در حاشیه اتوبان به فاصله هر 10 متر مقوا به دست ایستاده‌اند. روی هر کدام نوشته شده «فروش دام زنده». قیمت می‌پرسیم، فروشنده که ظاهراً پسرکی از اهالی روستاهای اطراف است، ما را به محل عرضه دام می‌برد. یک پارکینگ ماشین که گوسفندها را در شرایط کاملاً غیربهداشتی در گوشه‌ای از آن نگهداری می‌کنند. عده‌ای هم منتظر هستند تا دام مورد نظر خود را انتخاب کرده و با خود ببرند.اینجا نه خبری از دامپزشک است، نه غرفه‌های بهداشتی نگهداری دام!
مردی میانسال که ظاهرا برای نخستین بار است که به این محل برای تهیه گوسفند زنده مراجعه کرده می‌گوید: هر سال برای ایام فاطمیه نذر داریم تا دو گوسفند قربانی کنیم اما متأسفانه امسال قیمت‌ها افزایش یافته و هر کیلو گوسفند زنده از 11 هزار تومان سال گذشته به 16500 تومان رسیده است.
او از تجربه تلخ خرید گوسفند از دستفروشان می‌گوید که یک بار پس از کشتار در معده گوسفند مقوا پیدا کرده و بار دیگر با آنکه هزینه خرید گوسفند 80 کیلویی را داده اما پس از کشتار متوجه شده که ظاهراً ترازو تنظیم نبوده و به گوسفند آب نمک خورانده‌اند.
داستان به اینجا ختم نمی‌شود غفاری یکی از پیمانکاران مراکز مجاز سازمان میادین تره‌بار که به صورت بهداشتی دام را در منطقه حکیمیه عرضه می‌کند می‌گوید: طبق برآوردهایی که داریم روزانه حدود 3200 رأس دام زنده در تهران برای نذورات به مردم خریداری و کشتار می‌شود غافل از آنکه فقط 2 درصد آن از طریق مراکز مجاز تهیه و ذبح می‌شود.
او می‌گوید: اطلاعات موثق دارم که آنقدر سود عرضه دام زنده برای برخی شیرین است که در آپارتمان‌های مرکز شهر از جمله منطقه میرداماد در طبقه چهارم یک ساختمان گوسفند نگهداری می‌کنند و می‌فروشند.
این سخنان در حالی است که عفتی معاون بهداشت و بهره‌برداری سازمان میادین و تره‌بار به خبرنگار فارس می‌گوید: عرضه دام زنده برای نذورات مردم در سطح پایتخت یک ضرورت است و در همین راستا شهرداری در سه نقطه حکیمیه، احمدآباد مستوفی و مشیریه تهران مراکز عرضه دام زنده با روند بهداشتی را ایجاد کرده است.
وی در مورد وضعیت فعالیت این مراکز گفت: در این مراکز دامپزشک مستقر داریم که قبل از کشتار دام را معاینه می‌کند و حتی پس از کشتار نیز برخی بیماری‌ها که فقط از لاشه دام مشخص می‌شود نیز معاینه می‌گردد.
او همچنین به این نکته اشاره می‌کند که 30 درصد از هر دام زنده تبدیل به ضایعات می‌شود که ذبح آن در منازل یا نقاط شهری کار درستی نیست که هم محیط زیست را آلوده می‌کند و هم زمینه انتقال برخی بیماری‌ها را از دام به انسان فراهم می‌کند.
تنظیم نبودن وزنه مراکز عرضه دام مشکل دیگری است که معاون سازمان میادین و تره‌بار به آن اشاره می‌کند و می‌گوید در مراکز مجاز تمام ترازوها طبق استاندارد تنظیم هستند و در تغذیه دام تقلبی صورت نمی‌گیرد.
طبق آمار فعالان عرضه دام 200 مرکز غیرمجاز در پایتخت دام زنده را برای نذورات مردم عرضه می‌کنند که هیچ نظارتی بر فعالیت آنها وجود ندارد غافل از آنکه همین دام‌ها می‌تواند بیمار‌ی‌های مختلفی را بین مردم منتشر کند.
علیرضا تاجیک دامپزشک مستقر در مراکز مجاز عرضه دام سازمان میادین در مورد سلامت دام‌های عرضه شده در این مراکز می‌گوید: تمام گوسفندان از دامداری‌های معتبر تأمین می‌شود و قبل از کشتار معاینه و قرنطینه می‌شوند و حتی به موارد مشکوک اجازه فروش و کشتار نمی‌دهیم.
وی می‌گوید: طبق آمار سازمان دامپزشکی 1400 عامل بیماری‌زای شناخته شده برای انسان داریم که 62 درصد آن بین انسان و دام مشترک است پس باید برای تهیه دام زنده سخت‌گیری بیشتری توسط شهروندان انجام گیرد.
صرفنظر از کم‌کاری‌هایی که ممکن است از متولیان نظارت بر عرضه دام بهداشتی از قبیل سازمان دامپزشکی یا تعزیرات و معاونت بهداشتی وزارت بهداشت انجام گیرد به شهروندان توصیه می‌شود تا برای تهیه دام زنده و نذورات خود از مراکز مجاز سازمان میادین میوه و تره‌بار با شماره 55050000 تماس بگیرند.
فاطمه بیات - فارس