از باندبازی پرهیز شود؛ زیرا اعتبار بزرگ‌ترین ثروت یک ملت است / واردات کالا باید در اختیار صادرکنندگان باشد

صنعت شیرینی و شکلات ایران به عنوان یکی از مهم‌ترین صنایع بخش غذایی به شمار می‌رود، اما در این بین برخی شرکت‌های فعال در این صنعت، پا را از عرصه‌ی داخلی و فعالیت‌های محدود شیرینی و شکلات فراتر گذاشته و در بازار بسیاری از کشورها حضور پیدا کرده‌اند و از سوی دیگر به عنوان شرکت‌های نمونه کشوری نیز معرفی می‌شوند.

    شرکت شیرین عسل یکی از این شرکت‌هاست که توانسته در چند سال، عنوان صادرکننده نمونه را به خود اختصاص دهد و در سال جاری نیز صادرکننده ممتاز کشور شود. این شرکت در بازار 65 کشور دنیا حضور دارد و هم‌اکنون به دنبال گسترش بازارهای خود در این کشورهاست تا بتواند محصولاتی را باب میل بازار این کشورها تولیدکند.

    یونس ژائله، مدیرعامل شیرین عسل با فعالیت و پشتکار فراوان توانسته شیرین عسل را به این جایگاه برساند، و از سوی وزیر صنعت، معدن و تجارت به عنوان مشاور وزیر منصوب شد؛ همین موضوع مهر تاییدی بر این است که ایشان در مدیریت مجموعه خود به خوبی عمل کرده است. به همین بهانه با او به گفت‌وگو نشستیم تا چالش‌های پیش‌روی این صنعت و آخرین دستاوردهای شرکت شیرین‌عسل را از زبان ایشان جویا شویم. مشروح گفت‌وگوی "فودنا" با مدیرعامل شیرین‌عسل را در ادامه می‌خوانید:

فودنا: به عنوان نخستین پرسش، آماری از ظرفیت تولید کارخانه شیرین عسل، میزان صادرات و اشتغال ایجادشده توسط آن بفرمایید.

یونس ژائله، مدیرعامل شیرین عسل: آخرین آمار اشتغال شرکت شیرین عسل 11 هزار و 800 نفر به صورت مستقیم است. همچنین تاکنون بیش از 100 میلیون دلار صادرات داشتیم که تا 200 میلیون دلار نیز هدف‌گذاری کرده‌ایم، اما مشکلات زیاد است و با شکایت نمی‌شود آن‌ها را حل کرد و باید چاره‌ای برای حل آن بیندیشیم. ظرفیت تولید این شرکت 600 هزار تن در سال است که ظرفیت زیادی هم به شمار می‌رود و هر روز هم با استقبال خوب مصرف‌کنندگان این ظرفیت در حال افزایش است. بازارهای دنیا، بازارهای بزرگی هستند و برای ما که تازه وارد هستیم باید بیشتر فعالیت کنیم تا بازار خوبی به دست بیاوریم. الان روی بازار چین هدف‌گذاری کردیم که بازار بسیار بزرگی برای مواد غذایی است. یک میلیارد و 600 میلیون جمعیت با وضعیت درآمد سرانه خوب که فرصت خوبی برای صنعت غذای ایران است، بنابراین باید بشناسیم که چه تولید کنیم و چه بسازیم. در حال حاضر ما در 65 کشور حضور داریم، اما بیشتر داریم تمرکز می‌کنیم که هر کدام را به تنهایی گسترده کنیم که ببینیم در این بازارها باید چه کرد. بازار صادراتی دنیا خیلی بزرگ است و صنعت غذای ایران می‌تواند جایگاه خوبی در آن داشته باشد.

فودنا:  به طور کلی وضعیت صنعت شیرینی و شکلات را در بین صنایع چگونه می‌بینید؟

یونس ژائله، مدیرعامل شیرین عسل: صنعت شیرینی و شکلات در ایران جزو صنایع پیشروی غذایی است. منحصر به فرد بوده و درست است که هیچ یارانه‌ای نمی‌گیرد، اما صادرات 600 میلیون دلاری این صنعت، گویای خیلی حرف‌هاست که صنعت خودروسازی با این همه حمایت و رانت نمی‌تواند یک سوم ما صادرات داشته باشد. پتانسیل ما بیشتر از یک میلیارد دلار است، اما ما همیشه مشکلات بیرون از بنگاه داریم که در اختیار مدیر مجموعه نیست و بیشتر فشار را آن‌جا می‌بینیم و اثرات آن‌جاست که نمی‌توانیم به صادرات مطلوب برسیم. ما باید این مشکلات را به حداقل برسانیم و در این صورت شاهد رشد خواهیم بود. مثلا افزایش نرخ دلار دست مدیریت کلان کشور است. افزایش نرخ دلار منجر به کاهش درآمد سرانه کشور و کاهش ارزش پول ملی می‌شود و حجم اقتصاد ما در مقیاس جهانی را کوچک‌تر می‌کند، چراکه برای مثال ما 2000 میلیارد تومان هم بفروشیم، می‌شود 500 میلیون دلار؛ رشد اقتصادی این است که ببینیم نسبت به رقیب خودمان در دنیا جایگاه‌مان بالا رفته یا پایین آمده است. عامل این مشکلات تصمیمات غلط اقتصادی است. ما هرچقدر درون بنگاه موفق باشیم به دلیل مشکلات برون بنگاهی نمی‌توانیم خیلی خوب عمل کنیم.

