کمبود آب کشاورزی، خرده مالکی بودن زمینها، رعایت نشدن الگوی کشت، قیمت پایین محصولات و استقبال کم دانش آموختگان حوزه کشاورزی برای فعالیت در زمینه تولید از چالشهای کشاورزی در استان کهگیلویه و بویراحمد است.
کهگیلویه و بویراحمد 270 هزار هکتار زمین کشاورزی دارد که 70 درصد از آن بهصورت دیم کشت میشود.
این در حالی است که حجم نزولات آسمانی در این استان سالانه بیش از 11 میلیارد مترمکعب است و کهگیلویه و بویراحمد حدود 10 درصد آب شیرین کشور را در اختیار دارد.
این استان دارای چهار هزار و 400 چشمه و 10 رودخانه دائمی و فصلی است.
زمینها در دهههای اخیر به دلیل تقسیم شدن بین فرزندان به صورت مرتب کوچکتر میشد که این امر امکان سرمایه گذاری مؤثر را از بین میبرد.
الگوی مشخص کشت وجود ندارد و کشاورزان همواره از این جهت دچار زیانهای هنگفت میشوند و دانش آموختههای کشاورزی علاقه یا توان فعالیتهای کشاورزی را ندارند.
قیمتها به شیوه ناعادلانهای به سود دلالها تنظیم میشود و کشاورزان سود چندانی از دسترنج خود نمیبرند.
** راهکارهای عملی برای رونق کشاورزی از دیدگاه مسئولان
مدیر سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: تأمین آب زمینهای کشاورزی، استفاده از ظرفیت زمینهای شیبدار در ایجاد باغ، یکپارچه سازی زمینهای کشاورزی، رعایت الگوی کشت متناوب و متنوع و افزایش مشارکت مردم در بهره وری بهینه از منابع آب و خاک از مهمترین نیازهای توسعه کشاورزی این استان است.
جعفر گوهرگانی افزود: زیرساختهای یکپارچه سازی زمینهای کشاورزی در دشتهای مهم کهگیلویه و بویراحمد مانند امامزاده جعفر و مختار فراهم شده است و در زمینهای کلاچو و دهدشت غربی در صورت تأمین آب در آینده انجام خواهد شد.
وی افزود: کشت برنامه ریزی شده در مناطق دارای زیرساخت میتواند به تحول در درآمد کشاورزان منجر شود.
وی بیان کرد: فرهنگ سازی برای افزایش ورود دانش آموختههای کشاورزی به سرمایه گذاری در این حوزه از نیازهای دیگری است که باید مورد توجه باشد.
گوهرگانی از آمادگی جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد برای پرداخت تسهیلات به متقاضیان واجد شرایط خبر داد.
وی گفت: یکپارچه سازی زمینهای کشاورزی یکی دیگر از راهکارهایی است که میتواند منجر به راندمان خاک، تولید محصول با کیفیت و گامی مهم برای توسعه پایدار در کشاورزی است.
استان کهگیلویه و بویراحمد که جزء استانهای نیمه کوهستانی و شغل بیش از 70 درصد مردم آن کشاورزی و دامداری است بعد از گذشت سالها هنوز بخش عمده از زمینهای کشاورزی آن به شیوه سنتی در قالب قطعههای کوچک کشت میشود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد میگوید: کشت یکپارچه یکی از ضرورتهای توسعه کشاورزی نوین است که نقش مهمی در افزایش راندمان زمین و محصولات کشاورزی دارد.
گوهرگانی افزود: براساس سرشماریهای صورت گرفته بخش زیادی سرانه زمین بهره برداران کشاورزی زیر پنج هکتار و هشت هکتار است.
وی گفت: بیش از 160 هزار هکتار از زمینهای کهگیلویه و بویراحمد زیر کشت محصولات کشاورزی است که از این میزان 30 هزار هکتار از آبیاری تحت فشار و قطرهای بهره مند هستند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: حدود 70 درصد تولیدات کشاورزی این استان مازاد بر مصرف داخل استان است و قابلیت فروش در سایر مناطق کشور یا صادرات را دارد.
