محمدجواد تقوی اظهار کرد: پژوهشکده اکولوژی دریای خزر از سال 66 با عنوان مرکز تحقیقات شیلات مازندران کار خود را آغاز کرده و 91 پرسنل و 14 عضو هیأت علمی با سطح تحصیلات دکترای حرفهای و کارشناس ارشد دارد که در پنج بخش تخصصی شامل اکولوژی، ارزیابی و مدیریت ذخایر آبزیان، تکثیر و پرورش، بیوتکنولوژی و بهداشت و بیماریهای آبزی فعالیت میکنند.
وی افزود: هدف از تأسیس این مجموعه ارزشمند، تحقیقات در زمینه آبزیان، حوزه آبریز و حوزه جنوب دریای خزر است که با همکاری سازمانهای بینالمللی و کشورهای همسایه خزر در سیاستهای کلی منابع خزر به ارائه برنامه میپردازند.
* تولید نوشیدنیهای انرژیزا و مواد غذایی بر پایه جلبک
مسؤول اطلاعات علمی پژوهشکده اکولوژی خزر درباره ابداعاتی که این مجموعه در هجدهمین نمایشگاه پژوهش و فناوری مازندران ارائه کرده است، گفت: یکی از آنها تولید نوشیدنیهای انرژیزا بر پایه جلبک است؛ این نوشیدنیها شامل 50 تا 60 درصد پروتئین، بدون ماده نگهدارنده و شیمایی، مؤثر در کنترل کلسترول خون، دارای پروتئین بالا، آنتیاکسیدان، اسید آمینههای ضروری و کربوهیدراتها هستند.
این مسؤول با بیان اینکه کشت جلبکها در حوضچههای مخصوص و در محیط فتوبیوراکتور و کنترلشده است، تصریح کرد: این نوع جلبک با انواع رشتهای مانند جلبک دریا متفاوت بوده و تکسلولی یا میکروجلبک هستند که در تولید لوازم آرایشی بهداشتی و سوخت زیستی نیز کاربرد دارند.
تقوی ادامه داد: در بخش فرآوری جلبک نیز تحقیقات بسیاری انجام شد که توانستیم ماست، کیک و بیسکویت را تولید کنیم، پروانه بهداشتی و ساخت آن دریافت شد اما هنوز تجاریسازی نشده است.
وی درباره نقش میوهها در مواد غذایی برپایه جلبک، به فارس گفت: برای اینکه این ماده خوراکی با ذائقه مصرفکننده همراه باشد، آن را با انواع میوهها مخلوط کردیم.
* تولید کنسرو خاویار ماهی سفید
مسؤول اطلاعات علمی پژوهشکده اکولوژی خزر با اشاره به تولید کنسرو خاویار ماهی سفید اظهار کرد: سالانه حدود 10 هزار تن خاویار ماهی سفید از دریای مازندران صید میشود که تخم استحصالشده بهصورت درست مصرف نمیشود.
تقوی با بیان اینکه خاویار ماهی سفید از نظر ارزش غذایی خیلی نزدیک به ماهی خاویار است، افزود: تکنولوژی عملآوری آن با استفاده از نگهدارندههای طبیعی را در پژوهشکده اکولوژی دریای خزر بهدست آوردهایم و در این روش، میتوان آن را تا 6 ماه در یخچال نگهداری کرد. * پرورش میگوی وانامی با آب خزر
وی با اشاره به شوری کمتر آب دریای خزر نسبت به دریای جنوب، گفت: زمینهای بکر و لمیزرع در حاشیه خزر که قابلیت کشاورزی را نداشته و شورهزار هستند، بسیار یافت میشود و این اراضی بستر مناسبی برای تبدیل میگوی وانامی هستند.
مسؤول اطلاعات علمی پژوهشکده اکولوژی خزر افزود: پژوهشگران این مجموعه در محیط استخرهای بتونی و خاص توانستند میگویی با میانگین 25 گرم(سایز بازاری) در 90 روز تابستان را پرورش دهند، در حالیکه وزن میگو در خاستگاه آن که مناطق گرمسیری جنوب است به 18 تا 20 گرم در همین دوره زمانی میرسد.
این مسؤول تصریح کرد: در حال حاضر، پست لارو میگو را از پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس تهیه میکنیم اما در صدد هستیم تا در شرایط گلخانهای، میگوی مولد در وزن 35 تا 40 گرم را تولید کنیم که اکنون مورد نیاز شمال کشور است.
* تهدید نسل ماهیان دریای خزر
وی در بخش دیگری از این گفتوگو در پاسخ به اینکه چه عواملی ذخایر خزر را کاهش داده است، به فارس گفت: علاوه بر آلودگیهای دریای خزر، صید بیرویه و قاچاق نیز ذخایر این دریا را کاهش میدهد، جمعیت بسیاری از گونههایی مانند کلمه، سیاهگلی، شاهگلی و آزاد خزر که زمانی در سبد غذایی خانوارها بودهاند، بهشدت کاهش یافته که ناشی از صید بیرویه این گونهها است.
تقوی ادامه داد: آلایندههای نفتی، دکلهای نفتی در همسایگی خزر و رفت و آمد کشتیهای نفتکش آلودگی خزر را بالا برده و شرایط را برای گونههای خزر به خطر انداخته است.
مسؤول اطلاعات علمی پژوهشکده اکولوژی خزر اظهار کرد: ورود سموم کشاورزی، پسماندهای صنایع و کارخانجات و حتی خروج پسآب پرورش ماهی سبب آلوده شدن رودخانه و عدم مهاجرت و تخمریزی (رودکوچ) ماهیان در مسیر دریا شده و حتی برداشتهای بیش از حد از شن و ماسه سبب میشود که شرایط مناسب برای مهاجرت و تخمریزی ماهیان از بین برود.
وی در پایان با بیان اینکه سالانه وضعیت خزر را از نظر هیدرولوژی و هیدروبیولوژی و آلایندههای موجود در آن تحقیق و بررسی میکنیم، گفت: نتایج حاصل از تحقیقات را به مراجع مربوطه اطلاع میدهیم تا با همکاری سازمانهای مربوطه شرایط ایدهآل را برای حیات دریای خزر فراهم کنیم. /فارس