رضا باجلانی در گفت و گوی اختصاصی با ایرنا ضمن بررسی مسایل و شرایط
موجود صنایع لبنی راهکارهای موثر و برنامه های استانی را برای حل معضلات این بخش مهم
تولید تشریح کرد.
سوال:سالانه چه میزان شیر در سطح استان
مرکزی تولیدی می شود و چه میزان ظرفیت فرآوری برای این محصول در استان ایجاد شده است؟
رضا
باجلانی: 320 هزار تن شیر سالانه در استان مرکزی تولید می شود و با اقدام های انجام
شده توانایی و ظرفیت فرآوری حدود 700 هزار تن شیر در قالب 21 واحد صنایع لبنی در این
استان ایجاد شده است.
سوال:آیا واحدها لبنی استان مرکزی
با تمام ظرفیت اسمی خود فعال هستند در صورت فعالیت مازاد نیاز خود را از چه طریق تامین
می کنند؟
رضا
باجلانی: این واحدها هم اکنون به دلیل رقابتی بودن بازار و وجود برخی مشکل ها بر سر
راه تولید، به صورت میانگین با کمتر از 50 درصد از ظرفیت اسمی به فعالیت اشتغال دارند.
تعدادی
از این واحدها با 30 و برخی دیگر با 70 درصد ظرفیت فعالیت دارند و شماری از واحدها
نیز به دلیل نداشتن فناوری و تجهیزات به روز تولید و ناتوانایی اصلاح ساختار بازسازی
و نوسازی و توان پایین رقابتی در حال حاضر در چرخه تولید حضور ندارند.
برخی
از واحدهای لبنی فعال به دلیل رقابتی بودن قیمت دریافت و فروش شیر، محصول مورد نیاز
خود را از خارج استان تهیه می کنند.
سوال:مهمترین مشکل ها و دلایل کاهش
ظرفیت تولید واحدهای لبنی استان مرکزی چیست؟
رضا
باجلانی: مشکل های متفاوتی بر سر راه صنایع لبنی وجود دارد که عمدترین آن مربوط به
بخش فروش و نداشتن نقدینگی لازم برای خرید مواد اولیه است.
بر
اساس پیش بینی های انجام شده مقرر بود در برنامه پنجم توسعه سرانه مصرف لبنی مردم در
کشور به 167 کیلوگرم افزایش یابد در صورتی که هم اکنون این رقم حدود 90 کیلوگرم است
و با توجه به اینکه ظرفیت فرآوری ایجاد شده بر اساس پیش بینی های افزایش سرانه مصرف
صورت گرفته، چالش هخای اساسی برای واحدهای تولیدی صنایع لبنی در حوزه فروش ایجاد شده
است.
کاهش
قدرت خرید مردم و نبود نظام پرداخت یارانه برای لبنیات از دیگر عوامل کاهش مصرف سرانه
مصرف شیر در جامعه است.
دولت
با اختصاص یارانه مناسب می بایست زمینه افزایش سرانه مصرف شیر در جامعه را افزایش دهد
که در زمان هدفمندکردن یارانه ها به این مهم کمتر توجه شد و این امر کاهش مصرف لبنیات
در سطح جامعه را به همراه داشت که همین غفلت در آینده می تواند خطرات بسیاری را برای
سلامتی عمومی جامعه و کاهش اشتغالزایی صنایع لبنی رقم بزند.
رقابتی
بودن تولید و فروش از مهترین خصوصیات این صنعت است و همواره واحدهای بزرگتر و شناخته
شده به نوعی واحدهای کوچکتر را از چرخه بازار خارج می کنند.
سوال:به نظر شما چه عوامل دیگری در
چالش های حوزه تولید صنایع لبنی نقش دارد؟
گرایش
مردم به مصرف محصولات لبنی تولیدی به روش سنتی به دلیل اختلاف قیمت و پایین بودن قیمت
محصولات سنتی نسبت به صنعتی، پایین بودن قدرت خرید و تبلیغات مسموم انجام شده علیه
محصولات غذایی صنعتی از دیگر عوامل کاهش فروش در این واحدها شده است.
فرسودگی
ماشین آلات و تکنولوژی پایین واحدهای لبنی استان توان رقابت پذیری و حضور محصولات لبنی
در بازارهای بین المللی و صادرات را از این واحدها گرفته است.
پرداخت
نشدن پول واحد های تامین کننده شیر مدارس توسط دولت نیز از دیگر مشکل های بر سر راه
این واحدها است.
مشکلات
مدیریتی واحدهای لبنی از دیگر مسایل این بخش است، باتوجه به اینکه در این بخش بحث تولید
با فروش مجزا است و بازار روز به روز رقابتی تر می شود ، برخی از این واحدها به دلیل
ناکارآمدی مدیران بیشتر در حوزه تولید متمرکز شده و از حضور در بازار رقابت غافل می
شوند که این مهم لطمه های جبران ناپذیری به این واحدها وارد می کند.
