سه شنبه / ۹ تیر ۱۳۹۴ / ۱۱:۵۹
سرویس : خشکبار، حبوبات و تنقلات
کد خبر : ۵۸۸۱۰
گزارشگر : ۱۰۰۸
سرویس خشکبار، حبوبات و تنقلات

دسترنج خرماکاران سیستان و بلوچستان در جیب سودجویان

تولید سالانه افزون بر 200 هزار تن خرما آنهم از 70 رقم که بهترین و کیفی ترین خرمای دنیا نیز در میان آنها وجود دارد دسترنج کشاورزان سیستانی و بلوچستانی است اما به سبب نبود امکانات، کارخانه ها و واحدهای بسته بندی و فرآوری سود اصلی به جیب سودجویان سرازیر می شود.

کشاورزان سیستانی و بلوچستانی با تحمل زحمات و گرمای فراوان و طاقت فرسا بهترین و کیفی ترین خرما را تولید می کنند اما با قیمتی اندک به دلالان و تجار خارجی و سایر استان های داخلی می فروشند و آنان نیز پس از بسته بندی با برند دلخواه و قیمت گزاف در بازارهای ایران و جهان به فروش می رسانند و در واقع سود اصلی عاید این افراد می شود.
سیستان و بلوچستان به عنوان پهناورترین استان کشور در منتهی الیه جنوب شرق ایران بزرگ قرار دارد که با دارا بودن آب و هوایی گرم و خشک در طول سال و بارندگی های محدود از کم بارش ترین استان های کشور محسوب می شود.
این استان با داشتن تنوع آب و هوایی انواع میوه های گرمسیری، نیمه گرمسیری و سردسیری را تولید می کند، یکی از عمده ترین محصولات کشاورزان استان که به صورت انبوه نیز کاشت و برداشت می شود خرما است و در شهرستان های ایرانشهر، سراوان، دلگان، سیب سوران، مهرستان، نیکشهر، سرباز، زاهدان، خاش و چابهار تولید می شود.
سیستان و بلوچستان با سطح زیر کشت 52 هزار و 710 هکتار و تولید 217 هزار تن از لحاظ سطح زیر کشت خرما رتبه نخست کشور و از نظر تولید محصول رتبه دوم را به خود اختصاص داده است.
این استان از مهمترین تولید کنندگان و صادر کنندگان و زودرس ترین خرما در میان استانهای کشور محسوب می شود.
70 رقم خرما در سیستان و بلوچستان تولید می شود که مهمترین آنها ربی،مضافتی،زاهدی، دسکی، رنگنو، هلیله، کلگی، شکری و سنگ شکن است.
خرمای ربی یکی از مهمترین و بهترین ارقام خرمای سیستان و بلوچستان است که هم اینک بیش از یک چهارم تولید این محصول در استان یعنی حدود 59 هزار تن را به خود اختصاص داده است و این رقم جزو اقلام گوشتی و نیمه خشک طبقه بندی می شود که نیاز به سردخانه ندارد.
همچنین ارقام مضافتی سیستان و بلوچستان بیش از یک دوم سطح خرما یعنی حدود 131 هزار تن و سایر ارقام نیز یک چهارم یعنی حدود 28 هزار تن باقیمانده نخیلات استان را شامل می شود.
برند مشخص و بسته بندی مناسب یکی از مهمترین فاکتورها برای دستیابی به فروش مناسب هر محصول است که متاسفانه به دلیل نبود برند مشخص و کمبود شرکت های بسته بندی مناسب در سیستان و بلوچستان شاهد هستیم دسترنج کشاورزان استان یا توسط تجار سایر استان ها خریداری و با نام و نشان دیگر و یا توسط تجار کشورهای دیگر به صورت فله ای خریداری و بعد از بسته بندی با برند دلخواه با قیمت های بالا در سطح دنیا و کشور عرضه می شود.
رییس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان گفت: 70 نوع خرما در سیستان و بلوچستان کشت می شود که 86 درصد آن به ارقام مضافتی و ربی اختصاص دارد.