گوهرگانی گفت: نهادینه شدن فرهنگ ذخیره سازی محصولات باغی در سردخانهها راهکار پیشگیری از واریز دسترنج باغداران به جیب دلالان است.
وی ابراز داشت:13 سردخانه این استان به ظرفیت 11 هزار تن آماده ذخیره سازی محصولات کشاورزی و خدمات رسانی به بهره برداران است.
گوهرگانی افزود: کشاورزان بهویژه باغداران با پرداختن ماهیانه 600 ریال برای هر کیلوگرم میتوانند محصولات خود را ذخیره سازی و در زمان نیاز بازار مصرف به نرخ مناسب بفروشند.
گوهرگانی بیان کرد: استقبال ضعیف کشاورزان از ذخیره سازی میوه در سردخانهها در حالی است که کارگاههای آموزشی برای بهره برداران نیز در برخی مناطق دایر شده است.
وی بیان کرد: مشکل اصلی سردخانه داران محصولات کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد، نبود سرمایه برای خرید محصول از کشاورزان و ذخیره سازی است.
گوهرگانی تصریح کرد: جذب سرمایه گذار بخش خصوصی و اجرای واحدهای بسته بندی راهکار دیگری برای افزایش درآمد باغداران است.
وی گفت: گسترش فرهنگ ذخیره سازی میوه در سردخانهها و عرضه بهموقع آن به بازار ضروری است.
گوهرگانی از احداث و راه اندازی چند سردخانه به ظرفیت پنج هزار تن در چهار ساله گذشته در دولت تدبیر و امید برای نگهداری محصولات باغی خبر داد.
گوهرگانی اظهار داشت: میزان تولید سالانه انواع محصولات کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد حدود 850 هزار تن است.
وی افزود: حدود 25 تا 30 درصد این محصولات به مصرف مردم کهگیلویه و بویراحمد میرسد و مابقی نیز مازاد بر نیاز بوده و باید به خارج صادر یا در بازارهای داخلی فروخته شود.
وی افزود: به دلیل فراهم نبودن زیرساختهای صادراتی در کهگیلویه و بویراحمد بخش عمدهای از تولیدات کشاورزی این استان خام فروشی شده و یا با قیمت ناچیز توسط دلالان و واسطهها خریداری و به استانهای همجوار صادر میشود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت که سهم اشتغال بخش کشاورزی این استان از 18.2 درصد در سال 92 به 20.9 درصد در سال 95 افزایش یافت.
گوهرگانی اظهار داشت: جذب میلیاردها ریال اعتبار در سه سال گذشته و اجرای پرشمار طرحهای آبوخاک، توسعه باغها، تأمین آب و پروژههای شیلاتی بستر خوبی برای رونق تولید و اشتغال پایدار فراهم کرده است.
** تلاشهای انجام شده
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: بیش از 300 طرح شبکه آبیاری و پمپاژ آب کشاورزی در طول چهار سال گذشته در این استان اجرا شده است.
گوهرگانی اظهار داشت: میزان اعتبار هزینه شده برای این تعداد طرح افزون بر یک هزار میلیارد ریال بوده است.
وی تصریح کرد: با بهره برداری از این طرحها بیش از 9 هزار هکتار از زمینهای دیم در سطح استان به روشهای نوین آبیاری مجهز و تبدیل به آبی شدند.
وی بیان کرد: بیش از 30 هزار هکتار از زمینهای دیم در سطح استان با توجه به ارزیابیهای انجام شده ظرفیت و قابلیت تبدیل شدن به آبی را دارند.
گوهرگانی ابراز داشت: بر اساس برنامه زمانبندی این میزان زمین دیم باید در یک دوره کمتر از 10 سال تبدیل به آبی شوند.
وی همچنین یادآور شد که در طول چهار سال گذشته افزون بر 20 طرح راکد پمپاژ آب کشاورزی در مناطق مختلف استان به بهره برداری رسیده که افزون بر 900 میلیارد ریال برای این طرحها هزینه شده است.
