برداشت اشتباه وزارت بهداشت از یک بخشنامه تولید روغن را ۳ ماه به مخاطره انداخت

محمد قبله، با اشاره اینکه از 20 اردیبهشت ماه سال 93 کنترل واردات روغن پالم به این انجمن محول شد، اظهار داشت: واردات روغن پالم در سال 92 حدود 760هزار تن اعلام شده است، البته این حجم واردات روغن پالم در آن مقطع به‌خاطر علاقه و یا بی‌توجهی مسئولین نسبت به واردات این کالا نبود بلکه در سال 91 و 92 کشور در شرایط تحریم قرار داشت و ما در این شرایط برای تأمین نیاز اساسی خود، مبادلات با برخی کشورها مانند مالزی را که به صادرات روغن پالم می‌پرداخت افزایش داده بودیم.

وی با بیان "بنده قصد این را ندارم که میزان واردات روغن پالم را در سال 92 زیر سؤال ببرم" افزود: میزان واردات روغن پالم در سال 93 با روندی کاهشی به حدود 460هزار تن رسیده است.

قبله با اعلام "ما هیچ مصوبه‌ای از وزارت بهداشت مبنی بر کنترل واردات روغن پالم نداریم" گفت: اصولاً وظیفه وزارت بهداشت کنترل کمی واردات کالا نیست بلکه باید کیفیت محصولات وارداتی را مورد بررسی قرار دهد، به این معنی که وزارت بهداشت باید در محصولات نهایی کنترل‌های لازم را در ترکیبات آنها اعمال کند.

وی اضافه کرد: قانوناً ورود وزارت بهداشت به سقف واردات روغن پالم بی‌معنی است اما انجمن به‌واسطه تعامل خود با بخش‌های مختلف کشور با وزارت بهداشت در حال همکاری است تا مصوبه ستاد تنظیم بازار را که اردیبشهت ماه سال گذشته به انجمن ابلاغ شده به‌نحو احسن اجرا کند.

*برداشت‌های متفاوت انجمن روغن و وزارت بهداشت از بخشنامه ستاد تنظیم بازار

دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران با اشاره به اینکه انجمن براساس این ابلاغیه وظایف محوله به خود را انجام داده است، تصریح کرد: انجمن مطابق این مصوبه مجوز واردات و تولید یک‌میلیون و 400هزار تن روغن نباتی را در سال 93 دریافت کرد. بر همین اساس می‌بایست یک‌میلیون و 400هزار تن روغن وارد و پس از تسویه تولید شود. حال وقتی 30 درصد این حجم روغن باید پالم باشد از نظر من صنعتگر یعنی لحاظ کردن این رقم در یک‌میلیون و 400هزار تن که حدود 420هزار تن مجوز واردات روغن پالم است.

*وزارت بهداشت آذرماه مجوز ترخیص روغن را نداد/ سه ماه واحدهای تولیدی بدون ماده اولیه ماندند

قبله با بیان اینکه در آذرماه سال گذشته انجمن با یک پارادوکس در تفسیر این بخشنامه روبه‌رو شد، اظهار داشت: وزارت بهداشت در آن مقطع اعلام کرد که ظرفیت 30درصدی انجمن پر شده و نباید دیگر روغن پالم وارد کشور کند، این در حالی است که ما از ظرفیت 420هزار تنی فقط 360هزار تن روغن وارد کشور کرده بودیم.

وی اضافه کرد: وزارت بهداشت از آذرماه سال گذشته علی‌رغم آنکه 120هزار تن روغن پالم در مخازن بود مجوز ترخیص آنها را نداد و ما در آن مقطع به دو تحلیل متفاوت از مصوبه ستاد تنظیم بازار برخورد کردیم، استنباط وزارت بهداشت از این بخشنامه، 30 درصد از حجم واردات روغن بود در حالی که انجمن 30 درصد یک‌میلیون و 400هزار تن روغن وارداتی را برداشت کرده بود. البته این دو موضوع در بخشنامه مستتر و نیازمند تفسیر بودند.

دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران با بیان اینکه این برداشت‌های متفاوت از بخشنامه ستاد تنظیم بازار در آذرماه ترخیص روغن‌ها را با مشکل روبه‌رو ساخت، گفت: در دی ماه سال گذشته جلسه‌ای با وزارت بهداشت برگزار کردیم و مشخص شد که 420هزار تن روغن پالم، 30 درصد واردات یک‌میلیون و 400هزار تنی روغن است و باید وارد شود؛ اما وزارت بهداشت معتقد بود که علاوه بر انجمن بخشهای دیگر از جمله انجمن‌های آرایشی و بهداشتی، بستنی و شیرینی و شکلات هم اقدام به واردات روغن پالم کرده‌اند که این موضوع باعث شد تا ما در آن مقطع به نتیجه قابل قبولی با وزارت بهداشت دست پیدا نکنیم.

قبله تصریح کرد: در آن مقطع عدم ترخیص روغن پالم و نیازمندی واحدهای تولیدی به این ماده اولیه مشکلاتی را به وجود آورده بود که در نهایت کمبود روغن پالم در بازار مشهود شد. صنعت روغن نباتی در سه‌ماهه آخر سال گذشته نخواست این موضوع را رسانه‌ای کند و می‌خواست با تعامل این امر را برطرف کند .

دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران اضافه کرد: سرانجام تشدید مشکلات واحدهای تولیدی در سطح بازار باعث شد تا بخشنامه جدیدی مبنی بر ترخیص 61هزار تن روغن پالم صادر شود.

وی با اشاره به اینکه براساس این بخشنامه جدید که در 5 اسفند ماه سال گذشته از سوی معاونت اجرایی رئیس جمهور به بخشهای مربوطه ابلاغ شد مصوباتی برای حل مشکلات تأمین روغن خام صنایع کوچک مطرح شد، گفت: براساس بند اول این بخشنامه مقرر شد با تأکید بر رعایت سهم 30درصدی مصرف روغن پالم، در کارخانجات تولید روغن نباتی از سقف یک‌میلیون و 400هزار تن روغن وارداتی مصوب ستاد هدفمندسازی یارانه‌ها، وزارت بهداشت میزان مصارف سایر صنایع مجاز مانند آرایشی بهداشتی، شیرینی و شکلات و صنایع غذایی را بر مبنای ظرفیت و تولید واقعی محصولات و امکان تصفیه روغن پالم در این صنایع را مستند به اظهارنامه مالیاتی برآورد و برای افزایش سقف مجاز واردات به دبیرخانه کارگروه تنظیم بازار منعکس نماید.

قبله تصریح کرد: در بند سوم این ابلاغیه ذکر شده که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با کسر مقادیر واردات روغن پالم مصرف شده در سایر صنایع از مجموع واردات تا پایان آذرماه 93 نسبت به صدور مجوز ترخیص 61هزار تن باقی‌مانده از میزان 420هزار تن مصوب (سهم30درصدی مصارف روغن نباتی) برمبنای تصمیمات ابلاغی کارگروه تأمین، ذخیره و توزیع کالاهای اساسی اقدام و از تعطیلی کارخانجات و مخاطرات احتمالی ناشی از کمبود مواد اولیه واحدهای تولیدی جلوگیری کند.

* اعتقادی به رانت در واردات روغن پالم ندارم/ روغن پالم درگیر نزاع‌های رسانه‌ای شد

این مقام مسئول در انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران با تأکید بر اینکه اعلام برخی مبنی بر ایجاد بحران در سه‌ماهه آخر سال 93 در بازار آن هم از سوی انجمن کم‌لطفی است، افزود: انجمن طبق برنامه و مطابق بخشنامه ستاد تنظیم بازار مشغول واردات یک‌میلیون و 400هزار تن روغن بود اما وزارت بهداشت به‌دلیل تفسیر اشتباه این بخشنامه مانع ترخیص سقف مجاز روغن‌های پالم به کشور شد.

وی اضافه کرد: این اقدام وزارت بهداشت در عدم‌ترخیص روغن پالم در حالی اتفاق افتاد که براساس ماده 8  کتاب مقررات صادرات و واردات سال 93، واردکنندگان کالاهای مختلف اعم از دولتی و غیردولتی جهت اخذ مجوز ورود و ثبت سفارش باید منحصراً به وزارت صنعت مراجعه کنند. در تبصره 1 این ماده هم تأکید شده که موافقت با ورود کالاها، مجوز ترخیص نیز تلقی شده و نیاز به اخذ مجوز جداگانه نیست.

