مدیرعامل مرکز بین المللی تجارت و پایانه صادرات برنج ایران عامل رشد اقتصادی استان های شمالی کشور را در پویایی اقتصاد کشاورزی خصوصا برنج می داند و معتقد است: در استان های شمالی با توجه به این امر که تمامی فعالیت ها در بستر کشاورزی صورت گرفته از این رو نگاه ویژه به کشاورزی و به خصوص شالیکاری منجر به رونق اقتصادی این استان ها می شود.
سید اسماعیل یزدان پناه عنوان می کند: باتوجه به اینکه کشت دو میلیون و 100هزارتن برنج تقریبا معادل 45درصد تولیدات برنج کشور متعلق به مازندران است تغییر در قیمت برنج این محصول استراتژیک منجربه رونق یا کسادی بازار در این استان می شود. اگر قیمت برنج به سمت قیمت واقعی سوق پیدا کند با ایجاد اشتغال از بسیاری از آسیب های اجتماعی که گریبانگیر استان مازندران شده جلوگیری می شود.
مدیرتولید و بازرگانی انجمن برنج ایران با اشاره به این نکته که در کشور سرانه مصرف برنج برای هر نفر در سال 36کیلوگرم است می گوید: در داخل کشور دو میلیون و100هزارتن برنج تولید می شود و مابقی یعنی 8000تن دیگر از طریق واردات تامین می شود اما چیزی که این روزها لطمه بزرگی به اقتصاد برنج شمال وارد کرده، واردات بی رویه برنج به داخل کشور است.واردات بی رویه همواره یکی از بزرگترین مشکلات تولید کنندگان بوده و یکی از دلایل آن شاید ابهام در سرانه مصرف برنج برای هرنفر در کشور است.
وی می گوید: انجمن برنج ایران، وزارت جهاد کشاورزی و مرکز تحقیقات برنج معتقدند که سرانه مصرف برنج 36 تا 37 کیلوگرم در سال برای هر ایرانی بوده، اما گروه دیگری بر این باورند که سرانه مصرف 46 تا 47 کیلوگرم است. این اختلاف‌نظرها در خصوص میزان واردات در کشور ابهاماتی ایجاد کرده که در نهایت دود آن در چشم کشاورز می‌رود.
یزدان پناه معتقد است: به دلیل حمایت کم از کشاورزان واردات بی رویه شوکی بزرگ به کشاورزان وارد می کند تا جایی که علاوه بر کسادی اقتصاد منجر به تغییر کاربری اراضی کشاورزی و یا فروش این زمین ها توسط کشاورز می شود.
وی تصریح می کند: برنج دومین محصول استراتژیککشور و دومین غذای محبوب و پراستفاده ایرانی ها است پس باید در تولید برنج به خودکفایی برسیم. در جهان تنها هفت درصدبرنج تولیدی در چرخه تجارت جهانی ورود پیدا می کند و طبق اعلام فاو در سال 2025هیچ کشوری برای صادرات برنج ندارد و تمام تولیدات برنج صرف کشور تولیدکننده می شود و اگر وضع واردات برنج به همین منوال ادامه یابد و قیمت برنج شمال که لقب کیفی ترین برنج جهان را با خود یدک می کشد به سمت واقعی سوق نیابد و کشاورز انگیزه تولید را از دست دهد چالشی بزرگ در تامین استراتژیکی ترین محصول غذایی کشور به وجود می آید.
بنا برعقیده مدیرعامل مرکز بین المللی تجارت و پایانه صادرات برنج ایران مکانیزاسیون و رسیدن به خودکفایی مهم ترین اقداماتی بوده که برای قرار نگرفتن در این چالش باید به آن تکیه کرد. خود اتکایی در برنج منجر به تضمین امنیت غذایی شده و سیاست حمایتی از تولید برنج در راستا و پیرو سیاست اقتصاد مقاومتی است و منافع کشور را تامین می کند. سیاست حمایتی دولت باعث می شود تا در کشاورز انگیزه تولید ایجاد شده و در نسل بعدی کشاورزان این انگیزه تقویت شود تا زمین های شالیزاری تبدیل نشود و تولید برنج صنعتی و تجاری شده و بازرگانی برنج از سنتی به صنعتی تبدیل شود.
وی ادامه می دهد: همچنین دولت باید صنایع تبدیلی، توسعه و بازرگانی را در یک حلقه دیده و تمامی خدمات و تسهیلات را برای همه بخش ها در نظربگیرد. بخش بازرگانی حلقه گمشده تولید برنج بوده،برای رسیدن به تولید پایدار برنج حتماً باید علاوه بر کاشت، داشت، برداشت به بخش بازرگانی نیز توجه داشت.
این فعال اقتصادی حوزه برنج می گوید: برندسازی بهترین برنج دنیا، یکی از معضلات تولیدکنندگان برنج شمال کشور است. در تجارت حتما برخی پارامترها از جمله برندسازی محصول باید صورت گیرد اما متاسفانه متد خاصی برای فعالان این حوزه جهت برندسازی الزام آور باشد وجود ندارد. بسیاری از شالیکاران توان مالی مناسبی برای پرداخت هزینه‌ها ندارند، به همین دلیل ناچارند بخشی از محصول خود را قبل از برداشت به قیمت بسیار پایین به فروش برسانند و برای گذران زندگی چاره‌ای جز فروش محصول باقیمانده به اولین خریدار را ندارند که باز هم پای دلالان در میان است. بسیاری از دلالان با سوءاستفاده از مشکلات مالی شالیکاران محصول آنها را با سود بسیار پایین خریداری و برنج‌های آماده را با برنج‌های خارجی مخلوط و در کیسه‌های شیک بسته‌بندی می‌کنند و به نام برنج ایرانی با بالاترین قیمت به فروش می‌رسانند.
یزدان پناه می گوید: دستاورد برندسازی و بازرگانی سالم، مکانیزه شدن منابع تولید در جهت ارتقای کیفیت و کاهش هزینه، سود آورشدن شالی کاری و جلوگیری از تبدیل زمین های کشاورزی، گسترش و ارتقای صنایع تبدیلی و رسیدن به محصول سالم به دست مصرف کننده بوده که نهایتاً رضایت مندی مصرف کننده را به همراه دارد.
برنج خوش و عطر و خوش بوی شمال تا رسیدن به جایگاه واقعی خود راه بسیار طولانی در پیش دارد اما این راه طولانی زمانی به پایان می رسد که دیگر زمینی برای کشت باقی نمانده باشد. /ایسنا