بازار چای در دست رقبای خارجی

 آمارها حاکی از آن است که سرانه مصرف چای هر ایرانی حدود 1.4 کیلوگرم است یعنی حدود 5 درصد از چای تولیدی دنیا در  کشورمان مصرف می‌شود اما آنچه که در میان آمار بیش از پیش جلب توجه می‌کند میزان تمایل مردم به مصرف چای خارجی است.

این در حالی است که  32هزار هکتار از اراضی شمالی کشور چای کشت می‌شود.

گزارش‌های میدانی خبرنگار ما دلیلی بر این مدعا است که بسیاری از فروشندگان چای علت این استقبال را تغییر ذائقه مردم به واسطه عرضه فراوان چای خارجی می‌دانند. اما از طرفی نباید این نکته را فراموش کرد که چای ایرانی پاسخگوی نیاز داخل نیست و تنها 15 درصد از سهم بازار کشور را در اختیار دارد.

در این راستا رئیس اتحادیه چایکاران در اردیبهشت سال جاری اعلام کرد سالانه 110 هزار تن چای از هند و سریلانکا وارد کشور می‌شود که سالانه 600 میلیون دلار برای واردات آن هزینه می‌شود.

در این باره یکی از فعالان تولید چای به خبرنگار باشگاه خبرنگاران گفت: اگر دولت به جای واردات 600 میلیون دلاری چای خارجی همین میزان هزینه را برا ی اصلاح زیرساخت‌های صنعت چای ایرانی و بهبود وضعیت چایکاران صرف کند مسلما وضعیت چای داخلی و چایکاران بهبود می‌یابد و در این شرایط است که می‌توان در زمینه تولید چای با نمونه‌های خارجی رقابت کند.

اما نباید این موضوع را فراموش کنیم که تبلیغات بسیار ضعیف در دامن زدن به این موضوع نیز بی‌تأثیر نبوده است این بخشی از صحبت‌های یکی دیگر از عرضه‌کنندگان چای است.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان در خصوص میزان تمایل مردم به خرید چای ایرانی گفت: می‌توانم به جرأت بگویم که بیشتر از نیمی از مشتریان متقاضی چای خارجی هستند و عده محدودی چای ایرانی خریداری می‌کنند و بسیاری از مردم کیفیت چای ایرانی را مطلوب ارزیابی نمی‌کنند.

جزئیات بیشتر این عدم کیفیت را بهرام حاجی کریملو تولیدکننده چای اشاره و بیان داشت: وقتی سازمان چای محصول را از چایکاران به قیمت هر کیلوگرم هزار و  200 تومان تا 2 هزار تومان خریداری می‌کند مسلما با این نرخ ناچیز برای چایکار صرفه اقتصادی ندارد تا چای را در هنگام برداشت به صورت اصولی و درست (دو برگ و یک غنچه) بچیند و کشاورز برای اینکه تنها چند هزار تومان بیشتر کسب کند چای را به صورت غیراصولی و همراه با ساقه و برگ‌های مادر که اصلا مناسب برای خشک شدن نیست برداشت می‌کند تا وزن محصول به دست آمده بیشتر شود و در نتیجه چایکار بتواند پاسخگوی نیازهای مالی خود شود.

در این خصوص باید یادآور شد طبق گفته رئیس سازمان چای در حال حاضر ارزش یک کیلوگرم برگ سبز چای هزار و 300 تومان بوده و از سوی دیگر میزان دستمزد یک کارگر در روز 50 هزار تومان است بنابراین چایکار باید بیش از 35 کیلوگرم برگ سبز چای را به جای حقوق یک روز کارگر بدهد.

این فعال عرصه چای با اشاره به عدم پرداخت به موقع مطالبات چایکاران که یکی دیگر از مشکلات است افزود: دولت پول چای خریداری شده عرضه‌کنندگان را به موقع از آنها دریافت می‌کند اما در پرداخت مطالبات چایکاران اهمال می‌ورزد.

وی در ادامه گفت: از طرف دیگر چای ایرانی علاوه بر بازار داخل بازار صادراتی را نیز در دست ندارد به طوری که فعالان این عرصه گفته‌اند صادرات  برای کشور صرفه اقتصادی ندارد و اینکه چای ایرانی با این کیفیت نه چندان رضایت بخش که ما از لحظه برداشت تا خشک کردن چای شاهد آن هستیم در خارج از کشور متقاضی برای مصارف خوراکی نخواهد داشت.

هوسمی رئیس اتحادیه چایکاران در خصوص میزان تولید چای ایرانی گفت: به دلیل عدم استقبال دولت و مردم از چای تولید داخل کشور تولید چای از 70 هزار تن به حدود 17 هزار تن در سال  کاهش یافته است.

موضوع دیگری که موجب شده بسیاری از چایکاران زمین‌های زراعی خود را به دلیل عدم حمایت دولت، نبود تسهیلات و همچنین نبود بازار مناسب برای چای ایرانی تغییر کاربری داده‌اند و به کشت مرکبات روی آورده‌اند حتی برخی از این مزارع به ویلاها و خانه‌های مسکونی تبدیل شده است.