فودنا: امسال، سال «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» نام‌گذاری شد، آیا اقدام کافی درباره تحقق این شعار انجام شده است؟

یونس ژائله، مدیرعامل شیرین عسل: باید فرمایشات مقام معظم رهبری را به جدیت پیگیری کنیم. شعاری در یک سال از سوی ایشان اعلام می‌شود، میلیاردها تومان پول هزینه می‌کنیم و تبلیغ می‌کنیم، اما در عمل می‌بینیم که اقداماتی انجام می‌شود که انگار مخالف فرمایشات حضرت آقاست. منظور مقام معظم رهبری را برخی درست نمی‌فهمند. این شعار یعنی مسائل را باید اقدام و عمل کرد و شعار کافی است. ما در بحث می‌گوییم که مسائل اقتصادی کلان، خیلی مهم است. اما برخی اوقات بررسی که می‌کنیم به دو مطلب مهم می‌رسیم. دولت باید کشور را اداره کند و برای اداره به تامین بودجه لازم است. محل تامین بودجه نفت بود و ما همیشه بیش از 60 میلیارد دلار که نیاز وارداتی کشور است، درآمد داشتیم و یک ذخیره ارزی هم برای ما ایجاد ‌شد. اما وقتی نفت پایین آمد و درآمد ما به 30 میلیارد دلار رسید، با مشکل کسری بودجه مواجه شدیم. پس دولت مجبور شد که به منابع داخلی رجوع کند و  بهترین راه برای تامین منابع از داخل هم گرفتن مالیات است و همه کشورهای دنیا هم این کار را انجام می‌دهند. اما سیستم مالیات گرفتن خیلی جالب است. یک سری حقوق بگیر و کارگر مالیات را می‌‌دهند و از قبل هم می‌دادند. یک سری تولیدکننده هم هستند که دفاتر دارند و کارشان مشخص است و این‌ها هم مالیات را همیشه می‌دادند. پس مالیات را باید از چه کسی بگیریم؟ از کسی که مالیات نداده است. ولی ما چون می‌دانیم که آقایان جرات رفتن سراغ کسانی که مالیات نمی‌دهند را ندارند، می‌آییم سراغ واحدهای تولیدی که مالیات می‌دهند. نتیجه این شد که امروز تعداد واحدهای تولیدی که از مدار تولید خارج می‌شوند روز به روز بیشتر می‌شود و کسی علاقه‌ای به ایجاد کار تولیدی ندارد. این از قوانین مالیات که با اقدام و عمل همسو نیست. مالیات را باید از آن کسی که نمی‌دهد  بگیریم. از برج‌سازهایی که آپارتمانشان را متری 30 میلیون تومان می‌فروشند بگیریم، نه تولیدکننده‌ای که پول کارگرش را به زور می‌دهد. حالا بیاییم سراغ بحث تامین اجتماعی؛ در تامین اجتماعی گفتند 30 سال قبل ساختمان ساختید، در این ساختمان بنا کار کرده، پس باید این مقدار پول را با جریمه بیاوری پرداخت کنی. این که دقیقا مخالف اقدام و عمل است. قانون می‌گوید که تولیدکننده پول کارگر را داده و او را بیمه کرده یا خیر. نه اینکه ساختمان را ارزش‌گذاری کنی.

فودنا: امسال مشکلاتی در زمینه تامین مواد اولیه برای واحدهای صنعت شیرینی و شکلات به وجود آمد، چرا این اتفاق افتاد و مشکل از کجاست؟

یونس ژائله، مدیرعامل شیرین عسل: در یک دوره‌ای عده‌ای نشسته‌اند و مملکت با آرامش پیش می‌بردند و همه‌چیز خوب و درست بود، اما ناگهان تصمیم می‌گیرند وزارت‌خانه‌ای که 30 تا 40 سال تجربه دارد کنار رود و وزارتخانه‌ای که بلد نیست متولی امور شود؛ مضاعف بر اینکه نیروی انسانی متخصص و سیستم‌اش را نیز ندارد، متولی واردات شود. به هر حال این وزارتخانه هم اشتباه می‌کند. زمانی باید ثبت سفارش شکر را آزاد می‌کردند که به صورت واردات تامین شود اما این کار انجام نشد. دو سه ماه با تاخیر باز شد آن‌ هم با برخی بحث‌های رانتی و از همه طرف این‌ها با هم ترکیب می‌شود که در نهایت به استیضاح وزیر می‌کشد. ما دولت را دوست داریم، اما این نحوه برخوردشان با مسائل غلط است. همه ما در یک کشتی هستیم به نام اقتصاد ایران و باید آن را دوست داشته باشیم.

