تغذیه در ماه مبارک رمضان یکی از نکاتی است که روزه‌داران باید به آن توجه داشته باشند. این موضوع در ایام تابستان با توجه به طولانی شدن ساعات نخوردن و نیاشامیدن ضرورت دوچندان پیدا می‌کند و در تغذیه، رفع عطش ناشی از گرمای طاقت‌فرسا نیز بدان افزوده‌شده و روزه‌داران باید به این امر نیز توجه کنند.
در این زمینه علی اکبر حق ویسی، کارشناس مسئول معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی قم که از کارشناسان خبره و باسابقه در زمینه تغذیه است، در گفتگو با خبرنگار مهر بر ضرورت رعایت تغذیه مناسب در ایام ماه رمضان تأکید کرد.
وی در این گفتگو با بیان اینکه روزه باعث می‌شود تا اعضای بدن مخصوصاً دستگاه گوارش در طول ۱۱ ماه فعالیت به یک ماه استراحت بپردازد، عنوان کرد: روزه‌داران دو وعده سحری و افطار را در پیش دارند که وعده سحری به دلیل اینکه انرژی بدن در طول روز را تأمین می‌کند از اهمیت بسیاری برخوردار است.
استفاده از غذاهای دیر هضم که حاوی قند مرکب هستند در سحری
این کارشناس تغذیه افزود: افرادی که بدون سحری روزه می‌گیرند در طول روز دچار کاهش قند خون شده که این امر بر کاهش تمرکز و پایین آمدن توان در انجام فعالیت‌های روزمره تأثیرگذار است و این حالات اگر در فردی ایجاد شود هیچ ارتباطی به روزه‌داری نداشته و تنها به دلیل تغذیه نامناسب در وعده سحری است.
در وعده سحری باید از غذاهای سرخ‌شده، پرچرب و شیرینی‌ها به دلیل اینکه باعث تشنگی می‌شود دوری کرد
وی ادامه داد: در این وعده استفاده از غذاهای دیر هضم که حاوی قند مرکب هستند همچون انواع غلات، برنج و ماکارونی و غذاهای حاوی فیبر مانند انواع میوه‌ها و سبزی‌ها توصیه می‌شود.
حق ویسی ضمن تأکید بر اینکه در وعده سحری باید از غذاهای سرخ‌شده، پرچرب و شیرینی‌ها به دلیل اینکه باعث تشنگی می‌شود دوری کرد، ادامه داد: خوردن سالاد که حداقل آن خیار و گوجه همراه با کاهو است و میوه در وعده سحری به دلیل اینکه برای کاهش احساس گرسنگی و تشنگی تأثیرگذار است نباید فراموش شود.
وی ادامه داد: می‌توان به سالاد هویج رنده شده و مقداری جوانه گندم و حبوبات اضافه کرد و از خیار و کاهو نیز به دلیل اینکه بیشترین آب را در سبزی‌ها دارند و از تشنگی پیشگیری می‌کنند استفاده کرد.
پرهیز از مصرف هندوانه در وعده سحر
حق ویسی با اشاره به اینکه میوه‌هایی همچون طالبی و هندوانه را نباید در وعده سحر استفاده کرد، بیان داشت: هندوانه به دلیل داشتن پتاسیم بالا در سلول‌های مغزی تأثیرگذاشته و موجب کاهش سدیم شده که این امر می‌تواند موجب سردرد شود بنابراین باید این میوه در طول وعده افطار تا سحر استفاده شود.
وی همچنین استفاده بیش از حد نمک، نوشابه، غذاهای دارای کافئین مانند شکلات، قهوه و نوشابه را به دلیل اینکه موجب دفع آب زیاد از بدن شده و تشنگی را زیاد می‌کنند در وعده سحر جایز ندانست.
واردکردن یک‌باره حجم زیادی از مواد غذایی به معده باعث باز شدن ناگهانی معده شده که این امر موجبات انتقال جریان خون به معده را فراهم کرده و باعث اختلال در خون‌رسانی به سایر اندام‌های بدن می‌شودکارشناس مسئول معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی قم در ادامه به توصیه‌هایی پیرامون تغذیه مناسب در وعده افطار پرداخت و بیان کرد: بهترین رژیم غذایی در وعده افطار مصرف آب و مایعات و قندهای ساده قابل جذب است زیرا در زمان افطار قند خون بدن در پایین‌ترین حد خود قرارگرفته که این می‌تواند یکی از دلایل ایجاد سردردهای نزدیک افطار باشد.
وی شروع افطار با خرما، شیره خرما و یا شیره انگور را مورد تأکید قرارداد و بیان کرد: پرهیز از پرخوری یکی از نکات مهمی است که روزه‌داران باید بدان توجه داشته باشند زیرا واردکردن یک‌باره حجم زیادی از مواد غذایی به معده باعث باز شدن ناگهانی معده شده که این امر موجب انتقال جریان خون به معده را فراهم کرده و باعث اختلال در خون‌رسانی به سایر اندام‌های بدن می‌شود و از طرفی دیگر پرخوری زیاد موجب سوء هاضمه خواهد شد.
این کارشناس تغذیه در ادامه افزود: نوشیدنی‌های سرد نیز نباید در این وعده استفاده شود زیرا دستگاه گوارش به دلیل ایکه نزدیک به ۱۷ ساعت بدون فعالیت بوده است نوشیدن ناگهانی مایعات سرد موجب اختلال در جذب و هضم غذا شده و تعادل دمایی بدن را بر هم می زند.
جشنواره غذاهای محلی بیارجمند شاهرود
وی بیان کرد: افطار را می‌توان با دو کف دست نان سنگک و شیر یا آب ولرم آغاز کرد که در کنار آن پنیر و مقداری سبزی نیز می‌توان قرارداد و یک الی دو ساعت بعد از آن نیز می‌تواند از یک شام سبک و کم‌چرب استفاده کرد.
کارشناس مسئول معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی قم با بیان اینکه در ماه مبارک رمضان بسیاری از افراد به مهمانی‌ها دعوت می‌شوند، بیان کرد: انواع خورشت‌ها به‌صورت کم‌چرب و مرغ و ماهی و در کنار آن از ماست و سبزی‌ها و سالادها می‌تواند در وعده افطار به دور از پرخوری استفاده شود و عمده توصیه‌ها این است که اگر افطار غذای برنجی استفاده شد در وعده سحر از غذای نانی استفاده شود.
عمده توصیه‌ها این است که اگر افطار غذای برنجی استفاده شد در وعده سحر از غذای نانی استفاده شود
وی در ادامه بر لزوم استفاده از مغز دانه‌ها به‌ویژه بادام بوداده شده و البته به دور از استفاده از نمک برای شور کردن آن را برای افرادی که سال اول روزه‌داری را تجربه می‌کنند توصیه کرد.
حق ویسی در ادامه یبوست را یکی از بیماری‌هایی عنوان کرد که شاید در این ماه برای بسیاری از افراد ایجاد شود.
وی ضمن توصیه‌هایی برای پیشگیری از این بیماری گفت: استفاده از سبزی و میوه‌ها، آلوبخارای خیسانده، انجیر، برگه زردآلو، هلو و قیصی و مصرف مایعات کافی و همچنین مصرف غذاهایی همچون خورشت آلو اسفناج می‌تواند در پیشگیری از این بیماری در ماه رمضان تأثیرگذار باشد.