رضا نجفی اضافه کرد: 14 درصد از نخلستان های استان با 11 هزار هکتار نیز زیر کشت سایر ارقام خرما رفته است.
وی اظهار داشت: 22 هزار و 500 هکتار از باغات خرما سیستان و بلوچستان به کشت خرمای مضافتی با تولید سالانه 129 هزار و 600 تن و 19 هزار هکتار از نخلستان های استان به کشت خرمای ربی با تولید 63 هزار تن اختصاص دارد.
وی گفت: در مجموع 52 هزار و 710 هکتار از باغات سیستان و بلوچستان را نخلستانهای خرما تشکیل می دهد که سالانه 217 هزار تن محصول خرما از آنها برداشت می شود و زمینه اشتغال 50 هزار نفر را فراهم کرده است.
نجفی افزود: بیشترین نخلستان های استان در شهرستان های سراوان، ایرانشهر، نیکشهر و سیب و سوران واقع شده است.
وی با بیان اینکه سیستان و بلوچستان بیشترین سطح کشت خرمای کشور را دارد خاطر نشان کرد: خرمای تولید شده استان علاوه بر سایر استانهای کشور به کشورهای حوزه خلیج فارس، کشورهای اروپایی و روسیه صادر می شود.
رییس سازمان جهاد کشاورزی استان گفت: متاسفانه خرمای تولید شده استان به دلیل نبود صنایع بسته بندی و سایر مشکلات توسط تجار دیگر استان ها خریداری و با نام و نشان دلخواهشان به فروش می رسد و مقادیر زیادی از خرمای تولیدی استان نیز بوسیله تجار خارجی به صورت ارزان و فله ای و با قیمت نازل خریداری و پس از انتقال در دیگر کشورها با نام و نشان جدید و با قیمت های گزاف در بازارهای جهانی عرضه می شود.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت سیستان و بلوچستان نیز به خبرنگار ایرنا گفت: این استان با وجود تولید بهترین خرما متاسفانه به علت نبود سرمایه گذاری مناسب و مشارکت کمرنگ بخش خصوصی جایگاه مناسب و بالایی در بازارها ندارد در حالی که استان هایی با رتبه پنجم و ششم تولید خرما، به سبب بسته بندی و فرآوری وضعیت مناسب تری در مقایسه با این استان دارند.
نادر میرشکار بیان کرد: در سیستان و بلوچستان هم اینک بیش از 45 واحد صنعتی در زمینه خرما در حال فعالیت هستند که از این تعداد 39 واحد سردخانه 100 تنی تا پنج هزار تنی با ظرفیت 51 هزار و 850 تن،13 واحد بسته بندی 400 تا هشت هزار تنی با مجموع ظرفیت 36 هزار و 750 تن و دو واحد فرآوری شیره و شکلات خرما با ظرفیت 10 هزار و 200 تن فعالیت دارند.
وی ادامه داد: متاسفانه به دلیل نبود برند مشخص و بسته بندی محصول خرمای تولیدی، قسمت عمده خرمای استان به صورت فله به کشورهای حوزه خلیج فارس و بعضی از کشورهای همسایه منتقل و پس از بسته بندی به نام همان کشورها به اقصی نقاط دنیا صادر می شود که این امر ارزش افزوده ای را که بایستی نصیب باغداران و صنعتگران ایرانی کند به جبیب بازرگانان خارجی سرازیر می کند.
وی گفت: بسته بندی محصول و داشتن برند مشخص در صنعت فروش و صادرات اهمیت زیادی دارد که متاسفانه به دلیل کمبود شرکت های بسته بندی مناسب در استان شاهد بسته بندی نامناسب این محصول در کارگاههای محلی هستیم.