فودنا: شما امسال یکی از صادرکنندگان نمونه بودید، آیا دولت اقدامات لازم و کافی را از لحظ مشوق‌های صادراتی انجام می‌دهند؟

یونس ژائله، مدیرعامل شیرین عسل: دولت کسری بودجه دارد. این پدر الان در خانه‌اش پول ندارد؛ یک روزی داشته و امروز ندارد. ما می‌گوییم شرایط شما را درک می‌کنیم. کسری بودجه را می‌دانیم، ما در کنار شما هستیم اما چطور می‌توان درآمد دولت را زیاد کرد، بدون اینکه به تولید لطمه بخورد و صادرات هم افزایش یابد. ما خیلی می‌توانیم کمک کنیم، چون می‌توانیم ایده‌های جدید را تزریق کنیم که چطور صادرات را تشویق کنیم. کشور نیاز به واردات دارد و کسری بودجه هم دارد. می‌توانیم بگوییم فقط کسانی که صادرات می‌کنند بتوانند واردات کالا انجام دهند. یعنی آن‌هایی که درآمد ارزی دارند، این درآمد را صرف واردات کنند. پول مواد اولیه کارخانه را دولت پرداخت و آن را تامین کند، کارخانه تولید کند و قیمت تمام شده‌اش پایین باشد تا بتواند صادرات کند. پول‌ش را هم باید از طریق واردات کالا برگرداند. اینجاست که همه به دنبال صادرات کالا و ایجاد کیفیت بهتر می‌روند، چون تولید باکیفیت ارز ارزان می‌گیرد و اشتغال کشور بیشتر می‌شود.

فودنا: حضور شیرین عسل در مجامع بین‌المللی افتخار صنعت و ایران است. از طرفی بارها از شما برای شرکت در کنفرانس‌های مختلف دعوت شده است. کدام یک از این موارد بیشتر به شما چسبید؟

یونس ژائله، مدیرعامل شیرین عسل: اخیرا در کنگره شیرینی و شکلات جهانی در آلمان یک جلسه سخنرانی 20 دقیقه‌ای برای من گذاشتند که برای من خیلی جالب بود و برای آن‌ها هم جالب بود که همچین شرکت‌هایی در دنیا هستند و آن‌ها بی‌خبرند.

فودنا: به عنوان مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت می‌توان گفت که وظیفه شما سنگین شده است و بخش خصوصی نیز از شما انتظار دارد. چه  اقداماتی را در این راستا می‌خواهید انجام دهید؟

یونس ژائله، مدیرعامل شیرین عسل: از اینکه آقای نعمت‌زاده، من و سایر دوستان را به عنوان مشاور خودش انتخاب کرده است، تشکر می‌کنم و اینکه اولین بار است که وزیر محترم از بخش خصوصی یک سری مشاوره‌هایی می‌گیرند، جای خوشحالی است. ما نه به دنبال مزایا، نه حقوق و نه مقام هستیم. چهار ماه دیگر دولت تمام می‌شود و باید بدانیم که چه کاری می‌خواهیم در این مدت بکنیم. ما که نمی‌توانیم که خودمان را گول بزنیم که برنامه کوتاه مدت و ... ارائه کنیم. اما این اتفاق شروع خوبی است که بعد از چند سال به این نقطه رسیدیم که برای ح مشکلات صادرات از خود صادرکنندگان استفاده می‌شود. به نظر من، ما اصلا مشکلی در وزارت صنعت نداریم. آقای نعمت‌زاده اخلاقی که دارد این است که چیزی که فکر می‌کند درست است و به آن نتیجه برسد، انجام می‌دهد؛ پس مشکلی وجود ندارد. ما بیشتر مشکلات‌مان خارج از وزارت‌خانه است که باید آن‌ها را حل کنیم. وقتی بحث‌مان راجع به مرزهای عراق است، گمرک و وزارت اقتصاد و ... دخیل هستند و باید ورود کنند. این‌ها کارهایی است که باید در وزارت‌خانه راه بیفتد و بسیار کلیدی‌ست. باید با دقت و جدیت وقت بگذاریم و بخش خصوصی را در این حوزه سربلند کنیم تا کار انجام شود.