سوال:مهمترین راهکار برای برطرف شدن
مشکلات این بخش و فعال سازی این واحدها چیست.
رضا
باجلانی: باتوجه به وجود مسایل و مشکل های متفاوت و متعدد بر سر راه تولید واحدهای
لبنی استان مرکزی نیاز است برای فعال کردن و افزایش توان تولیدی مسایل و مشکلات این
واحدها جمع آوری و به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گیرد.
سوال:سیاست های وزارت جهاد کشاورزی
در این خصوص چیست؟
هم
اکنون وزارت جهاد کشاورزی برای رفع برخی از مشکل های اقتصادی واحدهای لبنی و دامداری
ها تشکیل زنجیره تولید را در دستور کار خود قرار داده است و با تحقق این سیاست واحدهای
تولیدی شیر، دامداران و کشاورزان که تولید خوراک دام فعال هستند به صورت یک زنجیره
از تولید علوفه و خوراک دام تا عرضه به بازار در سود و ضرر هم سهیم می شوند و با اجرای
آن بخشی از مشکلات این بخش برطرف و دست واسطه از این بخش کوتاه می شود.
سوال:چه میزان اشتغالزایی در واحدهای
تولید صنایع لبنی در استان مرکزی ایجاد شده است؟
رضا
باجلانی: در هر یک از واحدهای تولید لبنی استان مرکزی به طور میانگین برای 25 نفر اشتغالزایی
شده است.
سوال:چه اقدام هایی برای رفع مشکل
ها و فعال کردن و افزایش ظرفیت واحدهای لبنی استان مرکزی صورت گرفته است؟
رضا
باجلانی: شناسایی واحدهای لبنی که به دلیل بدهی های بانکی غیر فعال شده اند و قرارگرفتن
آن ها در چرخه فعال کردن واحدهای غیر فعال، نیمه فعال و معرفی آنها به بانک برای شروع
فعالیت و اعطای تسهیلات برای افزایش ظرفیت اسمی واحدهای نیمه فعال از جمله اقدام های
جهاد کشاورزی و دولت برای رفع برخی از مشکل های اعتباری این واحدها است.
سوال:با توجه به وجود مشکل فروش و
حضور این واحدها در بازارهای داخلی و خارجی رفع مشکل اعتباری تا چه میزان بر افزایش
ظرفیت آنها موثر است؟
رضا
باجلانی: نبود بازار و فروش محصول های تولیدی بخشی از مشکل این واحدها را تشکیل می
دهد تا زمانی که در شرایط رکود اقتصادی قرار داریم و قدرت خرید مردم کاهش یافته این
حمایت ها و اعطای تسهیلات به آنها ممکن است به مشکلی برای آنها تبدیل و مشکلات آنها
را افزایش دهد.
کمک
های اعتباری به واحدهای لبنی و افزایش تولید در این واحدها تا زمانی که نتوانیم سرانه
مصرف را افزایش دهیم و قدرت خرید مردم را بالا ببریم آنها با مشکل فروش مواجه بوده
و این حمایت ها همانند مسکنی برای آن ها محسوب می شود.
سوال:سالانه چه میزان محصول لبنی از
استان به خارج از کشور صادر می شود و چه راهکاری برای افزایش صادرات و رفع مشکل فروش
این محصول ها اندیشیده شده است؟
رضا
باجلانی: 35 میلیون دلار انواع محصول واحدهای تبدیلی کشاورزی سال گذشته از استان مرکزی
به خارج از کشور صادر شد که بخش از این صادرات را محصولات لبنی تشکیل می دهد.
واحدهای
موفقی در امر صادرات محصول های لبنی در این استان فعالیت دارند و محصول های ود را
به کشور عراق و کشورهای همجوار صادر می کنند.
به
دلیل نبود تشکل قوی صادراتی در بخش صنایع لبنی و عدم برخورداری واحدهای تولیدی صنایع
لبنی از تکنولوژی های روز آمد و برخورداری از تکنولوژی های متوسط تولیدی توان رقابت
و حضور در بازارهای بین المللی را ای این واحدها گرفته و آن ها را در بخش فروش در این
حوزه با مشکل مواجه کرده است.
در
استان مرکزی 170 گاوداری صنعتی با ظرفیت 29 هزار و 458 راس و 948 گاوداری نیمه صنعتی
با 25 هزار و 385 راس دام وجود دارد.
در
مجموع در استان مرکزی 200 هزار گاو مولد وجود دارد که 50 بیش از هزار راس آن در گاوداری
های صنعتی و نیمه صنعتی و بقیه به صورت سنتی در روستاها نگهداری می شوند.