گوهرگانی ادامه داد: پمپاژ آب کشاورزی در مناطق آبلش لنده، مختار بویراحمد، چالموره و چاه تلخ شهرستان باشت، چاههای آهکی روستاهای دیل و آرو در گچساران و سادات محمودی رودشتی در شهرستان دنا در کنار اجرای کانالهای انتقال آب کشاورزی از مهمترین طرحهای عمرانی نیمه تمام و راکدی بوده که در طول چهار سال دولت تدبیر و امید در این استان تکمیل شده است.
مدیر آبوخاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: اجرای طرحهای آبیاری تحت فشار سبب صرفه جویی سالیانه 120 میلیون متر مکعب آب سفرههای زیرزمینی استان شده است.
عبدالعلی بهاءالدینی افزود: تاکنون 30 هزار هکتار زمین کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد به سامانههای آبیاری قطرهای و بارانی تجهیز شده که بیش از 9 هزار هکتار آن در دولت یازدهم انجام شده است.
وی بیان کرد: 85 درصد از هزینه اجرای این طرحها از سوی دولت و 15 درصد نیز از سوی بهره برداران تأمین شده است.
استاندار کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به ظرفیتهای استان در بخش کشاورزی گفت: توسعه زیر ساختهای این بخش زمینه ساز تولید و اشتغالزایی در زمینههای مختلف خواهد بود.
علی محمد احمدی اظهار داشت: منابع آبی، خاکی و طبیعی ثروت اصلی استان است و باید در اولویت برنامههای توسعهای قرار گیرند.
وی بر برنامه ریزی و تمرکز بر روی ظرفیتها و توجه به زیرساختهای حوزه کشاورزی از سوی مسئولان تأکید کرد.
احمد بیان کرد: باید از ظرفیتهای منابع طبیعی بهخوبی حفاظت و از این منابع خدادادی با برنامه ریزی در چرخه تولید به نحو احسن استفاده کرد.
احمدی با اشاره به اینکه کهگیلویه و بویراحمد از منابع آبی کمترین بهره را دارد افزود: بهره برداری اصولی از این منابع استراتژیک و مساله آب و سازههای مخزنی و بهره گیری از روان آبها باید بهصورت نوین اجرایی شود.
استاندار کهگیلویه و بویراحمد بر برنامه ریزی جدید در خصوص افزایش تولیدات باغی و زراعی، گیاهان دارویی، شیلات، فرآوری محصولات باغی و دامی و کیفیت بخشی به آنها با خلق ارزش افزوده نیز تأکید کرد.
احمدی تصریح کرد: در توسعه بخش کشاورزی ریل گذاری و برنامه ریزی جدید برای افق پنج ساله باید اجرایی شود.
وی هموار کردن مسیر سرمایه گذاری و تسهیل امور در بخشهای مختلف کشاورزی، توجه به تولیدات کشاورزی در روستاها، حرکت به سمت صنعتی شدن، تولید محصولات ارگانیک، تسریع در پیشرفت طرحهای تولیدی و اشتغالزائی، فرآوری و نگهداری تولیدات بخشهای مختلف کشاورزی و باغی و دامی با توجه به سیاستهای اقتصاد مقاومتی را از مهمترین برنامههای افق پنج ساله اعلام کرد.
احمدی تصریح کرد: تلاش جهادی مسئولان، روحانیون، نمایندگان ولی فقیه در بخشها و دستگاههای اجرائی در راستای فرهنگ سازی کار و تلاش و ایجاد اشتغال بخصوص در حوزه کشاورزی ضروری است.
وی گفت: پرداخت تسهیلات کوچک به بخش کشاورزی برای تولیدات خانگی با توجه به ظرفیتها و مزیتهای بومی هر منطقه باید با برنامه ریزی اصولی نیز اجرایی شود.
استاندار با اشاره به اینکه اشتغال مهمترین رکن کاری همه دستگاههای اجرائی استان بخصوص کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت، گردشگری، تعاون کار و رفاه اجتماعی است افزود: همه دستگاههای اجرائی برای ایجاد اشتغال پایدار، تولید و درآمد، برنامههای خود را بازآرائی کنند.
احمدی تأکید کرد: با ترکیب برنامه ششم توسعه و دیگر برنامهها، برنامه پنج ساله در بخش کشاورزی از نیمه دوم امسال تدوین و وارد فاز اجرایی شود.