قبله در ادامه این گفت‌وگو در رابطه با دلایل واگذاری واردات روغن پالم به انجمن صنایع روغن نباتی ایران نیز به ارائه توضیحاتی پرداخت و گفت: ما هیچ حساسیتی بر واگذاری واردات روغن پالم به انجمن نداریم. اصل واقعیت این است که پذیرش مسئولیت تنظیم بازار یک امتیاز نیست که ما در تلاش برای کسب آن باشیم . حتی ما واردات روغن پالم را به‌چشم رانت هم نمی‌بینیم.

وی اضافه کرد: در سال 93 تا دی و بهمن ماه صنایع غذایی برای تأمین مواد اولیه خود هیچ مشکلی نداشتند اما در سه‌ماهه پایانی برداشت درست یا غلط یک ارگان دولتی باعث شد تا مشکلاتی برای واحدهای صنعتی در تأمین مواد اولیه خود به وجود آید. در این سه ماه قیمت روغن پالم وارداتی در بازار نسبت به قیمت جهانی افزایش یافت و حتی بحث‌هایی بر اختلاف قیمت‌ها و رانت هم مطرح شد. این در حالی بود که 120هزار تن روغن در مخازن داشتیم که 60هزار تن آن برای ماه‌های پایانی سال گذشته و 80هزار تن هم برای تنظیم بازار عید و اردیبهشت ماه امسال بود.

*حاضریم کل مصرف روغن صنف و صنعت را به  انجمن‌های متقاضی محول کنیم

دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران ضمن بیان اینکه از نظر انجمن هر کارخانه‌ای که خط تصفیه روغن خام داشته باشند امکان واردات روغن خام را دارد، افزود: هر کارخانه‌ای که ماده اولیه آن روغن تصفیه شده است نمی‌تواند روغن خام وارد کند بلکه باید روغن تصفیه شده را خریداری نماید. ما نمی‌توانیم بگویم چون در واردات یک کالا ارزش افزوده‌ای وجود دارد و من چون مصرف کننده نهایی آن کالا هستم پس روغن پالم را که سهمیه بندی شده و ارزش افزوده بالایی دارد خود وارد کنم.

وی با اشاره به "اگر وزارت بهداشت به صنعتی مجوز استفاده از روغن خام دهد ما مدعی آن نیستیم" تصریح کرد: اما اگر کارخانه‌ای مجوز استفاده از روغن نباتی تصفیه شده را دارد انجمن نمی‌تواند به او اجازه دهد که روغن خام وارد کند. زیرا ما یک صنف بوده و از نظر اقتصادی ارزش افزوده مواد اولیه باید در اختیار انجمن باشد.

قبله افزود: البته ما حاضریم کل مصرف روغن صنف و صنعت را به انجمن‌های مختلف محول کنیم اما نه فقط پالم بلکه باید سویا را هم بیاورند. حتی وزارت بهداشت می‌تواند سهم صنعت از سویا و آفتاب را مشخص و به‌اضافه سهم صنعت از پالم همه را به انجمن‌ها واگذار نماید تا خود آنها وارد کنند. اگر می‌خواهند روغن‌ها را تصفیه کنند هم انجمن کارمزدی اقدام به تصفیه روغن‌ها می‌کند.

*هرکس خواستار واردات ماده اولیه است باید کل مواد مورد نیاز خود را وارد کند نه فقط پالم را

دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران با اشاره به اینکه هرکس مدعی است که باید ماده اولیه خود را بیاورد باید کل مواد مورد نیاز خود را وارد کند، گفت: متأسفانه همه به واردات پالم توجه کرده و به سویا و آفتاب توجهی نمی‌کنند. البته به‌اعتقاد بنده در واردات پالم ارزش افزوده‌ای وجود نداشته و فقط یک نزاع رسانه‌ای است.

وی با اشاره به اینکه صنعت روغن نباتی به دو دلیل از روغن پالم استفاده می‌کند، گفت: نخست پایداری روغن‌های سرخ‌کردنی را افزایش دهیم، دوم شکل پذیری روغن را بدون هیدروژانسیم انجام دهیم. در حال حاضر هیچ گزینه‌ای هم به‌جز پالم صنایع روغنی ندارند و حتی به‌اعتقاد بنده وزارت بهداشت باید به‌جای روغن پالم به صنعت یک گزینه بدهد زیرا در حال حاضر به‌جز روغن پالم گزینه دیگری وجود ندارد.