وی مهمترین چالش های پیش روی خرمای سیستان و بلوچستان را ابلاغ نکردن تسهیلات طرح خرید توافقی خرما از سوی سازمان توسعه تجارت ایران در سالهای گذشته که باعث به وجود آمدن مشکلات عدیده برای تولید کنندگان، خریداران و صادر کنندگان شده، نرخ بالای تسهیلات اعتباری بانک ها و مستهلک شدن وام در کمتر از یک سال، نداشتن بنیه مالی تولید کنندگان و وثیقه سنگین برای دریافت تسهیلات بانکی، شست و شوی نامناسب، ضدعفونی غیر اصولی و تعدیل نکردن رطوبت خرما ذکر کرد.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت سیستان و بلوچستان ادامه داد: نداشتن بنیه قوی مالی خریداران و صادر کنندگان استان مبنی بر خرید توافقی قبل از عمل آوری محصول که سبب کاهش قدرت رقابت با دیگر تجار شده، بسته بندی های موجود که به صورت حلبی، کیسه، سبدی و کارتن انجام می شود، افزایش هزینه های تولید، پشتوانه محدود مالی باغداران، عدم بستر سازی مناسب برای ذخیره سازی و خرید که سبب می شود تولید کننده اجبارا محصول را در بازده زمانی خاص به فروش برساند و افزایش هزینه های حمل و نقل و ضایعات خرما به دلیل فقدان سردخانه و نبود مراکز بسته بندی در نزدیکی مزارع از دیگر چالش های خرمای سیستان و بلوچستان است.
وی تصریح کرد: از دیگر مانع و چالش ها کمبود فناوری و تجهیزات پیشرفته در سیستان و بلوچستان که این مهم تولید انواع بسته بندی را برای محصولات جانبی مانند شیره، سرکه، شهد، عسل، تمبر، الکل و شکلات خرما با مشکل روبه رو کرده، سنتی بودن تمامی مراحل تولید از گرده افشانی تا برداشت و وجود نداشتن قوانین بازدارنده از عرضه فله ای خرما به کشورها و استان های همجوار که باعث فروش خرما بر روی نخیلات شده و صادر کنندگان آن را به صورت فله به کشورها و استان های همجوار صادر و به همین دلیل ارزش افزوده حاصله به صادر کننده تعلق نمی گیرد.
میرشکار گفت: این سازمان برای رفع مشکلات موجود و جلوگیری از خرید فله خرما توسط تجار کشورهای خارجی و کسب سود و منافع و نیز به منظور کمک به فعالان این عرصه پیشنهاد می دهد گمرکات و بازارچه های مرزی استان از ترخیص خرمای خام فاقد گواهی استاندارد جلوگیری کنند.
وی ادامه داد: ابلاغ زود هنگام تسهیلات از سوی بانک های عامل و پایین آوردن نرخ سود تسهیلات، اجرای برنامه حمایتی از فعالان بخش خرما و ارائه مشوق ها و حمایت های مورد نیاز نظیر اختصاص یارانه حمل و نقل و جوایز صادراتی به صادر کنندگان، تاسیس اتحادیه انجمن صادر کنندگان خرما با نظارت و کمک انجمن خرمای استان به منظور خرید خرمای کشاورزان و باغداران و حمایت از آنها برای جلوگیری از ضرر و زیان فعالان، احداث سردخانه های اختصاصی در کنار باغات بزرگ خرما در همه شهرستان های خرما خیز استان و برگزاری کلاس های آموزشی منظم برای افراد جدید الورود و تجار فعال خرما پیشنهاد می شود.
وی گفت: اعلام قیمت های جهانی خرما به تجار سالی دوبار، اعلام اطلاعات مورد نیاز تجار و صادر کنندگان به منظور افزایش صادرات توسط انجمن خرمای استان، ثبت اطلاعات مورد نیاز در وب سایت اتاق بازرگانی استان به منظور دستیابی به اطلاعات مورد نیاز صادر کنندگان و تجار ایران، اطلاع از آمار و وضعیت تولید و صادرات کشورهای خرما خیزجهان و تعیین استراتژی های قیمت و صادرات بر اساس آن و ایجاد ارتباط با نمایندگی بارزگانی کشورمان در کشورهای هدف صادرات به منظور کمک به بازاریابی محصولات استان می تواند در رفع مشکلات موثر باشد.