فودنا: برخی می‌گویند که شما جزو افراد ثروتمند ایران هستید، تعریف ثروت از زبان شما چیست؟

یونس ژائله، مدیرعامل شیرین عسل: اگر منظور از ثروت‌مند، پول‌دار است، ما پول‌دار که نیستیم، حساب‌های بانکی ما صفر است و اگر می‌گویند چون 11 هزار کارمند دارد ثروت‌مند است، بحث دیگری است. من خودم را جزو ثروت‌مندان نمی‌دانم، اما اگر بتوانیم تمام منابع خود را صرف کاری کنیم که از آن لذت می‌بریم، آن ثروت واقعی است؛ تا وقتی لذت نبریم ثروتی وجود ندارد.

فودنا:  قطعا در سفر خود به کشورهای خارجی با پیشنهادهای وسوسه‌کننده‌ای مواجه شده‌اید، چرا از آن‌ها استقبال نکردید؟

یونس ژائله، مدیرعامل شیرین عسل: همه می‌دانند که ریشه ‌ما توی خاک است و هرکاری کنند ریشه ما بلند نمی‌شود. اینجا سرزمین و وطن ماست و با چیزی نمی‌شود آن را عوض کرد. سال‌ها قبل به ما پیشنهاد زمین مجانی، وام‌های بالا با سود یک درصد و ... شده است که همین کاری که انجام می‌دهیم را آن‌جا انجام دهیم، اما نمی‌توانیم از وطن خود دست بکشیم.

فودنا:  تنوع محصولات شیرین عسل روزبه‌روز بیشتر می‌شود، دقیقا می‌دانید که چند محصول دارید؟

یونس ژائله، مدیرعامل شیرین عسل: خیر شاید بیش از 1000 محصول. ما همینطور هفته به هفته جنس جدید می‌زنیم. دوست داشتنی است. آدم با این‌ها زنده و ثروت این است. ما جمعیتی داریم به نام سوپر مارکت‌ها و بقالان. اگر بتوانیم کمک کنیم که چطور خودشان را بالا بیاورند و به روز و شیک‌تر شوند، خیلی خوب است. ما گاها به ‌آن‌ها نشان می‌دهیم که نحوه فرهنگ در شیرین عسل چگونه است. این یک فرهنگ تازه‌ای برای این‌ها بود و الان در حال رشد کردن است. امیدوارم روزی بتوانم بگویم که شیرین عسل بزرگ‌ترین شرکت خصوصی کشور است که بیشترین اشتغال ایران را در اختیار دارد.

فودنا: شما جوان بودید که کار با شیرین عسل را آغاز کردید، اگر بخواهید یک نصیحت به جوانان داشته باشید، آن چیست؟

یونس ژائله، مدیرعامل شیرین عسل: پرکار و قوی باشید. ممکن است باهوش نباشید و خیلی‌ها هم باهوش نبودند؛ من هم نیستم؛ اما استمرار و پشتکار از هر چیزی، یک چیز مستحکم می‌سازد. تلاش شبانه‌روزی، صداقت در کار، راست‌گویی و ... مهم‌ترین الگوهایی است که ما در جامعه ایرانی داریم. ما اگر برخی صفات بد را کنار بگذاریم، موفق می‌شویم.

فودنا: از چه چیزی ناراحت و از چه خوشحال می‌شوید؟

یونس ژائله، مدیرعامل شیرین عسل: زمانی که کسی دروغ می‌گوید من ناراحت و با صداقتخوشحال می‌شوم.

فودنا: شما نیروی کار بسیاری را در اختیار دارید و هزاران خانواده در مجموعه شما فعالیت می کنند؛ به شما از صمیم قلب تبریک می گویم؛ و اما حرف آخر:

یونس ژائله، مدیرعامل شیرین عسل: ما افتخاری نصیب‌مان شده که در کنار این دوستان باشیم. این‌ها شبانه‌روز دارند زحمت می‌کشند و خستگی ناپذیرند. شیرین عسل یعنی خستگی ناپذیر. ما در بخش رسانه هم باید صداقت داشته باشیم و از باندبازی و لابی‌گری پرهیز کنیم. جامعه ما وقتی موفق می‌شود که از باندبازی پرهیز شود. اعتبار بزرگ‌ترین ثروت یک ملت است، چون با پول نمی‌توان اعتبار به دست آورد اما با اعتبار می‌توان پول به دست آورد. گاهی اوقات ما با دروغ‌گویی‌های‌مان اعتبار خود را خراب می‌کنیم.

فودنا 

به بودن این مردان و قهرمانان بزرگ در ایران، افتخار می کنیم

علی اکبر علیان نژادی