ادامه خواهد داشت.
گزارشی از شیوع آنفلوانزا در واحدهای مرغ گوشتی علام نشده است
محمدعلی کمالی سروستانی مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی با اشاره به اینکه تاکنون گزارشی از شیوع آنفلوانزا در واحدهای مرغ صنعتی نداشته‌ایم، اظهار کرد: اگرچه تعدادی از مزارع مرغ مادر درگیر این بیماری شدند، اما واحدهای مرغ گوشتی به سبب شرایط قرنطینه و رعایت آثار بهداشتی تاکنون گرفتار این بیماری نشدند.
وی افزود: شیوع بیماری در واحدهای مرغ گوشتی به سبب نگهداری کوتاه مدت طیور در سالن‌ها گزارش نشده است، اما در ماه‌های اخیر روند بیماری در واحدهای مرغ تخم‌گذار چشمگیر بوده است که علت آن را می‌توان نگهداری طولانی مدت و رفت و آمد زیاد در سالن‌ها دانست.
به گفته این مقام مسئول؛ با توجه به شرایط عادی تولید، جای هیچ‌گونه نگرانی مبنی بر نوسان چشمگیر قیمت مرغ در روزهای پایانی سال وجود ندارد.
کمبود تولید، دلیل اصلی گرانی تخم مرغ
ناصر نبی‌پور رئیس هیأت مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار کمبود تولید را دلیل اصلی گرانی تخم‌مرغ دانست و گفت: تولید روزانه تخم‌مرغ از 2500 تن به 1500 تن تقلیل یافته که با این وجود افزایش قیمت امری طبیعی است.
وی با انتقاد از نرخ بالای تخم‌مرغ در خرده‌فروشی‌ها گفت: در خرده‌فروشی‌ها به سبب کمبود نظارت دستگاه‌های مسئول هر شانه تخم مرغ به نرخ‌های دلخواه در سطح شهر عرضه می‌شود، در حالیکه نظارت بر تولیدکنندگان از سوی دستگاه‌های مسئول سختگیرانه است.
نبی‌پور ادامه داد: با توجه به روند معدوم‌سازی طیور و شیوع بیماری در استان‌های اصلی تولید، امکان پیش‌بینی قیمت وجود ندارد.
رئیس هیأت مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار با اشاره به ضرورت همکاری سایر دستگاه‌ها با سازمان دامپزشکی تصریح کرد: برای جلوگیری از بیماری آنفلوانزا فوق حاد پرندگان سایر دستگاه‌ها نظیر نیروی انتظامی و دادگستری باید به کمک سازمان دامپزشکی بیایند، چرا که این سازمان به تنهایی نمی‌تواند کاری را از پیش برد.
گفتنی است؛ از 5 ماه گذشته شیوع آنفلوانزا فوق حاد پرندگان در سراسر کشور از سوی مسئولان اتحادیه مرغ تخم‌گذار گزارش و در همان زمان اعلام شد که وضعیت بیماری نسبت به سال گذشته وخیم تر بوده که این امر نگرانی‌هایی برای مصرف کنندگان نسبت به آینده بازار تخم‌مرغ به همراه داشته است. همچنین طی روزهای اخیرسویه جدید بیماری H5N6 به کشور ورود پیدا کرد و اعلام شد که این ویروس قابل انتقال به انسان است، این موضوع نیز نگرانی مصرف کنندگان مبنی بر مصرف مرغ و تخم‌مرغ را دوچندان کرد. بنابراین از مسئولان انتظار می‌رود تمامی مسائل را به طور شفاف برای مردم بازگو کنند تا این نگرانی‌ها به حداقل برسد.