طاهره هامون نورد ناظر گمرکات استان سیستان و بلوچستان و مدیر کل گمرک زاهدان گفت: سال گذشته 24 هزار تن خرما به ارزش 29 میلیون دلار از استان صادر شد که از نظر وزنی نزدیک به 200 درصد و ارزشی 420 درصد رشد را در هشت سال اخیر نشان می دهد.
نماینده مردم چابهار، نیکشهر، کنارک و قصرقند در مجلس شورای اسلامی هم گفت: خرمای مرغوب و با کیفیت بخش لاشار شهرستان نیکشهر خریدار مناسبی ندارد و حاصل دسترنج کشاورزان تنها دهان دلالان را شیرین می کند.
یعقوب جدگال اظهار داشت: متاسفانه عده ای از دلالان با ورود به منطقه بلوچستان خرمای مرغوب و با کیفیت را با قیمت هر کیلوگرم 700 تا هزار تومان خریداری و با چندین برابر قیمت به سایر نقاط کشور و یا به خارج از کشور انتقال داده و به فروش می رسانند.
وی گفت: مسوولان ذیربط باید تمهیدات لازم را برای خرید تضمینی خرمای شهرستان نیکشهر بیاندیشند تا کشاورزان متضرر نشوند.
فرماندار نیکشهر نیز با بیان اینکه سه هزار و 850 هکتار نخیلات با بیش از 120رقم خرما در شهرستان نیکشهر کشت می شود افزود: از این سطح زیرکشت یک هزار و 800 هکتار نخیلات به بخش لاشار اختصاص دارد که با توجه به وضعیت آب و هوایی خرمای لاشار مشهور و صرفه اقتصادی دارد.
صاحب گل صالحی گفت: سالانه بیش از 18 هزار تن خرما در این شهرستان برداشت می شود ولی به علت عدم خرید تضمینی، هر ساله کشاورزان متضرر می شوند.
هدایت اله میرمرادزهی نماینده مردم سراوان، سیب سوران و مهرستان در مجلس شورای اسلامی نیز گفت: با توجه به اینکه خرما محصولی با ارزش افزوده بسیار بالااست به همین جهت مسوولان ذی ربط از جمله وزارت جهاد کشاورزی، اتحادیه ها و تشکل های سازمان تعاون باید با ایجاد صنایع تبدیلی و بسته بندی مناسب زمینه صادرات خرما را فراهم کنند.
مدیر کل دفتر حمایت از مالکیت صنعتی نیز در میز خرمای سیستان و بلوچستان گفت: ثبت جهانی محصولات ایرانی با توجه به اهمیت و جایگاه محصولات مهم و استراتژیک ایران و ضرورت انحصار امتیاز صادرات این محصولات یکی از مهمترین برنامه های این نهاد است.
سید مهدی میر صالحی ادامه داد: خرما از جمله این محصولات است که وزارت صنعت، معدن و تجارت بر حسب وظیفه خود در حوزه تجارت تصمیم دارد این محصول را در کنار دیگر محصولات ثبت شده کشور در سطح جهانی به ثبت برساند.
وی تصریح کرد: از سال 90 ثبت جهانی کالاهای ایرانی مورد توجه جدی این نهاد قرار گرفت به طوری که فرش نخستین کالای ایرانی بود که به ثبت رسید و در همین راستا پرونده ثبت جهانی فرش سیستان نیز به زودی کامل و با برند مشخص به بازار جهانی عرضه خواهد شد.
وی گفت: از آنجایی که ایران دومین کشور صادرکننده خرما دنیا محسوب می شود لذا ضروری است این محصول مهم و استراتژیک با برند کشور به جهان عرضه شود.
مدیر کل دفتر حمایت از مالکیت صنعتی ادامه داد: ثبت جهانی کالاهای ایرانی مزایای مختلفی از جمله حفظ شهرت و جایگاه محصولات داخلی و افزایش درآمد و بهره وری بیشتر برای کشاورزان کشور به دنبال دارد لذا می توان با ثبت جهانی خرما و برند سازی این محصول ضمن معرفی خرمای کشور به دنیا با نام واقعی سبب ارزآوری مناسبی برای فعالان این بخش شد.

میرصالحی از مسوولان سیستان و بلوچستان خواست با تشکیل گروه های کارشناسی ابتدا مقدمات این کار را در استان خود فراهم و بعد از تکمیل، آن را به دفتر حمایت از مالکیت صنعتی ارسال تا این نهاد مقدمات ثبت جهانی این محصول با ارزش و استراتژیک کشور را در دنیا فراهم کند.

 

ایرنا

(سه شنبه ۹ تیر ۱۳۹۴) ۱۱:۵۹

پست الکترونیک را وارد کنید
تعداد کاراکتر باقیمانده: 500
نظر خود را وارد کنید


خبر 1

خبر برگزیده

بازار ارز

سرویس نمایشگاه و همایش‌ها