مدیرعامل آب منطقهای کهگیلویه و بویراحمد گفت که میانگین افت آب سفرههای زیرزمینی دشتهای استان 10 متر است که تهدید جدی برای آینده کشاورزی خواهد بود.
علی داودی مهر تعداد دشتهای این استان را 15 مورد ذکر و اظهار کرد: دشت 6 هزار هکتاری امامزاده جعفر (ع) و 2 دشت پنج هزار هکتاری کلاچو و دهدشت از مناطق مهم کشاورزی کهگیلویه وبویراحمد به شمار میروند.
وی، تعداد چاههای مجاز کهگیلویه بویراحمد را بیش از 2 هزار و 500 حلقه چاه ذکر کرد و گفت: برداشت بی رویه سالانه حدود 300 میلیون متر مکعب از منابع آب زیرزمینی به دلیل نبود برنامه ریزی در سالهای گذشته، تهديد جدی برای ادامه حیات کشاورزی این استان شده است.
مدیرعامل آب منطقهای کهگیلویه و بویراحمد گفت: 817 میلیون متر مکعب آب، سالانه برای استفاده در بخشهای آشامیدنی، کشاورزی و صنعت به این استان اختصاص یافته است.
علی داودی مهر اظهار داشت: 468 میلیون متر مکعب آب از حوزه رودخانه زهره و 349 میلیون متر مکعب آب برای اجرای طرحهای مختلف کهگیلویه و بویراحمد در نظر گرفته شده است.
وی اظهار کرد: از این میزان 70 میلیون متر مکعب به حوزه لیشتر در گچساران، هشت و نیم میلیون متر مکعب برای تأمین آب آشامیدنی شهر لیکک و 120 روستای اطراف و 16.5 میلیون متر مکعب برای آب آشامیدنی شهر دهدشت و 320 روستای و 2 میلیون متر مکعب برای آب آشامیدنی شهر باشت در نظر گرفته است.
مدیرعامل آب منطقهای کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: هم اکنون 80 طرح با یک هزار 480 میلیارد ریال اعتبار در مناطق مختلف این استان در دست اجراست.
داوودی مهر ابراز داشت: اجرای طرح تأمین آب 6 هزار و 500 هکتار زمین کشاورزی امامزاده جعفر و خان احمد، تأمین آب لیشتر در گچساران، ساماندهی رودخانه باشت و دیل از مهمترین طرحهای در حال اجرای بخش آب در این استان است.
** چشم انداز آینده باغداری
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: طرح استعداد یابی ایجاد 50 هزار هکتار باغ در نقاط مختلف این استان اجرا شده است.
زواره آزادپور اظهار داشت: براساس یک برنامه پنج ساله 50 هزار هکتار باغ شامل انگور دیم، انجیر دیم، گل محمدی، بادام دیم و گیاهان دارویی در مناطق سردسیری و گرمسیری کهگیلویه و بویراحمد احداث خواهد شد.
وی بیان کرد: طرح ایجاد 50 هزار هکتار باغ در زمینهای شیبدار با بارندگی بیش از 300 میلیمتر و پراکنش مطلوب پس از واگذاری اراضی ملی آغاز میشود.
آزادپور تصریح کرد: واگذاری زمینهای ملی با مشارکت منابع طبیعی به صورت اجاره 99 ساله، توزیع نهال و آموزش کاشت، داشت و برداشت از برنامههای دولت دوازدهم برای اجرای این طرح است.
وی گفت: مراحل مقدماتی ایجاد پنج هزار باغ در سال جاری انجام شده و در زمان فصل غرس نهال، اجرا خواهد شد.
آزادپور افزود: سال 1395 حدود 2 هزار هکتار باغ در زمینهای شیبدار کهگیلویه و بویراحمد احداث شد.
مساحت باغهای استان کهگیلویه و بویراحمد 43 هزار و 402 هکتار است.
سال گذشته بیش از 252 هزار و 600 تن انواع محصولات باغی در کهگیلویه و بویراحمد برداشت شد.
براساس برآوردهای جهاد کشاورزی این استان برای 2 میلیارد متر مکعب آب برای مصرف آب کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد در افق بلند مدت مورد نیاز است. /ایرنا